(15 - 21 Mayıs 2023 haftası)

PAZARTESİ

*Paraguay bugün, İspanya’dan bağımsızlığını kazanmasının 212. yılını kutladı.

*Kolombiya’nın başkenti Bogotá’da, bir AVM’de, nedeni bilinmeyen bir silahlı çatışma çıktı. Söz konusu çatışmada iki kişi hayatını kaybetti.

*Kolombiya ve Venezuela hükümetleri, ülke sınırlarında kaybolan insanları ortak şekilde aramak konusunda anlaşma imzaladı.

*Meksika Devlet Başkanlığı uçağı 92 milyon dolara Tacikistan’a satıldı ve bugün, ülkenin başkenti Duşanbe’ye doğru yola çıktı.

*Meksika’nın Tamaulipas eyaletindeki bir otoyolda, bir karavanla minibüsün çarpışması sonucu 27 kişi hayatını kaybetti.

*Meksika’nın Apulco Belediye Başkanı Yanet Morales Huízar’a ait bir eve gece yarısı baskını düzenleyen bir grup silahlı kişi evi taradıktan sonra ateşe verdi. Olay sırasında ölen ya da yaralanan olmadı.

*Bolivya Çevre ve Su eski Bakanı Juan Santos Cruz, hakkındaki yolsuzluk iddiaları nedeniyle mahkemede ifade vermeye çağrıldı.

*Brezilya’nın Ceará eyaletine bağlı Camicom kentinde Sivil Polis Teşkilatı’ndan bir müfettiş, bir polis karakoluna girip dört polise ateş ederek öldürdü. Olay sonrası güvenlik güçlerine teslim olan müfettiş, özel koruma altında sorguya alındı.

*Uruguay’da yaşanan tarihi kuraklık nedeniyle, özellikle metropol kentler başta olmak üzere, ülke çapında su kıtlığı yaşanmaya başladı.

*Brezilya’nın Santos kentinde, futbolcu Edson Pelé’nin cenazesinin bulunduğu mozole, ziyarete açıldı. 20 Aralık 2022’de ölen Pelé’nin mozolesini, önceden rezervasyon yapmak kaydıyla günde sadece 60 kişi ziyaret edebilecek.

*Antigua ve Barbuda Temsilciler Meclisi Başkanı Gerald Watt, Parlamento Temsilcisi Milletvekili Asot Michael’a, mecliste “partizanca holiganlık” yaptığı gerekçesiyle bundan sonraki üç oturuma katılmama cezası verdi.

SALI

*Ekvador Cumhuriyeti Devlet Başkanı Guillermo Lasso’nun, kamu fonlarını zimmetine geçirme suçlamasının ardından, görevden alınıp alınmamasına dair karar verme durumu, Ekvador Cumhuriyeti Ulusal Meclisi’ne taşındı. Başkent Quito’da ise binlerce kişi, Lasso’nun görevden alınması için protesto gösterisi gerçekleştirdi.

*Ekvador Cumhuriyeti’nin Guayas eyaletine bağlı Durán’ın Belediye Başkanı Luis Chonillo’ya silahlı saldırı düzenlendi. Söz konusu saldırıda bir kişi ölürken beş kişi de ağır yaralandı.

*Venezuela Devlet Başkanı Nicolás Maduro, dünyayı ABD Doları’ndan arındırma girişimine Venezuela’nın da katılması gerektiğini açıkladı.

*Meksika’nın başkenti Ciudad de México’daki Santa Martha Acatitla Cezaevinde mahkumlar arasında çıkan çatışmada üç mahkum öldü, 15’i aşkın mahkum da yaralandı. Hükümet, cezaevi müdürü ve yardımcısını görevden aldı.

*Meksika’nın Oaxaca eyaletine bağlı La Isla kasabası kıyısındaki bir plajda palalı saldırıya uğrayan 23 yaşındaki Arjantin vatandaşı Benjamín Gamond, kaldırıldığı hastanede hayatını kaybetti. Saldırgan Cruz Irving Martínez Flores ise güvenlik güçlerince yakalanarak tutuklandı.

*Güney Koreli otomobil üreticisi Kia, Meksika’nın Nuevo Léon eyaletinde yeni bir elektrikli araç fabrikası kurmayı planladıklarını açıkladı.

*Perulu bir grup arkeolog, Huaral eyaletinin Chancay vadisinde 4.000 yıl önceye tarihlenen bir tapınak keşfettiler.

*IMF, Arjantin Ekonomi Bakanlığı tarafından uygulanan tedbirleri değerlendirdiğini ve Merkez Bankası rezervlerini güçlendirmek için müzakerelerin başlatılacağını açıkladı.

