Meclis Başkanı Şentop, ‘Pogrom’ ifadesini ‘kaba’ bulmuş

ANKARA - TBMM Başkanı Mustafa Şentop, HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan’ın 6-7 Eylül 1955’te yaşanan pogromun 67’nci yılında hazırladığı kanun teklifini "kaba ve yaralayıcı" bularak iade etti.

Kanun teklifinde, İstanbul’da ve İzmir’de Rum, Ermeni ve Yahudilere ait 5 binden fazla mekânın ciddi şekilde tahrip edildiğini, yakıldığını ve yağmalandığını belirterek yüzleşmek amacıyla bu tarihin "6-7 Eylül 1955 Pogromu Hafıza Günü” ilan edilmesini talep eden Paylan, bu teklifin iade gerekçesini de Meclis Başkanı Şentop’a sordu.

HDP’li Paylan’ın bu başvurusuna yanıt veren Meclis Başkanı Şentop, kanun teklifinde geçen “pogrom” ifadelerinin “Türkiye Cumhuriyeti ve Türk Milletinin tarihini ve ortak geçmişini suçlayan, itham eden nitelikte” olduğunu savunarak bu nedenle kanun teklifinin iade edildiğini belirtti.

‘6-7 EYLÜL 1955 VANDALİZMİ HAFIZA GÜNÜ İLAN EDİLSİN’

TBMM Başkanı Mustafa Şentop’un yanıtı üzerine HDP’li Paylan, 6-7 Eylül 1955’te yaşananlara ilişkin kanun teklifini yeniden Meclis Başkanlığı’na sundu. ‘Pogrom’ ifadesi yerine ‘Vandalizm’ kelimesini kullanan HDP’li Paylan, kanun teklifinin gerekçesinde ise şunları kaydetti:

“6-7 Eylül 1955’te tarihinde yaşananların evrensel dildeki karşılığı pogrom olduğunu bilmeme rağmen, bu konudaki engelleyici tutumunuz nedeniyle, kanun teklifimin işleme alınabilmesi için, gerçekleştirilen suçu tanımlarken kullandığım Pogrom ifadesini, 12 Eylül 1955 ve 28 Şubat 1956 tarihlerinde Meclis çatısı altında tanımlandığı gibi Vandalizm ifadesiyle değiştirerek, daha önce sunmuş olduğum kanun teklifini dikkatinize sunuyorum. 6-7 Eylül 1955’te yaşanan Vandalizm ile yüzleşmek Amacıyla, 6 Eylül Gününün, 6-7 Eylül 1955 Vandalizmi Hafıza Günü İlan Edilmesine Dair Kanun Teklifi, gerekçesiyle birlikte ekte sunulmuştur.”

MECLİS’TE KİM 6-7 EYLÜL’E DAİR ‘VANDALİZM’İ KULLANMIŞTI?

Meclis’in 12 Eylül 1955 tarihli oturumunda konuşan Demokrat Parti İstanbul Milletvekili Zakar Terver, 6-7 Eylül’de yaşananlara ilişkin “Vandalizm” kelimesini kullanarak, “Muhterem arkadaşlarım, memleket büyük bir felâkete mâruz kalmıştır. Bu vandalizmi işliyenler teşhis edilmiştir. Millî hayatımıza kasdeden kuvvetin başka kisvelere bürünerek câniyene tasavvurlarının tahakkukuna uğraştığını görüyoruz. Binaenaleyh ilk vazifemiz bu kisveleri ortadan kaldırmak olmalıdır” demişti.

28 Şubat 1956 yılında ise muhalefet temsilcileri 6-7 Eylül’e dair Yunanca gazetede ‘vandalizm’ kelimesinin kullanılmasına itiraz edince, eski Devlet Bakanı Muammer Alakant, “Evet, vandalizm” ifadelerini kullanmıştı.

POGROM NEDİR?

Rusçadan Türkçeye geçen pogrom kelimesi arbede, şiddet eylemi ve özellikle Yahudilere yönelik katliam anlamına gelmektedir. Öte yandan pogrom; dinsel, etnik veya siyasi nedenlerle bir gruba karşı yapılan şiddet hareketleri olarak da tanımlanır. Günümüzde ise yaygın kullanımı bir gruba yönelik arbede, şiddet eylemi olarak açıklanmaktadır.