Latin Amerika’nın Nabzı: 'Peru'da Castillo yanlısı gösterilerde 62 kişi hayatını kaybetti'

(16-22 Ocak Haftası) 

PAZARTESİ

*Peru Kongresi, ülkede yaşanan politik kaosu gerekçe göstererek, yeni hükümetin güvenoyu oylamasını belirsiz bir süreliğine erteledi.

*Venezuela adaleti, terörle bağlantılı suçları olduğunu açıkladığı eski milletvekili Julio Borges’in yakalanması için Interpol’den Kırmızı Alarm vermesini istedi.

*Paraguaylı Savcı Marcelo Daniel Pecci, 10 Mayıs 2022’de uğradığı bir suikast sonucu hayatını kaybetmişti. Kolombiya Başsavcılığı, Pecci’yi öldüren iki kişinin yakalanarak tutuklandığını bildirdi.

*Kolombiyalı dört asker Cauca’da, Fuerzas Armadas Revolucionarias de Colombia (FARC) - [Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri] muhalif kanadı tarafından kaçırıldı.

*Arjantin’in Chubut eyaletinde bulunan ve And Dağları’nın bir yükseltisi olan Currumahuida tepesindeki ormanlıkta büyük bir yangın çıktı. Yetkililer, yangını söndürmek için harekete geçti.

*Dünya Bankası, Karayip ülkeleri sağlık sisteminin düzeltilmesi için 40 milyon dolarlık yardım kararını onayladı.

SALI

*Meksika’da, Sinaloa Karteli’nin kurucusu ve lideri Joaquín Archivaldo “El Chapo" Guzmán'ın oğlu Ovidio Guzmán Lopez’in, 5 Ocak’ta Culiacán’da güvenlik görevlilerince yakalanıp başkent Ciudad de México’ya götürülmesinin ardından, Kartel üyeleri ile güvenlik güçleri arasında yaşanan çatışmalar yer yer devam ediyor. Kartel üyeleri, bu kez de Meksika-ABD sınırında bir ABD İHA’sını vurdu. “El Chapo" Guzmán ise, Meksika hükümetine “beni ABD’den alın ve Meksika’da bir hapishaneye yerleştirin” mesajı gönderdi.

*Meksika güvenlik güçleri, Baja California eyaletinde bir depo içinde stoklanmış halde 100.000 fentalin hapı, 77 kilo metamfetamin, 75 fişek ve 5 silah ele geçirdi.

*Ekvador Cumhuriyeti’nde, 2022 yılı içinde 100.000 kişi başına 25 vakaya denk gelen 4.603 şiddetli ölüm yaşandı. Bu rakam, Latin Amerika ülkelerinde 2022 yılında yaşanan şiddetli ölüm vakalarındaki en yüksek oran oldu.

*Guyana Devlet Başkanı İrfaan Ali, Hindistan’ın kendilerinden uzun vadeli petrol alım anlaşmasını kısa bir süre sonra imzalayacağını açıkladı.

*Arjantin, 2018 yılında IMF’ten aldığı 45 milyar dolarlık borcun vadelerinden biri olan 641 milyon doların ödemesini gerçekleştirdi.

*Şili’nin Patagonya bölgesinde 75 milyon yıl önceye tarihlenen Megaraptor türü tüylü dinozor fosili keşfedildi.

*Meksikalı roman ve oyun yazarı Luisa Josefina Hernández, 94 yaşında hayatını kaybetti. Arthur Miller, Bertolt Brecht ve William Shakespeare çevirileri de yapmış olan Hernández, eserlerinde çağdaş roman dilinin gelişmesine yaptığı katkı ile dikkat çekiyordu.

ÇARŞAMBA

*Peru’nun Puno eyaletine bağlı Macusani kentinde, Devlet eski Başkanı Pedro Castillo yandaşları ile güvenlik güçleri arasında çıkan çatışmada iki kişi öldü. Bu ölümlerle beraber, 7 Aralık 2022’den bu yana Castillo yandaşı 45 kişi hayatını kaybetmiş oldu. Öte yandan; ülkenin büyük kısmında yaşanan OHAL’in yarattığı abluka nedeniyle, tıbbi yardım alamadıkları için hasta bir kadın ve yanı sıra, hamile bir kadın da hayatlarını kaybetti.

