Latin Amerika'nın Nabzı: Körfez klanı uyuşturucu karteli lideri Usuga, suçunu itiraf etti

[23 - 29 Ocak 2023]

PAZARTESİ

* Peru’da güvenlik güçleri, San Marcos de Lima Üniversitesi’ne zorla giriş yapıp, 200’ün üzerinde gözaltı uyguladı. Üniversite, güvenlik güçlerinin yetkiyi kötüye kullanmasını kınayan bir bildiri yayımladı. Peru’da yaşananlara dair görüş bildiren Kolombiya Devlet Başkanı Gustavo Petro’ya, Peru Devlet Başkanı Dina Boularte “sen kendi ülkene, kendi işine bak” diye yanıt verdi. Öte yandan; Fuerza Popular (Halk Gücü) üyesi aşırı sağcı Perulu milletvekili Ernesto Bustamante, Parlamento’da yaptığı konuşmada “ülkemizin refaha ermesi için silahlı kuvvetlerimizin Bolivya’yı işgal edip topraklarımıza katmasını öneriyorum” dedi.

* Brezilya Devlet Başkanı Luiz Lula da Silva, ilk uluslararası turuna Arjantin’den başladı. İki ülke, Pazar günü ortak bir para birimi oluşturulmasına ilişkin hazırlık çalışmalarına Şubat ayı itibarı ile başlayacakları açıklamasında bulunmuştu. Bu açıklamanın ardından Venezuela Devlet Başkanı Nicolás Maduro, söz konusu girişimin iki ülkeyle sınırlı kalmayıp tüm Latin Amerika ve Karayipler için geçerli olması gerektiğini ifade etti.

* Meksika’nın Veracruz eyaletinde, sahte askeri üniforma giyen silahlı kişiler, Veracruz-Xalapa Karayolu’na yaylım ateşte bulundu. Olayda altı kişi hayatını kaybederken, saldırganlar kaçtı.

* Kolombiya’nın en ünlü DJ’lerinden 23 yaşındaki Valentina Trespalacios’un, boğularak öldürülmüş cesedi bir çöp konteynerinde bulundu.

***

SALI

* Peru güvenlik güçleri, başkent Lima’da protesto gösterileri yapmaya devam eden Castillo yandaşlarına karşı sert müdahale girişimlerinde bulundu. Göstericiler arasında çok sayıda yaralı var.

* Kolombiya Askeri Kuvvetleri, Ejército de Liberación Nacional (ELN) - [Ulusal Kurtuluş Ordusu]’nun liderleri arasında yer alan Luis Gabriel Zea Bernal’i öldürdüklerini duyurdu.

* El Salvador Devlet Başkanı Nayib Bukele, kendisinden önceki hükümet tarafından satın alınan Eurobond cinsinden 800 milyon dolarlık devlet borcunu, zamanından önce ödediklerini açıkladı.

* Guatemala Devlet eski Başkanı Álvaro Colom Caballeros, 71 yaşında hayatını kaybetti. Caballeros, 2008-2012 yılları arasında ülkeyi yönetmişti.

* Ekvador Cumhuriyeti’nde, And Dağları’nın güney yamaçlarında yeni bir sel kurbağası türü keşfedildi. Kurbağaya “Yüzüklerin Efendisi”nin yazarı John Ronald Reul Tolkien’e ithafen “Hyloscirtus Tolkieni” adı verildi.

* Arjantin’in başkenti Buenos Aires’te, Comunidad de Estados Latinoamericanos y Caribeños (CELAC) - [Latin Amerika ve Karayip Devletleri Topluluğu] üyeleri VII. Zirve için bugün bir araya geldi. CELAC, kıtada ekonominin toparlanması ve entegrasyonda ilerleme sağlamak amacıyla 23 Şubat 2010’da kurulan ve 33 üye ülkeye sahip bir organizasyondur.

* Arjantinli yönetmen Santiago Mitre’nin “Argentina, 1985” adlı filmi, 11 Ocak’ta Golden Globe (Altın Küre) En İyi Film Ödülü’ne layık görülmüştü. Söz konusu film şimdi de, En İyi Yabancı Film dalında Oscar’a aday gösterildi.

***

ÇARŞAMBA

* Meksika’nın en büyük dördüncü Kartel’i olan Clan del Golfo’nun eski liderlerinden Dairo Antonio Úsuga “Otoniel” David, ABD mahkemesi önünde Narkotrafik suçlusu olduğunu kabul etti.