*İngiltere’nin sömürge ülkesi Montserrat’ın; İletişim, İnşaat, Çalışma ve Enerji Bakanı Oswen Carty, Avrupa Birliği’nden alınan 456.500 dolarlık fon sayesinde, devlet daireleri ve evlerin daha enerji verimli hale getirileceğini açıkladı.

ÇARŞAMBA

*Ekvador Cumhuriyeti Devlet Başkanı Guillermo Lasso’nun, kamu fonlarını zimmetine geçirme suçlamasının ardından, görevden alınıp alınmamasına dair karar verme durumu, dün Ekvador Cumhuriyeti Ulusal Meclisi’ne taşınmış, başkent Quito’da ise binlerce kişi, Lasso’nun görevden alınması için protesto gösterisi gerçekleştirmişti. Bugün ise Lasso, Ulusal Meclis’i dağıttığını açıklamasının ardından, ülkede yasama ve devlet başkanlığı seçimleri yapılması çağrısında bulundu. Lasso, mevcut Devlet Başkanı olduğu için seçimlerde “doğal aday” olacağını da sözlerine ekledi.

*El Salvador Yasama Meclisi, organize suçlarla mücadele gerekçesiyle ülkede 27 Mart 2022’den bu yana uygulanmakta olan OHAL’in 15 Haziran’a dek sürmesini onayladı.

*Honduras Dışişleri Bakanı Eduardo Enrique Reina, ABD Dışişleri Bakanlığı yetkililerinin, Honduras’ta kamu ve özel yolsuzlukla mücadele için yasal reformlara karşı çıkmasına şaşırdığını açıkladı.

*Peru Yüksek Mahkemesi, barışçıl da dahil olmak üzere her türden yurttaş protestosunun suç olduğuna dair karar aldı.

*Meksika’nın San Luis Potosí eyaletinde bir otoyolda hareket halindeki otobüs ve içindeki 48 göçmen kaçırıldı. Güvenlik yetkilileri olayın, Meksika’nın dördüncü büyük Karteli olan Clan del Golfo’nun işi olduğunu düşünüyor.

*Meksika’nın Guerrero eyaletine bağlı Iguala kentinin eski belediye başkanı José Luis Abarca Velázquez, 2013’te Movimiento Campesino Unidad del Pueblo (Halkın Birlik Köylü Hareketi) üyesi altı kişiyi kaçırma ve ölümüne sebebiyet verme suçu nedeniyle 92 yıl hapis cezasına çarptırıldı.

*Brezilya Devlet Başkanı Luis Lula da Silva, G-7 Zirvesi’ne katılmak için Japonya’ya gitti.

*Venezuela Stratejik Harekat Komutanlığı Başkanı General Domingo Hernández Lárez, Venezuela Bolivarcı Ulusal Silahlı Kuvvetleri’nin; ülkenin hava sahasını ihlal eden ve uyuşturucu kaçakçılığıyla bağlantılı olduğu düşünülen iki uçağın durdurulup, ülke hava sahasından çıkartıldığını açıkladı.

*İtalyan Narkotik Şube ekipleri, Ekvador Cumhuriyeti’nden gelen bir gemide, muzlar içine gizlenmiş üç ton kokain ele geçirdi.

*Meksika Dışişleri Bakanlığı, ABD’nin San Diego kentinde bulunan ve İspanyol fethi öncesine ait tarihi ve kültürel miras konumundaki 65 arkeolojik eserin ülkeye iade edildiğini açıkladı.

*İngiltere’nin sömürge ülkesi Britanya Virgin Adaları Başbakan Yardımcısı ve Mali Hizmetler Bakanı Lorna Smith, ülkedeki bankaların sunduğu kötü müşteri hizmetleri sorununu çözmek için tüm bankalara acil toplantı çağrısı yaptığını açıkladı.

*Uruguay Milli Takımı’nın yeni teknik direktörü Arjantinli Marcelo Bielsa oldu.

*Arjantinli yazar, edebiyat eleştirmeni ve editör Luis Victor Chitarroni, 64 yaşında hayatını kaybetti. Chitarroni’nin 12 yapıtı bulunuyordu.

PERŞEMBE

*Ekvador Cumhuriyeti Seçim Kurulu, Devlet Başkanı Guillermo Lasso’nun dün Ulusal Meclis’i dağıttığını açıklaması ve devlet başkanlığı seçimleri yapılması çağrısında bulunmasının ardından, seçimlere hazırlanma kararı aldı. Öte yandan; Lasso’nun bu eylemini bir sivil darbe olarak gören birçok Latin Amerika ülkesi, yaşananları kınadığını açıkladı.

