Mars’ta yapay bir manyetosfer oluşturmak mümkün

Brian Koberlein

İnsanlığın en büyük hayallerinden biri, Mars’ı yaşanabilir hale getirmek. Mars, bunun gerçekleşmesi noktasında pek çok şeye sahip. Bir günü Dünya’nınkiyle neredeyse aynı uzunlukta, gezegen yüzeyinin hemen altında bolca donmuş su mevcut ve büyük ihtimalle zaman içinde yeterince nefes alınabilen bir atmosfer yaratılabilir. Buna karşın, güçlü bir manyetik alana sahip değil. Eğer Mars’ı ikinci bir Dünya yapmak istiyorsak, onu yapay bir gezegen haline getirmemiz gerekiyor.

Manyetik alanların bu kadar büyük bir önem taşımasının sebebi, bir gezegeni Güneş rüzgârlarından ve iyonlaştırıcı parçacıklardan koruyabilmeleridir. Dünya’nın sahip olduğu manyetik alan, yüksek enerjili yüklü parçacıkların büyük kısmının gezegenin yüzeyine ulaşmasını önler. Bunu yaparken, Güneş rüzgârlarını bizleri güvende tutacak biçimde Dünya’dan saptırır.

MANYETOSFER ATMOSFERİ KORUR

Bunun yanı sıra, manyetik alan, Güneş rüzgârlarının zaman geçtikçe Dünya’nın atmosferini uzaya savurmasını önlemeye de yardım eder. Gençlik dönemindeyken Mars, kalın ve su bakımından zengin bir atmosfer barındırıyordu fakat güçlü bir manyetik alanın korumasına sahip olmadığı için atmosfer yavaş yavaş yok oldu.

Maalesef, Dünya’da bulunan manyetik alanın benzerini Mars’ta yeniden yaratamayız. Manyetik alanımız, Dünya’nın çekirdeğindeki demir alaşımlarının çevriminin gezegenimizin jeomanyetik alanını yarattığı dinamo etkisiyle oluşur. Mars’ın iç kısmı daha küçük ve daha serin olduğundan, manyetik bir dinamo yaratmak amacıyla onu kolayca harekete geçiremeyiz. Bununla birlikte, yakın zamanda sonuçlanan bir araştırmanın ortaya koyduğu üzere, yapay bir manyetik alan yaratabilmemiz için birkaç yol mevcut.

SORUNU PHOBOS’U KULLANARAK ÇÖZEBİLİRİZ

Mars’ta manyetik bir alan yaratmak için daha önce de çeşitli fikirler öne sürülmüştü ve bunlar çoğunlukla bazı temel manyetik koruma seviyeleri oluşturan gezegen tabanlı ya da yörüngesel ‘solenoid’leri [marş otomatiklerini] içeriyor. “The Expanse” adlı dizide, bunları görebildiğiniz birkaç sahne mevcut. Yayınlanan son araştırma bu mekanizmanın işe yarayabileceğini kabul etmekle beraber daha iyi bir çözüm yolu öneriyor.

Araştırmanın da değindiği üzere, sağlıklı bir gezegensel manyetik alan istiyorsanız, gerçekten ihtiyaç duyacağınız unsur, gezegenin içi kısmında ya da yörüngesinde güçlü bir yüklü parçacık akışı oluşturmaktır. İlk seçenek Mars için kusursuz bir yöntem olmadığı için, araştırma ekibi ikinci seçeneği ele alıyor. Yörüngesindeki Phobos adlı uydusu sayesinde, Mars’ın etrafında yüklü parçacıklardan oluşan bir halka yaratabileceğimizi artık biliyoruz.

MANYETİK ALANI NASIL YARATABİLİRİZ?

Phobos, Mars’ın iki uydusunun büyük olanı ve gezegenin etrafında fazlasıyla yakın bir yörüngede dönüyor. O denli yakın ki, yalnızca 8 saatte bir Mars etrafındaki turunu tamamlıyor. Bu nedenle, araştırma ekibi, yüzeyinde bulunan parçacıkları iyonize ederek Phobos’u kullanmayı ve sonrasında turladığı yörünge boyunca bir plazma halkası meydana getirecek biçimde uyduyu hızlandırmayı öneriyor. Bu girişim, yaşanabilir hale getirilecek bir Mars’ı koruyacak düzeyde güçlü bir manyetik alan oluşturabilir.

Bu cesur bir plan ve ulaşılabilir gibi görünse de büyük çapta mühendislik sorunlarıyla karşılaşılacaktır. Buna karşın, araştırmacıların da belirttiği gibi, artık böylesi fikirlerin vakti geldi. Üstesinden gelmemiz gereken sorunları ve bunları nasıl halledebileceğimizi siz de düşünmeye başlayın; bu sayede insanlık Mars’a ulaştığında, en iyi fikirleri bir sınamadan geçirmeye hazır olacağız.

Yazının orijinali Universe Today sitesinden alınmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)