Memura hedef enflasyonun bile altında zam

Memur ve emekli aylıkları ile ilgili zam oranları gündemdeki yerini koruyor. Kamu Görevlileri Hakem Kurulu Kararı'na göre, toplu sözleşme hükümleri çerçevesinde memur maaşları ile memur emeklisinin aylıklarına 2025'in ilk altı ayında yüzde 6, ikinci altı ayında da yüzde 5 oranında zam yapılacak.

Memur ve memur emekli aylıkları, toplu sözleşme zammı ile birlikte enflasyon farkının eklenmesi sonucu belirleniyor. Kasım 2024 sonu itibariyle TÜİK’in (Türkiye İstatistik Kurumu) verilerine göre enflasyon oranı yüzde 14,57 oldu.

Kasım ayında enflasyon yüzde 2,24 oranında arttı. Aralık ayında da enflasyon oranının yüzde 2 artacağını kabul edersek altı aylık enflasyon yüzde 16,57’ye ulaşmış olacak.

Bu durumda memurlar açısından son altı aylık enflasyon farkı yüzde 6,57 oluyor. (Toplu sözleşme hükümlerine göre Temmuz-Aralık 2024 toplu sözleşme zammı yüzde 10’du. Bu oranı aşan enflasyon farkı, maaş hesaplamasına ekleniyor).

Sonuç itibariyle Ocak 2025’te memur ve memur emekli aylıklarına yüzde 6 toplu sözleşme zammı ve yüzde 6,57 de enflasyon farkı olarak toplam yüzde 12,57 oranında bir zam yapılmış olacak. 

HEDEF ENFLASYONUN DA ALTINDA

Memur ve memur emekli aylıklarına Ocak 2025’te yapılacak yüzde 12-13 oranındaki bir zam, AKP Hükümeti’nin hedeflediği enflasyon oranının bile altında kalıyor. AKP Hükümeti’nin Merkez Bankası verilerine göre, 2025 yılı için hedeflediği enflasyon oranı yüzde 21’dir.

Resmi enflasyon, yani TÜİK’in enflasyon oranı ise, Kasım 2024 sonu itibariyle yüzde 47’dir. Yine AKP Hükümeti’nin 2025 yılı için belirlediği Yeniden Değerleme Oranı da, yani harçlar, trafik cezaları ve benzeri kamu alacakları için öngördüğü oran da yüzde 44’tür.

AKP, çalışanlara ve emeklilere bu oranda dahi bir zam öngörmüyor, yüzde 21, asgari ücret için de yüzde 25’leri ya da biraz üstünü düşünüyor. Şimdilik resmi oran olarak yüzde 47’i, yüzde 44’ü de bir kenara bırakalım. Hedeflenen yüzde 21 enflasyon oranı ile yüzde 12-13’lük zam oranı üzerinden memur ve emeklileri için bir hesaplama yapalım.

MEMUR TARİHİNDE İLK KEZ

Ocak 2025’te memur ve emeklisine yüzde 13 oranında bir zam yapılsın, ikinci altı ay (Temmuz-Aralık 2025) için de toplu sözleşme zammı yüzde 5 ve enflasyon farkının da yine yüzde 5 olacağı varsayıldığında toplam yüzde 10’luk bir zam söz konusu olacak.

2025’te memura yüzde 13 artı yüzde 10 eşittir yüzde 23 oranında bir zam yapılacak hesaplaması, yanlış bir hesaplamadır. Çünkü ilk altı ay yüzde 13, ikinci altı ay için de yüzde 13’ün yüzde 10’u eklenerek hesaplama yapılıp 12 aya bölündüğünde yıllık ortalama zam oranı yüzde 18,7 olarak çıkacaktır. Bu oranı, yüzde 21’lik enflasyon hedefinin bile altındadır.

Görüldüğü gibi AKP Hükümeti, memur ve emeklisine hedeflenen enflasyonun bile altında bir zam oranını reva görmektedir. Türkiye Kamu-Sen Genel Başkanı Önder Kahveci’ye göre, böyle bir durum memurların maaş tarihinde ilk kez olmaktadır.