*Kolombiya’nın Antioquia eyaletine bağlı Buriticá kentinde bulunan bir altın madenine bombalı saldırı düzenlendi. Olay sonucu üç kişi ölürken 14 kişi de ağır yaralandı. Güvenlik yetkilileri olayın, Meksika’nın dördüncü büyük Karteli olan Clan del Golfo’nun işi olduğunu düşünüyor. Clan del Golfo, dün de Meksika’da bir otobüs ve içindeki 48 göçmeni kaçırma girişiminin faili olması nedeniyle gündemdeydi.

*Arjantin’de, milliyetçi görüşlere sahip Devlet Başkanı adayı Javier Milei, önceki hafta; organ bağışı konusunda ihtiyaç duyan herkesin organ nakli olabilmesi için bir “organ nakli pazarı” önermiş, önerisi ülkede ciddi tepki çekmişti. Milei, bugün de kürtajın yasaklanması, sağlık sisteminin özelleştirilmesi, Merkez Bankası’nın tasfiye edilip dolarizasyona geçilmesi ve emekli maaşlarının düşürülmesi önerileriyle ortaya çıktı. Milei’nin bu önerileri de ülkede tepki çekti.

*Şili Kongresi, sektördeki büyük şirketler tarafından ödenen vergileri değiştirmeyi amaçlayan “Madencilik Lisansı Yasası”nı onayladı. Bu durum, bakır ve lityum işletilmesi için vergi yükünü değiştiriyor ve buradan elde edilecek 450 milyon dolarlık kaynağın, ülke çapında bölgesel hükümetlere ve belediyelere dağıtılmasını sağlıyor.

*Brezilya Çevre ve Yenilenebilir Doğal kaynaklar Enstitüsü, devlet petrol şirketi Petrobras’ın Atlantik Okyanusu’ndaki Amazon Nehri’nin ağzında petrol kuyusu açma ruhsatı talebini, çevreye vereceği zarar nedeniyle reddetti.

*Küba Dışişleri Bakanlığı, Rusya ile olan stratejik ortaklığın daha sağlam temellere oturması için çalışıldığını ve bunun ilk adımı olarak da, iki ülke arasında Ruble cinsi işlemlere başlanacağını açıkladı.

*Dominika Uluslar Topluluğu ile Çinli otomotiv şirketi Tantech Holdings arasında imzalanan anlaşma gereği, ülkeye 17 adet klimalı elektrikli midibüs geliyor.

CUMA

*Ekvador Cumhuriyeti Devlet Başkanı Guillermo Lasso’nun Ulusal Meclis’i dağıttığını açıklaması ve devlet başkanlığı seçimleri yapılması çağrısında bulunmasının ardından, Ekvador Cumhuriyeti Seçim Konseyi, Devlet Başkanlığı seçimlerinin ülke çapındaki yoğun protestoların gölgesi altında, 20 Ağustos’ta yapılacağını açıkladı.

*Meksika Devlet Başkanı Andrés Manuel López Obrador, ülkede yargının Narkokriminal Karteller tarafından ele geçirilme tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu söyledi.

*Peru Kongresi, ABD askeri birliklerinin Peru ordusu ve polisine eğitim vermek üzere ülkeye girişine onay verdi.

*Peru Ulusal Savcılığı, organize suç örgütü kurmak ve kara para aklamak nedeniyle Devlet eski Başkanı Pedro Pablo Kuczynski’yi 35 yıl hapse mahkum etti.

*Uruguay’da yaşanan tarihi kuraklık nedeniyle, özellikle metropol kentler başta olmak üzere, ülke çapında bu hafta başından itibaren, su kıtlığı yaşanmaya başlamıştı. Bugün de yetkililer, toplam su rezervini 25 gün olarak açıklayarak, ülke çapında önlem alınması ve halkın bu konuya daha duyarlı olması gerektiğine ilişkin açıklama yaptı.

*Saint Lucia hükümeti; Karayip Halk Sağlığı Kurumu, Karayip Otel ve Turizm Derneği ve Karayip Turizm Örgütü ile üçlü bir anlaşma imzaladı. Anlaşmayla, Saint Lucia’da daha sağlıklı ve güvenli turizmi teşvik etmek için bir sinerji yaratılması hedefleniyor.

*Arjantinli paleontologlar, Patagonya bölgesindeki Río Negro eyaletinde, 90 milyon yıl önce Geç Kretase döneminde yaşamış olan “Chucarosaurus Diripienda” türüne ait yeni bir uzun boyunlu otçul dinozor olan iki adet Titanozor keşfettiler.

