[20 Şubat-26 Şubat haftası]

PAZARTESİ

* Peru’da yaşanan protestolara müdahale eden güvenlik güçlerinin orantısız ve öldürücü (şu ana dek 66 kişi) saldırganlığı, geçen hafta perşembe günü Uluslararası Af Örgütü tarafından kınanmıştı. Bugün, Peru hükümeti, bu kınamaya karşı “ülkede kitlesel ve sistematik bir insan hakları ihlali yoktur” açıklamasında bulundu.

* Brezilya’nın São Paolo eyaletinin kıyılarını vuran yoğun ve uzun süreli yağışlar, sel ve toprak kaymaları; en az 60 kişinin hayatını kaybetmesine neden oldu.

* Brezilya’da, Pandemi sürecinde ara verilen Samba Karnavalı, cuma günü São Paulo’da yapılan geçit töreniyle beraber başladı. Karnaval, her yıl olduğu gibi Río de Janeiro’da devam ederken, kim ya da kimlerin olduğu bilinmeyen kişilerin karnaval alanına ateş açması sonucu iki kişi öldü, 19 kişi yaralandı.

* Kolombiya hükümeti ile Ejército de Liberación Nacional (ELN) - [Ulusal Kurtuluş Ordusu] arasında bir süredir devam etmekte olan barış görüşmeleri, ELN’nin Kolombiya ordusundan astsubay Libey Danilo Bravo’yu kaçırmasıyla sekteye uğrarken, Devlet Başkanı Gustavo Petro, söz konusu askerin derhal serbest bırakılmasını talep etti.

* Meksika’nın Zacatecas eyaletinde bulunan Laguna Seca adlı bir mahallede, polisle yerel halk arasında çıkan çatışmanın ardından, mahallenin bağlı olduğu Fresnillo kentinde otoyollar kapatıldı, araçlar ateşe verildi ve polisle çatışmaya girildi.

* Arjantin’in Santa Fe eyaletindeki Salado Nehri’nden gelen balıklarda, dünya çapında en yüksek pestisit konsantrasyonu tespit edildi. Pestisit konsantrasyonu, ilaçlardan sonra, zehirlenmeye neden olan en riskli madde.

* Arjantin hükümeti, 2022 yılı içinde 10.500 hamile Rus’un ülkeye giriş yapıp, çocuklarını burada doğurarak çifte vatandaşlık hakkı elde etmeye çalıştığını açıkladı.

SALI

* Şili, bugün itibarı ile Trans Pasifik İçin Kapsamlı ve Aşamalı Ortaklık Anlaşması’nın resmi üyesi oldu. Söz konusu oluşum, 4 Şubat 2016’da 12 ülkenin, aralarında yapacakları ticaret anlaşmalarında öncelik ve entegrasyon amacıyla kuruldu.

* Ekvador Cumhuriyeti Savunma Bakanlığı, ülkenin Kolombiya sınırına yakın ormanlık bölgede bir kokain laboratuvarı keşfedildiğini ve yok edildiğini açıkladı.

* Meksika’da, Sinaloa Karteli’nden sonraki en büyük Kartel olan ve kurucusu-lideri Nemesio Rubén Oseduera “El Mencho” Cervantes emrinde hareket eden Jalisco Nueva Generación Clan üyesi ABD’li Jennifer Nicole Burns adlı kadın Meksika’da tutuklandı.

* Kolombiya hükümeti ile Ejército de Liberación Nacional (ELN) - [Ulusal Kurtuluş Ordusu] arasında bir süredir devam etmekte olan barış görüşmeleri, ELN’nin dün Kolombiya ordusundan astsubay Libey Danilo Bravo’yu kaçırmasıyla sekteye uğrarken, Devlet Başkanı Gustavo Petro, söz konusu askerin derhal serbest bırakılmasını talep etmişti. Bugün ELN, Bravo’yu kısa bir süre sonra serbest bırakacağını açıkladı.

* Peru’nun yerli halklarından olan Aymara’lar, haklarının gaspını protesto etmek amacıyla başkent Lima’da protesto gösterisi düzenledi.

* Peru adaleti, önceki Devlet Başkanı Pedro Castillo hakkında yolsuzluk soruşturması başlattı. Öte yandan; ABD, yolsuzlukla suçlanan bir diğer Peru Devlet eski Başkanı Alejandro Toledo’nun, ülkeye iadesini onayladı.

ÇARŞAMBA

* Saint Lucia bugün, İngiltere’den bağımsızlığını kazanmasının 44. yılını kutladı.

* Peru hükümeti, 7 Aralık 2022’de Devlet Başkanı Pedro Castillo’nun darbeyle iktidardan indirilmesinden bu yana yaşanan protestolarda ölen ve ağır yaralananlara tazminat ödeyeceğini açıkladı. Hükümet, ölenler için kişi başı 50.000 Peru Nuevo Sol’ü (13.040 ABD Doları) ve ağır yaralananlar için de kişi başı 25.000 Peru Nuevo Sol’ü (6.520 ABD Doları) ödeyecek.

