DUVAR - Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu, yılın ilk enflasyon raporu sunumunda, ekonomik göstergelere ilişkin pembe bir tablo çizdi. Hizmet sektörü gelirlerinin salgın öncesi döneme ulaştığını belirten Kavcıoğlu, iktisadi faaliyetin son çeyrekte güçlü seyrettiğini söyledi. Anketlerin şirketlerin yatırım harcamalarını artıracağını gösterdiğini anlatan Merkez Bankası Başkanı "Fiyat etkileri dışlandığında ihracatta artış eğilimi sürerken ithalat yatay seyretti. 2022'de cari fazla öngörüyoruz. Bu dış finansman ihtiyacını azaltacak" dedi.

'O GÜN TEK KURUŞ DÖVİZ SATMADIK'

Kavcıoğlu, kur korumalı mevduat hesabının duyurulduğu gün Merkez Bankası'nın 'tek kuruş döviz satmadığını' da öne sürdü. 20 Aralık'ta bireyseller ve kurumsalların 22.5 milyar dolar sattığını, Merkez Bankası'nın rezervlerindeki azalışta BOTAŞ'a yapılan satışın etkisi olduğunu söyledi. 

Kavcıoğlu ayrıca bir iki ülke ile swap anlaşması görüşmelerinin de sürdüğünü belirtti.

Merkez Bankası yıl sonu enflasyon hedefini yüzde 11.8'den yüzde 23.2'ye çıkardı. Yıl sonu gıda enflasyonu tahmini de yüzde 13.9'dan yüzde 24.2'ye yükseltildi.

BANKALARI YÜZDE 14'LE FONLUYORUZ 

Kavcıoğlu soru cevap bölümünde ise "Yüzde 14 ile bankaları fonluyoruz. Bankaların daha düşük oranlarla yatırımları (kredi faizi) finanse etmesi gerekiyor. Merkez Bankası olarak bu maliyetlerle yüksek faizli kredi verilmesine razı değiliz" dedi.

SON RAPORDA ENFLASYON TAHMİNİ YÜZDE 11,8'Dİ

Merkez Bankası’nın 28 Ekim 2021’de yayımladığı son Enflasyon Raporu’nda 2022 yıl sonunda enlasyonun yüzde 11,8 seviyesinde olacağı öngörülmüştü. Enflasyonun 2023 yılı sonunda ise orta noktası yüzde 7 olmak üzere yüzde 4,6 ile yüzde 9,4 aralığında gerçekleşeceği tahmin edilmişti.

Kavcıoğlu'nun açıklaması özetle şöyle:

-Varyantlara ilişkin risklerin canlı kalması bazı ülkelerde büyümeyi olumsuz etkiledi. Türkiye'nin ana ticaret ortaklarında büyüme öngörüleri 2021 yılı için ekim dönemine göre daha çok yukarı yönlü güncellenirken 2022 için büyüme öngörüleri bir miktar aşağı yönlü güncellendi.

 - Türkiye'nin dış talep görünümü olumlu seyrini korumakta. Emtia fiyatları yüksek seyrini sürdürüyor. Enerji fiyatları gerilerken doğalgaz fiyatlarındaki düşüş etkili oldu. Enerji dışı emtia fiyatları ekim rapor dönemine göre artışını sürdürdü. Küresel enflasyonda dikkat çeken artışlar gözleniyor.

- Salgının etkilerinin zayıflamasıyla ortadan kalkması beklenen arz ve tedarik sorunlarının henüz düzelme eğilimine girmediği ve enflasyonu artırıcı yönde etki etmeye devam ettiğini değerlendiriyoruz. Varlık alımları azalarak devam ederken mevcut durumda destekleyici görünüm korunuyor.

- Gelişmekte olan ülkelerin bir çoğunda da güncel enflasyon gerçekleşmeleri ve beklentiler hedeflerin üzerinde seyrediyor. Gelişmekte olan ülkelere son dönemde portföy girişleri olduğunu gözlemliyoruz. Portföy akımları hâlâ salgın öncesi seviyelere ulaşamadı.

- Çin dışındaki hisse senedi piyasalarına girişler oldu. Türkiye'ye yönelik sermaye girişleri kasım ayında hisse senedi piyasalarında devam ederken aralık ayında hem DİBS hem de hisse senedi piyasalarında sermaye çıkışları gözlemlendi.