*Şilili gazeteci ve belgesel film yapımcısı Augusto José Góngora Labbé, 71 yaşında hayatını kaybetti. Labbé’nin üç belgeseli, üç kitabı bulunuyordu. Ayrıca Labbé “Fidelya ve Kolombiya” adlı bir tiyatro oyununun da yönetmenliğini yapmıştı.

CUMARTESİ

*Küba bugün, ABD’den bağımsızlığını kazanmasının 121. yılını kutladı.

*Uruguay’da, son askeri diktatörlük döneminde (1973-1985) yaşananlar ve kaybolan-yok edilen kurbanlar için her yıl 20 Mayıs’ta yapılan “Sessizlik Yürüyüşü”nün 37.’si düzenlendi. Başkent Montevideo’da gerçekleşen yürüyüşe onbinlerce kişi katıldı.

*Kolombiya’nın Norte de Santander eyaletine bağlı Tibú kentinin önde gelen sosyal liderlerinden, aktivist ve Belediye Meclisi adayı Sergio Luis Castro, uğradığı silahlı saldırı sonucu hayatını kaybetti.

*Arjantin Sağlık Bakanlığı, 28 Mart’ta, ülkede dang humması nedeniyle beş kişinin öldüğünü ve 9.000’i aşkın vakaya rastlandığını açıklamıştı. Bakanlık, 16 Nisan’da da, hummadan ölenlerin toplam sayısının 14’e ve vaka sayısının da 28.235’e yükseldiğini bildirmişti. Bugüne geldiğimizde ise; Arjantin’de etkisini büyük oranda yitiren dang humması, Peru’nun kuzey bölgesine hızlı bir şekilde yayılmış durumda ve kimi hastanelerin doluluk oranı yüzde 100’e ulaştı.

*Peru’nun başkenti Lima’da, doğalgaz boru hattı döşeyen işçiler, 500 yıl önceye tarihlenen bir İnka mezarlığı buldular.

*Guyana polisi, ABD’de işlediği federal bir suçtan dolayı aranan bir kişiyi yakalayarak ABD makamlarına teslim etti.

*Brezilya Yüksek Mahkemesi, Devlet eski Başkanı Fernando Collor de Mello’nun; yolsuzluk ve kara para aklama suçlarını sabit gördü. Mahkeme, Mello’nun ne kadar hapis yatacağına daha sonra karar verecek.

*Saint Kitts ve Nevis Adaları hükümeti, yaşanan kuraklık nedeniyle, ülkenin susuz kalmaması adına sert önlemler alma kararı verdi.

*Rusya, 1 Temmuz’dan itibaren Küba’ya düzenli uçuşların tekrar başlayacağını açıkladı.

*Şilili filozof ve kültür yöneticisi Marta Celeste Eliana Cruz Coke Madrid, 99 yaşında hayatını kaybetti. Cruz Coke Madrid; yaptığı çalışmalar nedeniyle 2000, 2012 ve 2017 yıllarında, çeşitli ulusal ödüllere layık görüldü.

PAZAR

*Meksika’nın Ensenada kentinde, bir açık hava etkinliğine katılan insanların arasına arazi araçlarıyla gelen silahlı bir grup, ateş açtı. Saldırı sonucu 10 kişi öldü çok sayıda kişi de yaralandı.

*Meksika hükümeti, başkent Ciudad de México’nun 45 Kilometre uzağında bulunan Popocatépetl yanardağının her an faaliyete geçme riskine karşı, bölgeyi acil tahliye kararı aldı.

*El Salvador’un başkenti San Salvador’da bulunan Cuscatlán Stadyumu’nda bir futbol maçı esnasında yaşanan izdihamda 12 kişi hayatını kaybederken, 100’ü ağır olmak üzere 500 kişi de yaralandı.

*Honduras’ta, 12 Aralık 2022 tarihinde başlayan OHAL uygulamasının, hükümet tarafından 30 Temmuz’a kadar devam etmesi kararı verildi.

*Kosta Rika Kamu Güvenliği Bakanlığı, ülke çapında tüm güvenlik güçlerinin katıldığı operasyonlar sonucu, çeşitli suçlardan aranan 2.600 kişinin yakalandığını açıkladı.

*Hollanda’nın sömürge ülkesi Curacao’nun Ekonomik Kalkınma Bakanı Lisa Marrochino, Proteus Ocean Group ile bir ortaklık mutabakatı imzaladı. Söz konusu mutabakat; Curacao’nun ekonomisini canlandırmayı, bilimsel çalışmaları ve çevre korumasını ilerletmeyi teşvik etmeyi amaçlıyor.