*Ekvador Cumhuriyeti hükümeti, petrol sondaj şirketi Petroecuador da dahil olmak üzere altı devlet şirketindeki 13 üst düzey yöneticinin, yaptıkları yolsuzluklar nedeniyle görevlerinden alınıp adalete teslim edildiğini açıkladı.

*Kolombiyalı dört asker Pazartesi günü, Cauca’da, Fuerzas Armadas Revolucionarias de Colombia (FARC) - [Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri] muhalif kanadı tarafından kaçırılmıştı. FARC muhalif kanadı, bu dört askeri herhangi bir fidye, vb. talepte bulunmadan bugün serbest bıraktı.

*Kolombiya, enerji geçişini teşvik etmek ve Amazon’daki ormansızlaşmayı kontrol altına alma planını uygulamak için Interamericano Desarrollo de Banco (IDB) - [Amerikalılar Arası Kalkınma Bankası]’ndan 73 milyon 500 bin dolar alacak.

*Küba Devlet Başkanı Miguel Díaz Canel, Rusya ile varolan işbirliği projelerini geliştirmek için başkent Havana’da bir grup Rus iş insanını ağırladı.

*Arjantinli tiyatro oyuncusu, yönetmen ve oyun yazarı Louis Agustoni, 80 yaşında hayatını kaybetti. Agutoni, tiyatro alanında; Moliére, Argentores ve Ace dahil, birçok ödüle layık görülmüştü.

*Meksikalı besteci Victor Dagoberto Rasgado Flores, 64 yaşında hayatını kaybetti. Flores’in besteleri, ülkesi Meksika’nın yanı sıra ABD, Hollanda ve İtalya’da da icra edilmişti.

PERŞEMBE

*Peru’da, Castillo yandaşları ile güvenlik güçleri arasında Arequipa, Cusco ve Juliaca havaalanlarında çıkan çatışmalarda bir protestocu öldü, çok sayıda yaralı var. Bu son ölümle beraber, hayatını kaybeden Castillo yandaşı sayısı 46’ya ulaştı.

*Brezilya’da, 8 Ocak’ta yaşanan Bolsonaro yandaşlarının darbe girişiminin ardından, Devlet Başkanı Luiz Lula da Silva, polis teşkilatında büyük bir temizliğe girişti. Görevden el çektirilen müfettişler arasında, İşçi Partili seçmenlerin oy kullanmasında zorluk çıkarma girişimleriyle tanınan Virgilio de Paula Tourinho da var.

*Ekvador Cumhuriyeti’nde onbinlerce işçi, başkent Quito başta olmak üzere ülkenin belli başlı kentlerinde, 5 Şubat’ta değiştirilmesi planlanan mevcut sosyal güvenliği savunmak adına protesto gösterileri düzenledi.

*Kolombiya Devlet Başkanı Gustavo Petro, Cauca eyaletine bağlı Jamundi kentinde; ilk işaretlerini Kasım 2022’de veren ve belli aralıklarla devam eden güvenlik krizi nedeniyle, Dünya Ekonomik Forumu Toplantısı’ndan ayrılıp ülkesine geri döndü. Jamundi’de, en son, bir süpermarket önünde kimliği belirsiz kişilerce bomba patlatılmıştı.

*Arjantin askerleri, Birleşmiş Milletler Barış Gücü görevini yerine getirmek amacıyla bugün Kıbrıs’a doğru yola çıktı.

*Jamaikalı atletizm efsanesi Usain Bolt’a ait bir yatırım banka hesabından 12 milyon 700 bin dolar kayboldu.

CUMA

*Peru’nun Puno bölgesinde bir polis ajanı, Castillo yandaşlarının üzerine ateş açarak provokasyon yarattı ve altı kişinin yaralanmasına neden oldu. Bunun üzerine Castillo yandaşları bir gümrük binası ve bir polis karakolunu ateşe verdi. Cusco kentinde ise, güvenlik güçleri, zırhlı araçlardan protestocuların üzerine ateş açtı.

*Venezuela Devlet Başkanı Nicolás Maduro, İspanya eski Cumhurbaşkanı José Louis Rodríguez Zapatero’yu, hükümetle muhalefet arasında başlayacak görüşmelerde arabulucu olması için Venezuela’ya çağırdı. Zapatero ilk görüşmeyi bugün, Maduro ile gerçekleştirdi.

*Meksika Sağlık Bakanlığı, kendi ürettikleri anticovid aşısı ‘’Patria’’nın, klinik gelişiminde son aşamaya geldiğini açıkladı.

