Neandertaller ve modern insanlar birbirlerinin araçlarını kopyalamış olabilirler
Yeni sonuçlanan bir araştırma, modern insanlar ve Neandertallerin 1000 yılı aşkın bir süre bir arada var olduğunu ve muhtemelen ‘fikir alışverişi’ yaptığını gösteriyor.
Hannah Devlin
İki türün birbirlerinin takılarını ve taş aletlerini taklit etmiş olabileceğini ileri süren araştırmaların aktardığı kadarıyla, modern insanlar Avrupa’da 1000 yılı aşkın bir zaman boyunca Neandertallerle birlikte yaşadılar.
Daha önceleri, insanların ve antik akrabalarının Avrupa kıtasında 6 bin yıldan fazla bir süre boyunca aynı anda var oldukları ve bu iki türün birkaç defa melezlendiği biliniyordu. Bununla birlikte, etkileşimlerinin kapsamı, bilimsel araştırmaların merkezinde yer almayı sürdürüyor.
YAKLAŞIK 1500 YIL BİRLİKTE YAŞADILAR
En son makale, Homosapiensin, Neandertallerin farklı bir tür olarak yok olmasından 1400 ilâ 2 bin 900 yıl önce Fransa ve kuzey İspanya’daki Neandertallerle birlikte yaşamış olabileceğini iddia ediyor.
Leiden Üniversitesi’nde doktora öğrencisi ve araştırmanın başyazarı olan Igor Djakovic, “Bu bölgede, iki türün maddi kültür yaratma ve davranış tarzlarında pek çok benzerlik söz konusu” diyor. “Bu durum, bir tür etkileşimin sürdüğü fikrini destekliyor.”
Araştırma ekibi, Fransa ve kuzey İspanya’da bulunan 17 arkeolojik kazı alanından (her grup için 28 adet olmak üzere) 56 Neandertal ve modern insan eserini ve bunlara ek olarak aynı bölgeden alınan 10 Neandertal eserinden oluşan bir veri kümesini inceledi. Örneklerin tamamı radyokarbon testiyle tarihlendirildi.
Djakovic, kronolojik incelemenin, bir takı türü olduğu düşünülen, üzerine delikler açılmış memeli hayvan dişlerinin hemen hemen aynı anda ortaya çıkması da dahil olmak üzere, her iki türle bağlantılı alanlarda bulunan kimi eserlerin benzer görünüm sergilediğini belirtiyor. Hem modern insanlarla hem de Neandertallerle bağlantılı yaşam alanları, daha standart hale gelmiş bıçak benzeri taş aletlere geçiş olduğunu da ortaya koyuyor. Djakovic, “Bu bulgu, muhtemel bir fikir ya da bilgi alışverişi yaşandığını gösterebilir” diyor.
YAKLAŞIK 40 BİN YIL ÖNCE YOK OLDULAR
Araştırma makalesinin yazarları, bu insan topluluklarının bu alanlarda bulunmuş olabileceği en erken ve en son tarihleri tespit etmek amacıyla, örneklere ilişkin tarih aralıklarını tahmin etmek için hesaplamalı bir modelleme kullandılar. Scientific Reports adlı dergide yayınlanan araştırma, Neandertal yapımı eserlerin ilk olarak 45 bin 343 ilâ 44 bin 248 yıl önce ortaya çıktığını ve Neandertallerin soyunun tükenmesinden kısa bir süre önce, günümüzden 39 bin 894 ilâ 39 bin 798 yıl önce yok olduğunu tahmin ediyor. Modern insanların bu alanda ilk olarak 42 bin 653 ilâ 42 bin 269 yıl önce ortaya çıktığı ve bir daha hiç ayrılmadığı sonucuna ulaşıldı; bu durum, 1400 ilâ 2 bin 900 yıllık bir örtüşme olduğunu ortaya koyuyor.
Araştırma, Neandertallerin yok oluşunda insanların [Homosapiensin] herhangi bir rol oynayıp oynamadığına açıklık getirmiyor. Djakovic, “Oluşan fikir birliği, Avrupa’da yaşayan Neandertallerin daha küçük gruplar halinde yaşadığı doğrultusunda” diyor. “Daha büyük modern insan toplulukları gelmekteydi ve [Neandertaller] bu topluluklar tarafından yutuldu. Yani, hiçbir zaman gerçekten de yok olmadıklarını öne sürebilirsiniz.”
Yaptığı daha önceki araştırmalar, modern insanlarla Neandertaller arasında benzer bir örtüşme olduğunu ortaya çıkaran Profesör Tom Higham şunları aktarıyor: “Bu araştırma, Batı Avrupa’daki çeşitli insan toplulukları (Neandertaller ve modern insanlar) arasında birkaç bin yıllık büyük bir örtüşme olduğunu gözler önüne seren daha eski araştırmaları doğruluyor; bu zaman zarfında, bu gruplar birbirleriyle tanıştı ve kimi zaman Neandertallerin yaklaşık olarak 39-40.000 yıl önce ortadan kaybolmasından önce de ara sıra iç içe geçtiler.”
Yazının orijinali theguardian.com sitesinden alınmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)