* Kolombiya’da taksi şoförleri, hükümetle yaptıkları görüşmelerin tıkanması üzerine genel greve gitti. Bu karardan yaklaşık 6 saat sonra hükümet, taksicilerin taleplerini kabul ettiğini açıkladı ve grev sona erdi.

* Kolombiya hükümeti; Bolivya’nın, Birleşmiş Milletler’e, koka yaprağının geleneksel kullanımı ve yasaklı maddeler listesinden çıkarılması için verdiği dilekçeyi desteklediğini açıkladı.

* Küba’nın Holguín eyaletinde çıkan orman yangını, geniş bir alana yayılma tehlikesi taşıyor ve itfaiye ekipleriyle halk, yangını söndürmeye çalışıyor.

* El Salvador Yasama Meclisi, kadın cinayetlerine verilen cezaların arttırılması ve “iyi hal” indiriminin kısıtlanmasına dair yasayı onayladı.

* Şili’de, Latam havayolu şirketine ait bir uçağın kalkmasına yakın bir zamanda, aşırı alkol alan birkaç yolcu, uçak mürettebatıyla kavgaya tutuştu. Buna müdahale etmek isteyen diğer yolcuların da kavgaya karışması üzerine, güvenlik güçleri uçağa operasyon düzenledi. Operasyon sonucu yedi kişi yaralanırken, dört kişi de tutuklandı.

* Kosta Rikalı roman, öykü ve oyun yazarı Tatiana Lobo Wiehoff, 83 yaşında hayatını kaybetti. Wiehoff, üç kez Aquileo Echeverria Ulusal Ödülü’nü ve bir kez de Sor Juana Ödülü’nü kazanmıştı.

PERŞEMBE

* Meksika güvenlik yetkilileri, Jalisco Nueva Generación Clan Karteli ile Sinaloa Karteli müttefiklerinden Los Viagras arasında Uruapan kenti ormanlık alanında çatışma çıktığını, söz konusu çatışmada ölen ya da yaralanan olmadığını bildirdi.

* Meksika’da, Partido Verde Ecologista Méxicano (PVEM) - [Meksika Yeşil Ekoloji Partisi] nilletvekillerinden José Antonio Estefan Gillessen’in, kabineye, yerli kontenjanından girebilmek için seçim döneminde kendini yerli soyundan gelen biri olarak gösterdiği ama bunun bir yalan olduğu ortaya çıktı.

* Peru güvenlik güçlerinin Pedro Castillo yandaşlarına uyguladığı orantısız güç ve öldürme olayları nedeniyle İspanya, bu ülkeye yaptığı toplumsal olaylara müdahale ekipmanı ihracatını askıya aldı.

* Brezilya’nın Mato Grosso eyaletine bağlı Sinop kentinde bir barda bilardo oyununu kaybeden iki kişi, bir süre sonra silahlarıyla geri dönerek orada bulunan yedi kişiyi öldürdü.

* Brezilya’da yaşanan deli dana hastalığı nedeniyle et ihracatı geçici olarak askıya alındı.

* Arjantin Devlet Başkanı Alberto Fernández, Antarktika kıtasına yaptığı ziyarette “gözlerimizi tekrar Güney’e çevirmeliyiz” dedi.

CUMA

* Brezilya’da, yerli Yanomami halkının yaşadığı bölgede, bir önceki Devlet eski Başkanı Jair Messias Bolsanoro hükümetinin göz yummasıyla, yasadışı madencilik yapanlar, Yanomami’leri korumak için bölgede üs kuran çevre polislerine silahlı saldırıda bulundu. Saldırıda ölen ya da yaralanan olmadı.

* Meksikalı şarkıcı Alejandro Fernández, Şili’de düzenlenen Viña del Mar (Denizden Üzüm Bağı) Festivali’nde söylediği “Mátala” adlı şarkısıyla feminist örgütler tarafından kınandı. Söz konusu şarkının sözlerinde şunlar var: “Onun zevklerini tatmak istiyorsan/istersen silah al/istersen bir hançer al/kadın katili ol.”

* Kamu Güvenliği ve Ceza Adaleti Vatandaş Konseyi’nin hazırladığı “Dünyanın En Tehlikeli Kentleri-2022” listesine göre ilk 10 kentten 9’u Meksika’da. Buna göre sıralama; 1. Colima, 2. Zamora, 3. Ciudad Obregón, 4. Zacatecas, 5. Tijuana, 6. Celaya, 7. Uruapan, 9. Juárez ve 10. Acapulco şeklinde. Sıralamada, Meksika dışında olan ve 8. sırada yer alan bölge ise ABD-New Orleans.