* ABD Güney Komutanlığı Başkanı Laura Richardson, ‘düşünce kuruluşu’ Atlantic Council ile geçtiğimiz Cumartesi günü yaptığı bir görüşmede “zengin kaynakları ve nadir toprak elementleriyle, günümüz teknolojisi için gerekli olan lityumun Arjantin, Bolivya ve Şili’de yoğun şekilde (Dünya lityum kaynağının yüzde 60’ı) bulunduğunu” dile getirerek, bu lityum üçgeninin ABD için önemli ve vazgeçilemez olduğunu söylemişti. Dün, Arjantin’in başkenti Buenos Aires’te, Comunidad de Estados Latinoamericanos y Caribeños (CELAC) - [Latin Amerika ve Karayip Devletleri Topluluğu]’nun VII. Zirve’si için bir araya gelen liderlerin büyük kısmı, Richardson’ın bu emperyal sözlerini kınadıklarını dile getirdi. Bunun ardından Richardson, sözlerinin yanlış anlaşılıp aktarıldığını söyledi.

* Arjantin ve Brezilya, 22 Ocak’ta ortak bir para birimi oluşturulmasına ilişkin hazırlık çalışmalarına Şubat ayı itibarı ile başlayacakları açıklamasında bulunmuştu. Bu açıklamanın ardından Venezuela Devlet Başkanı Nicolás Maduro da, söz konusu girişimin iki ülkeyle sınırlı kalmayıp tüm Latin Amerika ve Karayipler için geçerli olması gerektiğini ifade etmişti. Meksika Devlet Başkanı Andrés Manuel López Obrador ise, ortak bir para birimi oluşumunu reddettiğini söyleyip “ABD Doları’nı korumaya devam etmeliyiz” dedi.

* Arjantin Ekonomi Bakanı Sergio Massa, bir konuşması sırasında, Uruguay için “o bizim küçük kardeşimiz, ona ilgi göstermeliyiz” ifadesini kullanınca, Uruguay Devlet Başkanı Luis Lacalle Pou “Uruguaylılar, yaklaşık 200 yıldır kendi başlarının çaresine bakıyorlar, başkasının ilgisine ihtiyacımız yok” yanıtını verdi.

* Arjantinli tiyatro oyuncusu ve clown (palyaço); Claudio da Passano Gallo, 66 yaşında hayatını kaybetti. “La Banda de la Risa” (“Kahkaha Bandı”) adlı bağımsız tiyatro topluluğunun kurucusu olan Gallo “Pagliacci” ve “Hamlet” oyunlarındaki performansıyla iki kez ACE Ödülü’nü kazanmıştı.

***

PERŞEMBE

* Peru’da, Castillo yandaşları “Toma de Lima” (“Lima’nın Alınması”) adını verdikleri protesto gösterileri düzenlemeye başladı. Eylemciler, protestolarını ABD Büyükelçiliği önünde yoğunlaştırmış durumda. Güvenlik güçleri ise, büyükelçilik binasını korumaya almanın haricinde, eylemcilere herhangi bir müdahalede bulunmazken, Peru Üretim Bakanı Sandra Belaunde, görevinden istifa ettiğini açıkladı. Öte yandan; Honduras Devlet Başkanı Xiaomara Castro, Peru halkının maruz kaldığı saldırganlığı kınayan bir açıklama yapınca, Peru, Honduras Büyükelçisi’ni geri çekti.

* Kosta Rika hükümeti, Venezuela ile konsolosluk ilişkilerinin yeniden kurulması kararı aldığını açıkladı. İki ülke arasında 2019’dan beri konsolosluk ilişkileri durdurulmuştu.

* Haitili bir grup polis, başkent Port au Prince’in yüzde 60’ını elinde tutan organize suç örgütleriyle mücadelede ölen arkadaşlarının hesabını sormak için Başbakan Ariel Henry’nin özel konutuna silahlı saldırıda bulundu. Saldırıda ölen ya da yaralanan olmazken, maddi hasar meydana geldi.

* Meksika Ulusal İstatistik ve Coğrafya Enstitüsü, 2022 yılsonu itibarı ile ülkede resmi işsizlik oranının yüzde 3,7 olduğunu açıkladı. Bu rakam, ülke işsizlik tarihinde son 14 yılın en düşük düzeyi oldu.

* Şili Dışişleri Bakanı Antonia Urrejola’nın, Arjantin Büyükelçisi Rafael Bielsa için “pislik bir deli” sözlerini sarf ettiği ses kaydının ortaya çıkması, iki ülke arasında diplomatik krize neden oldu.