*Arjantin Savunma Bakanı Jorge Taiana, İngiltere’den; 1833’ten beri İngiliz kontrolü altında olan Malvinas (Falkland) Adaları’nın egemenliği konusunda kendileriyle diyalog kurma tekliflerini kabul etmesini talep etti. Arjantin, 2 Nisan 1982’de Malvinas’ı ele geçirmek için askeri harekat düzenlemiş, ancak İngiltere’yle çıkan bu savaşı 14 Haziran 1982’de kaybetmişti.

*Arjantin’in Santiago del Estero kentine 156 Km. uzaklıkta 6,5 şiddetinde bir deprem meydana geldi.

*Dominika vatandaşı Elvis Francois, 26 Aralık 2022’de, Hollanda’nın sömürge ülkesi Sint Maarten’de bir yelkenlinin tamirinde çalışırken, dalgaların sürüklemesiyle açık denize savrulmuştu. Kolombiya donanması Francois’i ve yelkenliyi buldu. Francois, bu süre boyunca domates sosu, sarımsak ve bulyon küpü yiyerek hayatta kalmayı başardı.

*Perulu şair, öykü ve roman yazarı Oscar Colchado Lucio, 75 yaşında hayatını kaybetti. Lucio, özellikle, yarattığı Andean (yani And Dağları’na özgü) karakteri “Cholito”nun serüvenleri ile tanınıyordu.

CUMARTESİ

*Peru’nun başkenti Lima’da toplanan binlerce Castillo yandaşı protesto gösterileri gerçekleştirdi. Söz konusu gösterilere müdahale eden güvenlik güçleri eliyle 16 kişi öldü, 60’ı aşkın kişi de yaralandı. Bu son ölümlerle beraber, 7 Aralık 2022’den bu yana Castillo yandaşı 62 kişi hayatını kaybetmiş oldu.

*Kanadalı petrol şirketi Parex Resources, Ejército de Liberación Nacional (ELN) - [Ulusal Kurtuluş Ordusu]’nun oluşturduğu tehdit nedeniyle Kolombiya’daki faaliyetlerini askıya aldığını açıkladı.

*Brezilya Devlet Başkanı Luiz Lula da Silva, ordu komutanı General Júlio César de Arruda’yı görevinden aldı. Arruda’nın yerine göreve General Tómas Miguel Ribeiro Paiva geldi.

*ABD Güney Komutanlığı Başkanı Laura Richardson, basınla yaptığı bir görüşmede “zengin kaynakları ve nadir toprak elementleriyle, günümüz teknolojisi için gerekli olan lityumun Arjantin, Bolivya ve Şili’de yoğun şekilde (Dünya lityum kaynağının yüzde 60’ı) bulunduğunu” dile getirerek, bu lityum üçgeninin ABD için önemli ve vazgeçilemez olduğunu söyledi.

*UNESCO, 2022 yılı içinde Latin Amerika’da öldürülen gazeteci sayısının 44 olduğunu açıkladı.

PAZAR

*Kolombiya hükümeti 4 Ocak’ta; Ejército de Liberación Nacional (ELN) - [Ulusal Kurtuluş Ordusu] ile yaptıkları barış görüşmelerinin tıkanması sonucu, ELN ile geçici ateşkes anlaşmasının askıya alındığını; aynı türden görüşmeleri Fuerzas Armadas Revolucionarias de Colombia (FARC) - [Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri] muhalif kanadı ile de yaptıklarını ve FARC ile ateşkesin sağlandığını açıklamıştı. Bugün, hükümet ile ELN arasında Venezuela’nın başkenti Caracas’ta olağanüstü bir toplantı gerçekleşti. Toplantının ardından hükümet ve ELN ortak bir bildiriyle, 13 Şubat’ta Meksika’da tekrar bir araya gelerek, ateşkesin şartları üzerine masaya oturacaklarını açıkladı.

*Meksika’da, Sinaloa Karteli’nden sonraki en büyük Kartel olan ve kurucusu-lideri Nemesio Rubén Oseduera “El Mencho” Cervantes emrinde hareket eden Jalisco Nueva Generación, Albay Héctor Miguel Vargas’ı, Coalcomán kentinde öldürdü.

*Arjantin ve Brezilya, ortak bir para birimi oluşturulmasına ilişkin hazırlık çalışmalarına Şubat ayı itibarı ile başlayacak.

