Mahsum Kara
DİYARBAKIR - Diyarbakır’ın Bağlar ilçesinde 2013 yılında şiddet mağduru, ekonomik durumu kötü ve çalışmak isteyen kadınların istihdam edilmesi amacıyla kurulan Jiyan Semt Pazarı’na bir süredir erkekler girmeye çalışıyor. 2019'daki yerel seçimde belediye başkanlığını HDP'li aday kazanmasına rağmen KHK'li olduğu gerekçesiyle mazbatanın ikinci sıradaki AK Partili adaya verilmesiyle başlayan bu sorun her gündeme geldiğinde geri adım atılsa da, erkekler pazara girmeye başladı.

Erkeklerin pazarda tezgah açması sonrası kadınlar, sözlü ve psikolojik şiddette maruz kaldıklarını dile getirdiler. Pazarda çalışan kadınlar, bu duruma tepki gösterdiklerindeyse erkek pazarcılar tarafından tehdit edildiklerini söylüyor.

‘KADINLARIN ÇALIŞMASINA TAHAMMÜLLERİ YOK'

Üç yıldır pazarda çalışarak geçimini sağlamaya çalışan Şükriye Mızraklı, iki yıldır kadın pazarına yerleşmek isteyen erkeklere karşı direndiklerini ancak kimsenin onlara destek çıkmadığını anlattı.

Erkek baskısından dolayı pazarda rahat çalışamadıklarını ifade eden Mızraklı şunları söyledi: “Önceleri hiçbir problem yoktu, kadınlar burada kendileri için çalışıyor, birbirlerine destek çıkıyorlardı. Ama yaklaşık iki yıldır Bağlar Belediyesi’nin verdiği destek yüzünden erkekler buraya yerleşmeye başladı. Bu pazar ihtiyaç sahibi kadınlar için kuruldu ve bu amaç için hizmet etmeli. Erkekler buraya yavaş yavaş yerleşmeye başladı ve biz bu durumdan çok rahatsızlık duyuyoruz. Biz bu duruma tepki gösterdiğimizde erkeklerden tepki görüyoruz. En son bir erkek, ‘Ben burada 15 yer kiraladım, kimse beni buradan çıkaramaz, çıkarmak isteyenin kanını dökerim' diyerek bizleri tehdit etti. Biz kadınlar yalnız bırakıldık. Bizim tek çalışma alanımıza bile karışıyorlar. Kadınların çalışmasına erkler ve onları destekleyen zihniyetin tahammülü yok.”

‘TEK GEÇİM KAYNAĞIMIZ BURASI'

Rabia Ataş ise sivil toplum kuruluşları ve siyasi partilere, Jiyan semt pazarına ve kadınların mücadelesine destek vermeleri çağrısında bulundu.

Ataş, “Ben 4 yıldır burada tezgah açıp geçimimi sağlamaya çalışıyorum. Benim buradan başka bir gelir kaynağım yok. Erkekler gelir kaynağıma göz diktiler. Önceleri her şey çok güzel gidiyordu, kimse bir sorun yaşamıyordu. Ne zaman erkekler buraya yerleşmek istedi, bizim huzurumuz kalmadı. Biz kadınlar olarak buraya sahip çıkmaya çalışıyoruz. Herkesin gelip bize destek vermesini istiyoruz. Kadınlar tek başına kalmasın. Erkekler bizim kendi pazarımızda bile çalışmamıza izin vermeyecekler. Lütfen gelin, yanımızda olun. Bizim tek geçim kaynağımız burası, bu da elimizden giderse ne yapacağız bilmiyorum” dedi.

 ‘BELEDİYE SÖZÜNDE DURMADI'

Yaklaşık beş yıldır kadın pazarında kurduğu meyve ve sebze tezgahıyla geçinmeye çalışan Sultan Alp, belediye ve zabıta müdürlüğünün pazara erkeleri yerleştirme konusunda kendilerine baskı kurduklarını söyledi.

Erkek pazarcıların pazarda tezgah açmasına hep karşı çıktıklarını söyleyen Alp “Belediye her seferinde bu konuda bize söz verdi ama sözünde durmadı ve erkeleri pazara yerleştirdi” dedi ve ekledi: "Biz bu durumdan rahatsızlığımızı ne zaman dile getirmek istediysek erkekler tarafından tepkiyle karşılandık. Üç yıl önce belediye erkeklerin burada çalışmasına izin vermiyordu. Hep denetliyordu, eşlerimizin dahi yardım etmesine izin vermiyorlardı. Bugün ne değişti? Neden böyle yapıyorlar? Burasının kurulma amacı belli, kadınlar için kuruldu. Kadınlar için kalsın istiyoruz. Erkekler buraya geldiği günden beri bazı kadınlar tezgahını satıp gitmek zorunda kaldı. Biz buraya sahip çıkmak istiyoruz. İrademizi, işimizi kadın olduğumuz için yok sayıyorlar."

‘KİMSE BİZE DESTEK ÇIKMIYOR'

Kurulduğu günden bu yana pazarda çalışan Hediye Demir de, pazarın ihtiyaç sahibi ve mağdur kadınlar için kurulduğunu hatırlatarak, tepkisini şöyle dile getirdi: “İlk günden beri ben buradayım. Burası kurulduğunda biz kadınlar çok sevinmiştik, artık bizim de gönül rahatlığıyla çalışabileceğimiz bir yeri belediye sayesinde elde etmiştik.

Bugün gelinen durum tam tersi, elde ettiğimiz her şeyi yavaş yavaş kaybediyoruz. Erkekler zabıtayı da arkalarına alarak bu pazarda birçok yer kiralamışlar. Daha iki sene öncesine kadar erkeklerin giremediği yere erkekler dolmuş durumda. Bu durum bizleri rahatız ediyor. Kimse bize destek çıkmak istemiyor. Bu kadınlara karşı bir zulümdür. Gerçekten ekmeğimizle oynuyorlar. O kadar pazar yeri var, gidip orada çalışsın erkekler. Bir kadın pazarı var ona bile göz koydular."