* Trinidad ve Tobago Başbakanı Keith Rowley “ABD, ülkemizle Venezuela arasında bulunan deniz sınırındaki büyük bir doğalgaz sahasını işletmemize izin verdi” açıklamasında bulundu.

* Kolombiyalı-Lübnanlı şarkıcı Shakira Isabel Mebarak Ripoli’nin “Out of Your League” adlı parçası, 14 Ocak’ta, YouTube’da 63 milyon kez izlenerek ilk 24 saatte en çok dinlenen Latin Amerika şarkısı unvanını kazanmıştı. Bugün de Shakira, Spotify’da 70 milyonu aşan dinleyici sayısıyla, en çok dinlenen Latin Amerikalı şarkıcı unvanını kazandı.

***

CUMA

* Brezilya’nın yerli halklarından Yanomami’ler, yaşadıkları Brezilya Amazon Yağmur Ormanı bölgesinde, Bolsonaro hükümetinin madencilik faaliyetleri adına, bilinçli ihmali sonucu açlık, bulaşıcı hastalık, vb. nedenlerle; de facto bir soykırıma uğramışlardı. Lula hükümeti, buna son vermek adına, Yanomami halkına her türlü desteği vereceğini açıkladı.

* Brezilya Devlet Başkanı Luiz Lula da Silva, Almanya’nın Ukrayna’ya teslim etmeyi planladığı tanklar için cephane sağlamayı reddetti.

* Meksika devlet şirketi Petróleos Mexicanos’un yaklaşan borç vadelerine ilişkin olarak, Maliye Bakanlığı, endişe edilecek bir şey olmadığını, söz konusu borçların zamanında ve eksiksiz ödeneceğini açıkladı.

* El Salvador Devlet Başkanı Nayib Bukele ile 2020’den bu yana arası iyi olmayan ABD, ikili ilişkilere saygı duyma sözü vererek, El Salvador’a yeni büyükelçi olarak William Duncan’ı atadı.

* Venezuela İçişleri, Adalet ve Barış Bakanı Remigio Caballos, Kolombiya ve Fransa hükümetleriyle koordineli olarak yürüttükleri çalışma sonucunda, Venezuela Donanma Kuvvetleri’nin 324 kilo esrar ele geçirdiğini açıkladı.

***

CUMARTESİ

* Küba, ulusal kahraman José Julián Martí Pérez’in doğumunun 170. yılını başkent Havana’da, onbinlerin katıldığı “Paseo de las Antorchas” (“Meşaleler Yürüyüşü”) ile kutladı.

* İspanyol gümrük görevlileri, Kanarya Adaları yakınlarında, Kolombiya’dan yola çıkan Orion V adlı bir gemide 4.500 kilo kokain ele geçirdi.

* Almanya Başbakanı Olaf Scholz; Arjantin, Brezilya ve Şili’yi kapsayan Latin Amerika turuna bugün başladı.

* Peru’da, Kuzey Pan-Amerikan Otoyolu’nda seyretmekte olan bir otobüsün Piura’da uçurumdan yuvarlanması sonucu 26 kişi öldü, çok sayıda da yaralı var.

***

PAZAR

* Peru’da, Devlet eski Başkanı Pedro Castillo’nun 7 Aralık 2022’de iktidardan indirilmesinden bu yana, Castillo yandaşları ile güvenlik güçleri arasında devam eden çatışmalarda bugün, başkent Lima’da, üç protestocu daha öldürüldü. Bu ölümle beraber, hayatını kaybeden Castillo yandaşı sayısı 65’e ulaştı.

* Meksika’da, Sinaloa Karteli’nden sonraki en büyük Kartel olan ve kurucusu-lideri Nemesio Rubén Oseduera “El Mencho” Cervantes emrinde hareket eden Jalisco Nueva Generación Clan’a operasyon düzenleyen Ulusal Muhafızlar’dan ikisi ölürken, dördü de ağır yaralandı.

* Meksika’da, 2022 yılı içinde 947 kadının şiddet kullanılarak öldürüldüğü açıklandı.

* Guatemala Yüksek Seçim Mahkemesi, ülkenin eski diktatörlerinden Efraín Ríos Montt’un kızı Zury Ríos Sosa’nın 25 Haziran’da yapılacak genel seçimlere devlet başkanı adayı olarak katılma talebine onay verdi.

