Piyasalarda 'Kara Pazartesi' etkisi sürüyor: Her an yeni bir çöküş olabilir

BORSA İSTANBUL KIPKIRMIZI OLDU!

Küresel piyasalar geçen haftaya büyük bir panikle girdi. Önceki hafta cuma günü başlayan satışlı piyasa, geçen hafta pazartesi günü Asya piyasalarından başlayarak tüm borsaların kırmızıya boyanmasıyla başka bir boyut aldı. Yeni bir ‘Kara Pazartesi’ yaşandı ve Borsa İstanbul, en yüksek değer kaybı yaşanan üçüncü borsa unvanına sahip oldu! Gün boyu istisnasız tüm hisseler değer kaybederken, iki kez devre kesici uygulandı. Borsa İstanbul günü yüzde 5.54’lük bir kayıpla kapadı. BIST 100 endeksi, en düşük 9,733.35 ve en yüksek 10,193.88 puanı gördükten sonra geçen haftayı, önceki hafta kapanışına göre yüzde 5.4 değer kaybederek 9,907.38 puandan tamamladı. BIST100 endeksi kayıplarını hafta boyu telafi edemedi. ‘Kara Pazartesi’de ons altın da yüzde 2’lerin üzerinde bir değer kaybına uğramasına karşın hafta içinde toparlandı ve yükselişini sürdürdü. 24 ayar külçe altının gram satış fiyatı yüzde 0.92 artışla 2,619 TL’ye, cumhuriyet altınının satış fiyatı da yüzde 1.11 yükselişle 17,310 TL’ye çıktı. Bir önceki hafta sonu 4,290 TL olan çeyrek altının satış fiyatı, 4,345 TL’ye yükseldi. Kripto para piyasası ‘Kara Pazartesi’nden sert etkilenen bir başka piyasa oldu. Kayıplar 'Kara Pazartesi'de gün içinde 300 milyar doları buldu! Bu hafta ABD Doları yüzde 1.03 değer kazanarak 33.5360, Euro da yüzde 1.15 artışla 36.6370 TL’ye yükseldi. Yatırım fonları yüzde 1.23 ve emeklilik fonları yüzde 2.02 değer kaybetti. Yatırım fonları içinde en çok kazandıran yüzde 0.95 ile ‘Para Piyasası’ fonları oldu.

RESESYON PANİĞİYLE GELEN ‘KARA PAZARTESİ’NİN ETKİSİ SÜRÜYOR

Küresel hisse senedi piyasalarında yaşanan çöküş, genel olarak kırılganlığın ne denli etkili olabileceğini bir kez daha gösterdi. Fed’in faiz indirimleri için geç kaldığı algısı ve jeopolitik gelişmelerin etkisiyle yaşanan satış baskısı, geçen haftanın ilk işlem gününün tarihe yeni bir ‘Kara Pazartesi’ olarak geçmesini getirdi. ABD’de bir önceki hafta cuma günü açıklanan tarım dışı istihdam verisinin resesyon tartışmalarını alevlendirmesiyle birlikte, eleştiri okları bir anda Fed’e yöneldi. Pek çok ekonomist ve piyasa aktörü Fed’in faiz artırmakta geciktiği gibi, indirmekte de geç kaldığı değerlendirmesini yaptı. Goldman Sachs uzmanları, ABD’de gelecek bir yılda resesyon yaşanma ihtimalinin yüzde 15’ten yüzde 25’e yükseldiğini, ancak işsizlikteki artışa rağmen bu riskin ‘sınırlı’ kaldığını öne sürdüler. ABD hisse senedi piyasalarında kayıplar sürüyor. Cuma itibarıyla, Nasdaq 100 vadeli endeksinde kayıp yüzde 2.5’in üzerindeydi. Asya’da Japon Topix ve Nikkei 225 endeksleri zirve seviyelerinin yüzde 20 altına geriledi. Tokyo ve Taipei borsaları tarihsel kayıplar yaşadı. The Wall Street Jorunal “Yeniden 1987 mi?” başlığını atarken, Japonya borsasında 37 yılın en büyük kaybı yaşandı. Tahvil piyasaları ise Fed’in imdada yetişeceği fiyatlamasını yapıyor. Citigroup ve JPMorgan eylül ve kasım toplantılarında Fed’den 50’şer baz puanlık indirimler beklediklerini duyururken, tahvil yatırımcıları yıl sonuna kadar yaklaşık 5 çeyrek puana eşdeğer bir indirim fiyatlıyorlar. Bu da son üç toplantıda 50 baz puanlık faiz indirimlerinin gündeme gelebileceği beklentisine işaret ediyor. Tahvil rallisi ABD 10 yıllık tahvil getirisini cuma günü aralıktan bu yana en düşük seviyesi olan yaklaşık yüzde 3.8 seviyesine getirdi. İki yıllık Hazine tahvillerinin getirisi geçen hafta 50 baz puan düşerek yüzde 3.9’un altına geriledi.