SANAYİ ÜRETİMİ YÜKSELİŞ EĞİLİMİNDE

- 2021 yılı 3. çeyreğinde milli gelir çeyreklik bazda yüzde 2.7, yıllık bazda yüzde 7.4 oranında arttı. İktisadi faaliyet söz konusu dönemde kuvvetli seyrini sürdürdü. Kapasite kullanım seviyeleri ve diğer öncü göstergeler iktisadi faaliyetin hem dış hem iç talebin desteğiyle yılın son çeyreğinde güçlü seyrettiğini göstermekte. Sanayi üretimi dördüncü çeyrekte yükseliş eğilimini sürdürdü.

- Aşılanın hızlanması küresel toparlanmayı destekliyor. Virüsün yeni varyantlarının ortaya çıkmasına bağlı olarak aşılamanın yardımıyla izolasyon tedbirleri küresel ölçekte daha gevşek tutuluyor. Perakende satış hacmi ve hizmet ciro endeksleri özellikle turizm bağlantılı kalemlerin desteğiyle artışını sürdürüyor. Kartla yapılan harcamalara ilişkin verilere göre salgından daha çok etkilenen hizmet sektörlerinde artış oranlarının daha yüksek olduğunu görüyoruz.

- Kasım ayı itibari ile dış ticaret ve üretim endeksleri yılın son çeyreğinde sabit sermaye malları talebinin güçlü seyrettiğini teyit ediyor. İlave kapasite ihtiyacının önümüzdeki dönemde de yatırım talebini destekleyecek bir unsur olduğunu destekliyoruz.

- İstihdam, turizm sektöründeki olumlu seyrin etkisiyle hizmetler sektörünün öncülüğünde artış eğilimini korurken iş gücüne katılımın da sınırlı bir yükseliş olduğunu görüyoruz.

İSTİHDAM BEKLENTİLERİ YÜKSEK

- Anketler imalat sanayinde istihdam beklentilerinin yüksek seviyede seyrettiğini gösteriyor. Önümüzdeki dönemde istihdam artışının devam edeceğini öngörüyoruz. İhracat artış trendini sürdürdü. İthalat yükseldi. Küresel talepteki toparlanma ve reel kurun seviyesine bağlı olarak ihracat miktarı artış eğilimini korudu. İthalat miktarı ise yatay seyretti ve reel dengelenme süreci devam etti.

- 12 aylık birikimli cari dengedeki iyileşme kasım ayında devam etmekle birlikte bir miktar ivme kaybetti. Altın ve enerji hariç bakıldığında yıllık cari dengedeki iyileşmenin sürmekte olduğunu görüyoruz.

- Cari işlemler dengesindeki iyileşmenin güçlenerek devam etmesinin önümüzdeki dönemde dış finansman ihtiyacını azaltarak ülke risk primini olumlu etkilemesini beklenmektedir. Cari işlemler dengesinin 2022 yılında fazla vereceğini öngörüyoruz.

KREDİ BÜYÜMESİ ILIMLI BİR SEYİR İZLİYOR

- Yıllık kredi büyümesi yüzde 13.8 seviyesine gerilerken ılımlı bir seyir izlemiştir. Dördüncü çeyrekte kredi büyüme hızı tarihsel ortalamalara yakınsadı. 2021 yıl sonu itibariyle kur etkisinden arındırılmış ticari ve tüketici büyüme hızları sırayla yüzde 10,9 ve yüzde 20,2 düzeyinde gerçekleşti

- İhtiyaç kredi büyümesi yatay seyretmeye devam etti. Ticari kredilerdeki gelişmeleri önemsiyoruz.

DÖVİZ ENDEKSLİ FİYATLAMA ENFLASYONDA BİRİNCİ NEDEN

Tüketici enflasyonu 2021 sonunda yüzde 36,8 olarak gerçekleşti. Ve yıllık enflasyonda tüm alt gruplarda artış gözlemlendi. Döviz kuru gelişmeleri enflasyondaki yükselişin en önemli belirleyicilerinden biri oldu. Enflasyondaki yükselişte temel mal, gıda ve enerji grupları öne çıktı.

- Çıktı açığı göstergeleri yılın son çeyreğinde potansiyelin üzerinde bir ekonomik aktiviteye işaret ediyor. Büyümenin daha dengeli bir kompozisyonda gerçekleştiğini değerlendiriyoruz. Döviz kurlarına endeksli fiyatlama davranışları enflasyondaki yükselişin en önemli belirleyicisi oldu.