*Arjantin’in başkenti Buenos Aires’te bulunan Mimarlık, Tasarım ve Şehircilik Fakültesi, bu yıl ilk kez bir Uluslararası Film Festivali düzenleyecek. Söz konusu festival 25-30 Temmuz tarihleri arasında gerçekleşecek.

Camilo Restrepo’nun hikayesi:

Uruguaylı folk şarkıcısı ve şair Daniel Alberto Viglietti Indart’ın 1967 yılında yazdığı ve “Donde cayó Camilo / Nacío una cruz / Pero no de madera / Sino de luz” (“Camilo’nun düştüğü yerde / Bir haç doğdu / Ama tahtadan değil / Işıktan”) dizeleriyle başlayan “Cruz de Luz” (“Haç Işığı”) adlı şiiri, Şilili müzisyen Víctor Jara tarafından bestelenip söylendiği zamanlarda, Jorge Camilo Torres Restrepo; Kolombiya 15. Bucaramanga Tugayı’na bağlı, Albay Álvaro Valencia Tovar komutasındaki askerler tarafından öldürüleli henüz bir yıl olmuştu. Sözlüsünün babası aracılığıyla tanıştığı Dominiken rahiplerin etkisiyle din adamı olmaya karar verir genç Restrepo. Aileden zengin, yakışıklı ve geleceği hayli parlak görünen bu gencin birkaç hafta içinde nişanlısı olma ihtimalinden, sabık sözlü derekesine düşen ve gözyaşları eşliğinde onu bu hale getiren babasına lanetler yağdıran o kızı geride bırakıp, sadece bir rahip adayı değil, aynı zamanda bir akademisyen adayı olarak da Restrepo, uzun bir yola koyulur. 1955-1958 yılları arasında Belçika’daki Leuven Katolik Üniversitesi’nde eğitim gören Restrepo “Bogotá’nın Proleterleşmesi” başlıklı teziyle mezun olup, 1959 yılında bir sosyolog olarak ülkesi Kolombiya’ya geri döner ve döner dönmez de hem dini hem sosyal çalışmalarını özellikle yoksul kesimler içinde yürütmeye başlar. Bir yandan bu çalışmaları sürerken, diğer yandan da, Kolombiya Üniversitesi Ekonomi Fakültesi’nde öğretim üyesi olarak görev alır. Bu fakültenin Sosyoloji Bölümü’nü kuran kişi de yine bizzat Restrepo olur. Katıldığı bir radyo programında “Kilise’ye ait mallar kamulaştırılmalıdır” dediği için dini görevlerinden alınır. 1960 yılında Latin Amerika Sosyoloji Fakültesi’nin kurucuları arasında yerini alan Restrepo, 1962 yılında, Tarım Reformu Teknik Komitesi üyesidir. Nobel Edebiyat ödüllü yazar Gabriel García Márquez’in yakın arkadaşı olan ve Márquez’'in, bugün film-dizi yönetmenliği yapan oğlu Rodrigo García Barcha’yı vaftiz eden kişi de Restrepo’dur. Bir zamanlar, okuduğu Belçika’da ve özellikle de ders dışı boş zamanlarının epey bir kısmını geçirdiği Fransa’da tanıştığı, ilişki kurduğu kimi muhalif ve bağımsızlıkçı hareket temsilcilerinin karşılığını; ülkesi Kolombiya’da, 1964 yılında kurulmuş olan Marksist ELN (Ejército de Liberación Nacional - Ulusal Kurtuluş Ordusu) hareketi içinde bulur Restrepo ve kısa bir süre sonra onlara katılır. Artık, din adamı-sosyolog Restrepo’nun bir elinde “Kitab-ı Mukaddes” diğer elinde mitralyöz vardır. Ama 15 Şubat 1966’da, San Vicente de Chucurí’de katıldığı ilk çatışmada, henüz 37 yaşında iken hayatını kaybeder. Başkent Bogotá’da bulunan Kolombiya Üniversitesi Merkez Kütüphanesi (kökeni, Dominiken rahip Antonio de Montesinos’un 1511’de Santo Domingo’da verdiği vaaza dayanan) Liberteryan Kilise’nin yeni dönem kurucu babalarından Restrepo’nun ölümünden bu yana “Camilo Torres Kütüphanesi” olarak adlandırılmaktadır. Aynı zamanda Belçika’da, öğrencisi olduğu Leuven Katolik Üniversitesi’nin öğrenci yurdunun tabelasına bakanlar, 57 yıldır orada Jorge Camilo Torres Restrepo’nun adını görüyor.