* Arjantin’in Córdoba eyaletinin kuzeybatısında yer alan büyük Mar Chiquita lagün sularının 1970’lerde beklenmedik şekilde yükselmesi, Miramar de Ansenuza kasabasının yarısından fazlasını sular altında bırakmıştı. Ancak ülke genelinde yaşanan kuraklık nedeniyle buradaki sular yaklaşık beş metre çekildi ve kasaba, tekrar gün yüzüne çıktı.

* Kolombiya’da, yeni futbol sezonun başlamasıyla beraber, stadyumlarda biyometrik yüz tanıma uygulaması başlatılacak.

* ABD’nin sömürge ülkesi Porto Riko’da düzenlenen Kainat Güzeli yarışmasına katılmak üzere ilk kez bir trans kadın seçildi.

CUMARTESİ

* Haiti’deki farklı siyasi ve muhalif gruplar arasında 21 Aralık 2022’de varılan Kapsayıcı Geçiş ve Şeffaf Seçimler İçin Ulusal Mutabakat çerçevesinde, Başbakan Ariel Henry’yi destekleme amaçlı bir İzleme Komitesi kuruldu. Hedef, 2024 yılında ülkede şeffaf bir genel seçim yapılması.

* Meksika Devlet Başkanı Andrés Manuel López Obrador, Organización de los Estados Americanos (OAS) - [Amerikan Devletleri Örgütü]’ne, 7 Aralık 2022’de darbeyle devrilen ve hapse atılan Peru Devlet eski Başkanı Pedro Castillo’nun özgürlüğe kavuşmasına yardım çağrısında bulundu.

* El Salvador Devlet Başkanı Nayib Bukele “Terör Suçları Hapishanesi” adı verilen 40.000 kişi kapasiteli yeni bir hapishanenin açılışını 1 Şubat’ta yapmıştı. Bugün hapishane, ilk 2.000 mahkumu içeri alarak faaliyete başlamış oldu.

* Kolombiyalı parlamenter Susana Gómez Boreal, Kongre oturumu sırasında yaptığı konuşmada, her gün marihuana içtiğini söyledi.

* Bolivya ve Küba, hükümetleriyle bağlantılı bir dizi hesabı sansürlediği için ABD’li sosyal medya şirketi Meta’yı kınadıklarını açıkladı.

* Dünya Bankası, Arjantin’e 1 milyar dolarlık kredi vereceğini açıkladı.

* Kosta Rikalı müzisyen Walter Ferguson, 103 yaşında hayatını kaybetti. Ferguson, Calypso (Afro-Karayip müziği) alanında sayılı isimlerden biriydi.

PAZAR

* Kolombiya hükümeti ile Ejército de Liberación Nacional (ELN) - [Ulusal Kurtuluş Ordusu] arasında Venezuela’nın başkenti Caracas’ta 22 Ocak’ta olağanüstü bir toplantı gerçekleşmişti. Toplantının ardından hükümet ve ELN ortak bir bildiriyle, 13 Şubat’ta Meksika’da tekrar bir araya gelerek, ateşkesin şartları üzerine masaya oturacaklarını açıklamış ve Kolombiya hükümet yetkilileriyle ELN, Meksika’nın başkenti Ciudad de México’da barış görüşmelerine başlamıştı. Bugün, hükümet ve ELN yetkilileri ortak bir açıklamayla, görüşmelerin olumlu şekilde devam ettiğini bildirdi.

* Peru’da, Devlet eski Başkanı Pedro Castillo’nun 7 Aralık 2022’de darbeyle iktidardan indirilip tutuklanmasından bu yana devam eden ve bugüne dek 66 kişinin ölümüne neden olan protestolar sürecinde, bugün binlerce Castillo yandaşı başkent Lima’da toplanarak hükümeti bir kez daha protesto etti.

* Peru hükümeti, Meksika’daki büyükelçisi Manuel Gerardo Talavera’yı geri çekti. Meksika hükümeti, Peru’nun aldığı bu kararı üzüntüyle karşıladığını açıkladı.

* Meksika’nın en büyük Karteli olan ve kurucusu-lideri Joaquín Archivaldo “El Chapo" Guzmán’ın emrinde hareket eden Sinaloa Karteli’nin üst düzey üç üyesi, güvenlik kuvvetlerince yakalandı.

* Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ekoloji ve sağlık düzenlemelerindeki farklılıklar nedeniyle AB ile Mercosur arasında bir ticaret anlaşmasının mümkün olmadığını söyledi. Açılımı “Mercado Común del Sur” (“Güney Ortak Pazarı”) olan Mercosur, 26 Mart 1991’de Arjantin, Brezilya, Paraguay ve Uruguay tarafından kurulan, sonrasında Bolivya ve Venezuela’nın da katıldığı bölgesel bir entegrasyon oluşumudur.

* Şili hükümeti, göçmenlerin ülkeye kitlesel gelişini önlemek için Bolivya ve Peru sınırlarına ek güvenlik gücü gönderme kararı aldı.

* Paraguay Maliye Bakanlığı, tütün tüketim vergisinin yüzde 18’den yüzde 22’ye çıkarıldığını açıkladı.