DÜNYA YANGIN YERİYKEN PİYASALARDA HER AN YENİ BİR ÇÖKÜŞ OLABİLİR

Küresel piyasalardaki sert dalgalanmaların yanı sıra, küresel siyasette de büyük çalkantılar yaşanıyor. Bu yazıyı yazarken, bir yandan İran’ın İsrail’e misillemeyi yapıp yapmayacağını bekleyip, öte yandan Rusya-Ukrayna savaşındaki son gelişmeler üzerine tartışmaları takip ediyorum. Zaporajya Nükleer Santralinde yangın sürüyor ve soğutma üniteleri risk altında! Bir nükleer faciayla karşı karşıya mıyız, onu bilemiyoruz. Alman menşeli tankları İkinci Dünya Savaşı sonrasında bir kez daha Kursk’ta gören Ruslar, Ukrayna’nın bu saldırısına büyük olasılıkla bu hafta içinde çok sert bir yanıt vermeye hazırlanıyor. ABD desteğindeki siyasal islamcı gruplarla liberallerin darbesi sonrasında, Bangladeş karmakarışık. Bangladeş’te müslümanlar hindu avında, yakaladıklarını linç ediyorlar. Aklını yitiren kalabalıklar hayvanat bahçelerindeki hayvanlara saldırıyor! Afrika tam bir barut fıçısı, başta Fransa ve ABD olmak üzere kovuldukları Sahel’de nasıl bir rövanş planlıyorlar pek yakında göreceğiz. Birleşik Krallık’ta ortalık yangın yeri gibi... Aşırı sağcıların gösterileri ve yağmalarından sonra, bu kez sol gruplar sokaklara indi ve ırkçılığa karşı kitlesel protestolar başladı. Fransa’da siyasi istikrarsızlık had safhada. Almanya, İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana Rusya ile en gerilmil siyasi dönemeçte, bir yandan da resesyon riskiyle yüzleşiyor. Bunun yanı sıra, Avrupa Birliği içinde ciddi ayrışmalar gündemde. Venezüela’da ise seçim sonrasında hükümet yanlılarıyla muhalfiler sokakta hesaplaşıyor. Özetle dünyanın dört bir yanında yeni savaşların patlak vermesi çok mümkün. Ve piyasalar için resesyon korkusu sadece korkulardan biri, her an her şey olabilir! İşte böyle bir küresel ortamdayız...

TÜİK’E GÖRE YÜZDE 3.23, ENAG’A GÖRE YÜZDE 5.91

Kötü masal kaldığı yerden devam ediyor. TÜİK enflasyon verilerini açıkladı ve her zamanki gibi başta hanehalkları olmak üzere ülke nüfusunun ekseri çoğunluğu bu rakamlara inanmadı. TÜİK verilerine göre, temmuz ayında aylık enflasyon yüzde 3.23 oldu. Bu yükselişin olması bekleniyordu, zaten ekonomi yönetimi de bu yönde açıklamalar yapıyordu. Haziran ayında aylık enflasyon yüzde 1.64 seviyesinde kaydedilmişti. Aylık enflasyonda artış yaşanmasına karşın, yıllık enflasyonda ise yavaşlama ivmesinin devam ettiği görüldü. TÜİK verilerine göre, temmuzda yıllık enflasyon yüzde 61.78 seviyesinde gerçekleşti. Veriler yıllık çekirdek göstergelerde de yavaşlamaya işaret etti ve yıllık çekirdek enflasyon yüzde 60.23 oldu. Haziran ayında yıllık çekirdek enflasyon yüzde 71.41 düzeyindeydi. Hemen hatırlatalım, bu veriler TÜİK'in makyajlı verileri! ENAG'a göre, enflasyon temmuz ayında yüzde 5.91 arttı. Enflasyonun yıllık artışı ise yüzde 100.88 olarak gerçekleşti. Makasa bakar mısınız?.. Dönelim TÜİK verilerine... Temmuz ayında elektrik faturalarına gelen yüzde 38’lik zam enflasyonda da etki yarattı. Bu zammın etkisiyle aylık en yüksek artış yüzde 8.08 ile konut tarafında yaşandı. Alkollü içecekler ve tütün tarafında yapılan ÖTV zammının etkisiyle de temmuzda konuttan sonra en yüksek fiyat artışları bu grupta yaşandı. Temmuzda alkollü içecekler ve tütün grubunda aylık artış yüzde 5.84 oldu. Ulaştırma tarafında ise yüzde 3.82'lik yükseliş görüldü. Endekste kapsanan 143 temel başlıktan (amaca göre bireysel tüketim sınıflaması) 2024 Temmuz ayı itibarıyla, 24 temel başlığın endeksinde düşüş gerçekleşirken, dört temel başlığın endeksinde değişim olmadı. 115 temel başlığın endeksinde ise artış gerçekleşti. TÜİK verilerine göre, üretici fiyatlarında aylık artış Temmuz'da yüzde 1.94 oldu. Haziran ayında üretici fiyatlarında aylık yükseliş yüzde 1.38 seviyesine kadar gerilemişti. Temmuzda üretici fiyatlarında yıllık artış yüzde 41.37 olarak kaydedildi. Haziran'da yıllık üretici enflasyonu yüzde 50.09 olmuştu.