* Kolombiyalı müzisyen, besteci ve söz yazarı Adolfo Rafael Pacheco Anillo, 82 yaşında hayatını kaybetti. Anillo aynı zamanda, ülkenin en iyi akordeoncularından biri sayılıyordu.

Manuel 'Garrincha' dos Santos’un hikayesi:

1933 yılı Ekim ayında, Brezilya’nın en büyük ikinci kenti Rio de Janeiro’da doğan Manuel Francisco “Garrincha” dos Santos, raşitikti. Sol bacağı sağ bacağından altı santim kısa, omurgası da yamuktu. Bir oranda tedavi edilebilirdi aslında ama ailesinin hem koyu Katolik inancı hem de fakirliği nedeniyle tedavi edilmedi. Ablası ona “Minik Kuş” anlamına gelen “Garrincha” ismiyle seslenirdi ve bu lakap, ölene dek onun oldu. Arkadaşları ise, ablası kadar anlayışlı, sevecen değildi “Garrincha”ya karşı ve ona “boba” yani “aptal” diye sesleniyorlardı. Çünkü “Garrincha”nın sadece bedeni değil, zekası da sorunluydu. Milli takım seçmeleri için yapılan test kağıdına “şoför dahi olamayacak denli düşük bir zekada” olduğu yazıldı. Yine de bir şekilde seçmelere katıldı. Ama bu seçmelerin birinde kramponlarını unuttuğu, bir diğerindeyse eve dönüş trenine yetişmek için deneme maçını yarıda bıraktığı için başarısız sayıldı. Ve evet, gerçekten de araç sürüşü son derece kötüydü. Örneğin, bir keresinde babasına çarptı, diğerinde karısının dişlerinin kırılmasına, son seferinde ise kayınvalidesinin ölümüne neden oldu.

Hemen her konuda gamsız ve tembel olmasına rağmen, iş, futbola gelince başkalaşıyordu ve ondaki bu başkalığı fark eden Botafogo takımı, 1951’de onu kadrosuna aldı. O gün itibarı ile; adını önce Brezilya’ya, ardından da tüm dünyaya duyuracağı futbol kariyeri başlamış oldu. Çok iyi top sürer, mecbur kalmadıkça kimseye pas vermez, attığı hemen her gol olay olurdu. Ama öte yandan da, hemen hiçbir şeyi umursamazdı “Garrincha”. Örneğin maç öncesinde antrenörünün verdiği taktikleri dinlemek yerine çizgi roman okumayı yeğlerdi. Ama buna rağmen, her sahaya çıkışında izleyenleri kendisine hayran bırakırdı. Takım arkadaşı Mario Lazallo “Garrincha”yı şöyle tanımlıyordu: “Pazar günü maçını oynar, Pazartesi antremana gelmezdi. Salı günü tüm gün içer, Çarşamba günü ‘dünden kalma’ olduğu için yine antremana gelmezdi. Perşembe antremana katılır, Cuma gecesi eğlence partilerine giderdi. Cumartesi günü yine ‘dünden kalma’ olduğu için tüm gün dinlenirdi. Pazar günü ise maça çıkar ve şovunu yapardı.” Futbol kariyeri boyunca iki kez Dünya Kupası’nı havaya kaldırma şansına erişen “Garrincha”, 39 yaşında jübilesini yaptığında iki lakaba daha sahip olmuştu: “Çarpık Bacaklar Meleği” ve “Halkın Neşesi”… Kimilerine göre, tüm dünyanın tanıdığı Edson Pelé’den çok daha büyüktü. Ama o, bunu da hiç umursamadı. Pelé hep bilindi, o hep “Garrincha” olarak kaldı. Brezilyalılar’ın deyimiyle “Pelé’ye saygı, Garrincha’ya hayranlık duyulur”du. Kazandığı paraları ise; meyve kaselerinde, dolaplarda, kilerde saklardı. Kontratlarını hiç okumaz, o yüzden de gerçekten hak ettiğini hiç kazanamazdı. Ama tüm gamsızlığına, tüm umursamazlığına rağmen, kayınvalidesinin ölümüne neden olduğu o araba kazasının ardından bunalıma giren, intihar girişiminde bulunan ve ardından kendini içkiye veren “Garrincha”, 1983 yılında, henüz 50 yaşındayken alkol komasına girip hayatını kaybetti. Onbinlerin katıldığı cenaze töreninde açılan dev pankartta “sen herkese gülmeyi öğrettin ama şimdi herkes senin arkandan ağlıyor” yazılıydı.