*Antigua ve Barbuda’da yapılan genel seçim sonuçlarına göre; Antigua ve Barbuda İşçi Partisi, Meclis’teki 17 sandalyenin 10’unu kazanarak iktidara geldi. Birleşik İlerici Parti 6 ve Barbuda Halk Hareketi de 1 sandalye elde etti. Ülkenin başbakanı, Antigua ve Barbuda İşçi Partisi Genel Başkanı Gaston Browne oldu.

*Papa 1. Franciscus, Vatikan’daki Pazar ayini sonrası yaptığı konuşmada, Peru’daki şiddet eylemlerinin bir an önce durdurulmasını ve yetkililerden, insan haklarına tam saygı duyarak diyalog yolunu açmalarını istedi. Papa bu konuşmayı yaparken, Peru güvenlik güçleri, başkent Lima’da 200’ü aşkın Castillo yandaşına gözaltı uyguluyordu. Öte yandan; Uluslararası Af Örgütü, Peru güvenlik güçlerinin, Lima’da protestoculara karşı uyguladığı orantısız gücü kınayan bir açıklama yayınladı.

*ABD’li analiz ve danışmanlık şirketi Gallup’un yaptığı bir araştırma anketine göre, Nikaragua halkının yüzde 73’ü, ülkelerine ve hayata dair olumlu duygular taşıyor.

*Panamá’da uzun yıllardır düzenlenen ve bir geleneğe dönüşen Las Mil Polleras (Bin Etek) Geçit Töreni, Pandemi nedeniyle durdurulmuştu. Bugün Panamá’nın başkenti Ciudad de Panamá’da, dünyanın farklı yerlerinden ve her yaştan 10.000’i aşkın kadının katıldığı tören, yeniden gerçekleştirildi.

Monika Ertl’in hikayesi:

17 Ağustos 1937’de Almanya’nın Münih kentinde doğar, sadık bir Nazi üyesi olan babanın kızı olarak Monika. Belgesel yapımcısı, kameraman ve yönetmen olan Monika’nın hayatı, Ernesto “Che” Guevara’nın öldürülmesiyle bambaşka bir hikayeye evrilir. Tam adıyla Ernesto de la Serna “Che” Guevara; General Roberto Quintanilla Pereira’nın başında bulunduğu Bolivya ordusundan Albay Joaquín Zenteno Anaya ve CIA görevlisi Felix Rodríguez’in emri altındaki askerlerce Santa Cruz eyaletine bağlı La Higuera (İncir Ağacı) kasabasında 9 Ekim 1967’de infaz edildi.

Monika'nın babası Hans Ertl, 2. Dünya Savaşı sonrasında, ailesi ve “Lyon Kasabı” lakaplı Nazi subayı Klaus Barbie’yle birlikte Almanya’dan kaçarak Bolivya’ya yerleşir ve orada küçük bir çiftlik kurar. Klaus Barbie ise, Servicio de Inteligencia del Estado (SIE) - [Devlet İstihbarat Servisi] elemanlarını eğitme görevini üstlenir. Genç Monika, Bolivya’yı ve alt sınıfları tanımaya başlarken, aynı zamanda Bolivyalı belgesel film yapımcısı Jorge Ruiz ile de tanışır. Bir Nazi’nin kızı olan Monika, süreç içinde artık bir sosyalist ve belgesel sinemacıdır. Monika, “Che”nin öldürülmesinin ardından, Bolivya Kurtuluş Ordusu saflarına katılır. “Che”nin ölüm emrini veren General Pereira ise, Latin Amerika’da öncelikli hedef haline geldiği için, hükümet tarafından Almanya’nın Hamburg kentine konsolos olarak atanır. Monika’nın gideceği yol bellidir artık: “Che”nin doğduğu Latin topraklarından, kendi doğduğu Alman topraklarına… 1 Nisan 1971’de, Bolivya’nın Hamburg Konsolosluğu’na gelen Avustralya sahte pasaportlu Monika, Pereira’nın odasına girdikten 10 dakika sonra silahını çıkartıp üç el ateş ederek onu öldürür. Konsolosluktan, yakalanmadan kaçmayı başarır ve Bolivya’ya geri döner. Monika, iki yıl sonra, 12 Mayıs 1973’te babası Hans ve küçüklüğünden beri “amca” dediği Klaus Barbie’nin, kendisine hazırladıkları bir pusuya düşürülüp öldürülür. Monika Ertl’in naaşı, yeri belli olmayan isimsiz bir mezarlığa defnedilir.