Özgürlüğe, umuda ve onura açılan bir kapı: 'Karakol'

Sanem Sandıkçı

Geçtiğimiz günlerde Youtube'da yayınlanan Mabel Matiz’in son şarkısı 'Karakol'un klibi, muhafazakâr kesim tarafından hedef gösterildi. İlkin RTÜK'ün klibe yayın yasağı getirmesiyle başlayan baskı, sosyal medyada kitlelerin nefret söylemiyle korkunç bir hal aldı.

'Karakol' ismiyle yayınlanan klibin bu kadar tepki almasının tek nedeni, klipte iki erkeğin arasında geçen aşkı anlatması oldu. Fakat klibe pek çok açıdan bakılabilir: Klip, renk, aksesuar, dekor, kostüm, makyaj, kamera açıları ya da görsel dramaturji gibi pek çok konuda alkışı hak ediyor... Çünkü baştan sona film tadında ve her anında estetik gözetilmiş. Klişelerden uzak, farklı bir anlatısı olan klip, linçleyen kesimler tarafından ise sadece bir noktadan görülmüş.

Aşkın, hüznün ve özlemin yoğun ve naif bir şekilde anlatıldığı klip, şarkı sözleriyle de bu naifliğini koruyor. Sözlerde hiçbir şekilde cinsiyetçilik, taciz ve hırpanilik yok.*

Mabel Matiz’in elbette yaşanılacaklara karşı bir öngörüsü vardı. Fakat belli bir kesimin ve kurumların baskısına rağmen klibi yayınlamış olması da ayrıca cesur bir hareket. RTÜK’ün içinde fiziksel ya da psikolojik şiddet barındırmayan bir klipten korkup, yayın yasağı getirmesi aslında RTÜK’ün görevini yapmadığını göstermektedir. Zira prime time’da halihazırda ana akım dizilerde süregelen şiddetin her türlüsüne suskunluğunu devam ettiriyor. Kadının kadına şiddeti, erkeğin kadına şiddeti, erkeğin erkeğe şiddeti, silah, yaralama vb. sahneler halâ ekranda yerini alıyor.

Ya da Mabel Matiz söz konusu klibinde partner olarak bir kadın seçseydi hiçbir kesim tarafından eleştirilmeyecekti... Son dönem kliplerine baktığımızda birçoğunun bir karbon kopyadan öteye gitmediği görülüyor. Özellikle son dönem rap kliplerine baktığımızda, rapçi bir erkeğin etrafında dans eden kadınları görmekteyiz. Söz konusu kliplerde kadın oyuncular ya da dansçılar, bir aksesuar olarak gösterilmekten öteye gidemiyor. Kimi zaman pasifize edilmiş ya da bedenlerinin detay (ayrıntı) planlarla parçalanmış ve böylece arzu nesnesi haline getirilmiş halleri otoritelerce konuşulmaya hiç gerek görülmüyor.

Kimi zaman yakın dönem, kimi zaman ezbere bildiğimiz şarkılarda da cinsiyetçi ve saldırgan dil kullanımı sıkça görülmekte. Örneğin Nihat Doğan’ın “Benim Olmazsan Taciz Ederim”, Ankaralı Turgut’un “Yakalarsam Tık Tık", Norm Ender “Eksik Etek” ve Edip Akbayram’ın “Aşk Olsun Sana Çocuk” şarkıları, yüksek derecede cinsiyetçi ve tacizkâr dilin ürünleri olarak günümüzde yerini almaktadır.

LGBTI+ konu edinen klipler, dünya genelinde de sınırlı. Hozier’in “Take Me To Church” şarkısının klibi, eşcinsel iki gencin kiliseye karşı bir başkaldırısı ve kilisenin bu gençlere karşı acımasız tutumunu anlatır. Klibi ilk izlediğimde çok etkilenmiştim. Arada hala açar dinlerim ve her dinlediğimde bizim ülkemizdeki kliplerde neden iki erkeğin ya da iki kadının aşkı, özlemi işlenmiyor diye düşünürüm... Bu yüzden 'Karakol' beni çok heyecanlandırdı. 'Karakol' klibi, klipten öte özgürlüğe, umuda ve onura açılan bir kapı...

Muhafazakâr kesimden internet gazetelerine baktığımızda, başlıklar aynı nefret söylemiyle devam etmekte: “Mabel Matiz'in yeni şarkısının klibindeki skandal 'eşcinsellik' algısı!” başlıklı gazete zihniyetlerinin yanı sıra Twitter ve Youtube gibi alanlarda klip ile ilgili olumlu yorumlar da azımsanmayacak denli çok. Matiz’in LGBTI+ eylemlere desteği ve eşcinsel oluşunu gizlememesi başlı başına sanatçı duruşunun en önemli ve en kıymetli özelliklerinden biri. Çünkü bizim televizyonlarımızda Huysuz Virjin (Seyfi Dursunoğlu) yasaklandı. Aslında Matiz , LGBTI+'lara karşı yapılan ayrımcılığa ve hâkim ideolojiye 'Karakol' klibiyle bir nevi cevap vermiş oldu...

*KARAKOL

Her gecemde akşamımda
Tütüyorsun gözlerimde
Her şafakta her güneşte
Sana dair bir şey var işte
Bana verdin bu zehri amma
Dönemem ki şimdi bu yoldan
Yara bere karavana sevmek yok
Dedim ama, kalbim sanki karakolda

Vermedim adını zora koydular
Aşkın mezarını cana oydular
Camlara düşüyor yaşı yedi göğün
Ellerin elime niye kapı duvar?

Vermedim adını zora koydular
Aşkın mezarını cana oydular
Camlara düşüyor yaşı yedi göğün
Ellerin elime niye kapı duvar?

Dağlanıyor gibi gençliğim
Aç şu kapıyı