 - Tarımsal ürün fiyatları 3. çeyrekte ılımlı bir seyir izledikten sonra yeniden yükseldi. Tedarik zincirlerinde yeniden belirginleşen aksamalar da üretici fiyatlarının yükselmesine neden oluyor. Türkiye PMI verileri kapsamında yayınlanan tedarikçi teslim sürelerine baktığımızda süregelen iyileşme yanı sıra son aylarında tersine döndüğünü ve teslim sürelerinin yeniden uzadığını görüyoruz. Navlun fiyatları bir miktar geri çekilse de yüksek seviyedeki seyrini koruyarak arz yönlü sorunların sürdüğünü teyit ediyor.

POLİTİKA ÇERÇEVESİ GÖZDEN GEÇİRME SÜRECİ YÜRÜTÜYORUZ

- Politika faizinde eylül- aralık döneminde toplam 500 baz puan indirim yaptık. Ocak ayına geldiğimizde bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının yüzde 14 düzeyinde sabit tutulmasına karar verdik. Bu dönemde fiyat istikrarının sürdürülebilir bir zeminde şekillenmesi amacıyla MB politika araçlarında TL'yi öncelikleyen geniş kapsamlı bir politika çerçevesi gözden geçirme süreci yürütüyoruz

- Vadeli fiyat eğrileri ham petrol fiyatlarının önümüzdeki dönemde ekim enflasyon raporu varsayımlarının sınırlı bir miktar üzerinde kalacağını işaret ediyor. Ham petrol fiyatlarına ilişkin varsayımlarımız 2022 yılında ortalama 80.4 dolara, 2023 yılında ise ortalama 74.3 dolara güncellendi.

- Dış talebe ilişkin varsayımlarımızı sınırlı bir miktar aşağı revize ettik. Küresel enflasyondaki artışa bağlı olarak 2022 yılında finansal koşulların bir önceki rapor döneminde öngörülenden daha sıkı olacağını varsaydık. Makro ekonomik politikaların orta vadeli bir perspektifle enflasyonu düşürmeye odaklı koordineli bir şekilde belirlendiği bir görünümü esas aldık

- Temel varsayımlarımız ve kısa vadeli öngörülerimiz çerçevesinde para politikası duruşunun sürdürülebilir fiyat istikrarı hedefi doğrultusunda belirleneceği bir görünüm altında baz etkilerinin de ortadan kalkmasıyla enflasyonun kademeli olarak hedeflere yakınsayacağını öngörüyoruz.

ENFLASYON HEDEFLERİ

- Enflasyon tahmin aralığımızın orta noktaları 2022 yılı sonunda 23.2, 2023 yıl sonunda yüzde 8.2 ve 2024 yıl sonunda ise yüzde 5 seviyelerine tekabül etmektedir. 2022 yıl sonu enflasyon tahminini 11,4 puanlık güncellemeyle yüzde 11.8'den yüzde 23.2'ye yükselttik.

- TL cinsinden ithalat fiyatlarına bağlı güncelleme enflasyon tahminini 4.2 puan arttırırken gıda fiyatları varsayımındaki artıştan 2 buçuk puan katkı geldi.

- Yönetilen yönlendirilen fiyatlar büyük ölçüde alkol, tütün fiyatları ile elektrik ve doğalgaz fiyatlarındaki artış kaynaklı olarak yıl sonu enflasyon tahminini 3 puan yukarı çekti. Çıktı açığındaki güncelleme tahminleri 0.3 puan aşağı çekti. 2023 yılı sonu enflasyon tahmininde yüzde 7'den yüzde 8.2'ye yükselttik. Başlangıç koşullarındaki güncellemenin enflasyonun ana eğiliminde etkileri 2023 enflasyon tahminini 0.8 puan artırdı. Diğer yandan gıda enflasyonu varsayımındaki güncelleme tahmini 0.1 puan arttı.

- TL cinsinden ithalat tahmini 0.5 puan yükseltici yönden katkıda bulunurken çıktı açığındaki güncelleme 0.2 puan düşürücü yönde etkiledi.

DÖVİZDE SAĞLIKIZ FİYAT OLUŞUMLARININ ÖNÜ ALINDI

- 2021 yılı aralık ayında TL mevduat tercihinin güçlenmesi yönünde bir adım atıldı. Döviz kurlarında oluşan sağlıksız fiyat oluşumlarının önü alınmıştır. Bir yandan hedefli kredilerle ihracat ve cari dengeyi yatırımları ve istihdamı destekleyerek diğer yandan kredi büyümesini dengeli bir bileşimle istikrarı kılacak adımları atarak fiyat istikrarının sürdürülebilir bir zeminde tesis edilmesine katkı sunacağız.

Bakan Nebati: Enflasyon yüzde 40'lar civarında seyredecekEKONOMİ