Önder Kahveci, “Eğer bir önlem alınmazsa tarihinde ilk defa memur ve emekliler, devletin hedeflediği enflasyonun bile altında maaş zammı alacaklardır” diyor.

Bu koşullarla yüzde 13’lük zamla Ocak 2025’te en düşük memur maaşı 39.205 TL’den 44.300 TL’ye çıkacaktır. 2025’te en düşük emekli memur maaşı da 17.586 TL’den 19.870 TL’ye yükselecektir.

MEMUR-SEN’DEN EK ZAM TALEBİ

AKP yanlısı olarak bilinen ve bu iktidar döneminde üye sayısını artırıp yetkili tek sendika olarak hükümetle toplu sözleşme görüşmelerine katılan Memur-Sen bile bu durumdan rahatsızlığını dile getirdi. 

Memur-Sen Genel Başkanı Ali Yalçın, 16 Aralık 2024 günü düzenlediği basın toplantısında, Kamu İşveren Sendikası ile Hakem Kurulu’nun belirlediği maaş artış oranının ne hedeflenen, ne beklenen, ne de tahmin edilen enflasyon oranı kadar bile olmadığını söyledi.

Ali Yalçın, “Yüzde 44’lük yeniden değerleme oranı dikkate alındığında, geçmiş döneme ilişkin 22 puanlık kayıplarımız telafi edilmeli, memur maaşlarına yüzde 15 oranında bir ek zam 2025 Ocak ayında uygulanmalıdır” dedi.

Memur-Sen Başkanı Yalçın, kamu görevlilerinin maaşlarının yoksulluk sınırının da altına demirlendiğini vurgulayarak taleplerini şöyle özetledi:

• Birinci dereceye 3.600 ek gösterge hayata geçirilmelidir.
• Emeklilere verilen bayram ikramiyesi kamu görevlilerine de verilmelidir.
• 2024’ü ‘Emekliler Yılı’ olarak hatırlamak için seyyanen yapılacak ödeme, 5.434 sayılı yasaya göre emekli olanlara da yansıtılmalı, emeklilerin alım gücünü yükseltecek ek tedbirler alınmalıdır.

İŞÇİ EMEKLİSİNE DE YÜZDE 17 ZAM

Öte yandan işçi (SSK) ve Bağ-Kur emekli aylıklarına da altı aylık enflasyon oranı dikkate alındığında yüzde 16-17’lik bir zam yapılması öngörülüyor. Bu kesimin en düşük emekli aylığı, 12 bin 500 TL’dir.

Kök maaşı, 12 bin 500 TL olan emekliler, yüzde 17’lik bir artışla Ocak 2025’te 14 bin 625 TL aylık alacaklar. Zam oranı doğrudan kök maaşlara uygulandığı için kök maaşı, 10 bin 700 TL’nin altında olanlar ise, sıfır zam almış olacaklar, yani maaşları artmayacak, yine 12 bin 500 TL olarak devam edecektir.

Kök maaşı, örneğin 10 bin 750 TL olan emekliler, yüzde 17’lik artışla 12 bin 577 liralık bir aylığa sahip olacaklar. Yani bu emeklilerin aylıklarında sadece 77 liralık bir artış yapılmış olacak.

Emeklilerin eylemlerinde şöyle bir sloganı oluyor: “Kök hücre yaşatır, kök maaş öldürür”…

EN DÜŞÜK AYLIĞA YASA GEREKLİ

4 milyona yakın emeklinin kök aylığı, 10 bin 700 TL’nin altında bulunuyor. Bu emekliler, eğer yasal bir düzenleme yapılmazsa Ocak 2025’te 12 bin 500 TL’lik aylık almayı sürdürecekler.

Kök aylığı düşük olanlar için TBMM’den bir yasa çıkartılıp örneğin en düşük emekli aylığı 14 bin lira civarına yükseltilirse aradaki fark Hazine tarafından karşılanmış olacak. Aslında temel sorun, bir intibak yasasının çıkartılmasıdır.