Piyasalarda Suriye etkisi: Şahlanış haftası sürer mi?

KRİPTO VARLIKLARDA ŞAHLANIŞ HAFTASI BITCOIN BEKLENEN TARİHSEL REKOR KIRDI

Bu hafta pek çok yatırım aracında ciddi dalgalanmalar yaşanabilir. Her şey Suriye sahasından gelecek haberlerle bağlantılı olacak. Hep birlikte göreceğiz. Bakalım geçen haftaya... Borsa İstanbul'da işlem gören hisse senetleri haftalık bazda ortalama yüzde 4.44, dolar/TL yüzde 0.24 ve Euro/TL yüzde 0.67 artarken, altının gram fiyatı yüzde 0.47 azaldı. BIST 100 endeksi, en düşük 9,573.86 ve en yüksek 10.098,10 puanı gördükten sonra haftayı, önceki hafta kapanışının yüzde 4.44 üzerinde 10,081.00 puandan tamamladı. 24 ayar külçe altının gram satış fiyatı geçen hafta yüzde 0.47 azalışla 2,951 TL'ye, cumhuriyet altınının satış fiyatı da yüzde 0.52 düşüşle 20,010 TL'ye indi. Bir önceki hafta sonu 4,966 TL olan çeyrek altının satış fiyatı yüzde 0.46 azalarak 4,943 TL'ye geriledi. ABD Doları yüzde 0.24 değer kazanarak 34.7800 TL'ye, Euro da yüzde 0.67 artışla 36.9130 TL'ye çıktı. Yatırım fonları geçen hafta yüzde 1.53, emeklilik fonları yüzde 1.59 değer kazandı. Yatırım fonları içinde en çok kazandıran yüzde 3.18 ile 'hisse senedi' fonları oldu. ABD seçimlerinden bu yana kripto paralarda, özellikle de Bitcoin ve Ethereum olmak üzere coin'lerde yükseliş sürüyor. Bitcoin geçen hafta çok ciddi bir atak yaparak 100,000 dolar sınırını aşmakla kalmadı, 104,000 doların üzerine çıktı. Pazar akşamı itibarıyla Bitcoin 100,000 dolar seviyelerinde... Geçen hafta iki haneli oranda artış gösteren pek çok coin var. Birkaç tanesini sayalım: Ethereum, Avalanche, Polygon... Kripto varlıklara yatırım yapmak isteyenler, Elon Musk'ın gözdesi Dogecoin'i de yakından takip etmeli.

EN YÜKSEK ENFLASYON EĞİTİM, KONUT VE GIDADA

TÜİK verilerine göre, kasım ayında aylık enflasyon yüzde 2.24, yıllık enflasyon ise yüzde 47.09 olarak gerçekleşti. Bir önceki yılın aralık ayına göre bu oran yüzde 42.91, 12 aylık ortalamalara göre ise yüzde 60.45... Veriler kasım ayında çekirdek enflasyonda gerileme yaşandığını gösterdi. Enflasyon Araştırma Grubu'nun (ENAG) verilerine göre ise bu oranlar sırasıyla, aylık yüzde 4.06, 12 aylık yüzde 86.76... Resmi olarak TÜİK verileri geçerli kabul ediliyor diye, oradan devam edelim. TÜİK’e göre, kasımda yıllık çekirdek enflasyon yüzde 47.13, aylık çekirdek enflasyon ise yüzde 1.53 oldu. Böylelikle, aylık çekirdek enflasyonda Eylül 2021'den bu yana en düşük seviye görüldü. Üretici fiyatlarında gerileme ivmesi sürdü. Kasımda aylık üretici enflasyonu yüzde 0.66 seviyesine geldi. Yıllık üretici enflasyonu da yüzde 29.47'ye geriledi. TÜFE'de kasımda aylık bazda en yüksek artış yüzde 5.10 ile gıda ve alkolsüz içecekler tarafında görüldü. Bu grubu yüzde 2.88 ile eğlence ve kültür, yüzde 2.81 ile ev eşyası izledi. Yıllık olarak bakıldığında ise en yüksek artış yüzde 92.49 ile eğitim grubunda oldu. Eğitim grubunu yüzde 74.45 ile konut, yüzde 59.38 ile lokanta ve oteller takip etti. Endekste kapsanan 143 temel başlıktan kasım ayı itibarıyla, 27 temel başlığın endeksinde düşüş gerçekleşirken, 10 temel başlığın endeksinde değişim olmadı. 106 temel başlığın endeksinde ise artış gerçekleşti. Sonuç itibarıyla, kasım ayında da beklentilerin üzerinde bir artış gerçekleştiğini söylemek gerek. Daha da önemlisi, fiyat artışlarının en yüksek olduğu kalemler, vatandaşı doğrudan ilgilendiren beslenme, barınma ve eğitim...

ÜFE, UZUN SÜREDİR TÜFE'NİN ALTINDA SEYRİNİ SÜRDÜRÜYOR

Enflasyonda düşüş eğilimi beklentilerin çok gerisinde... Tabii hanehalkları beklentisi hariç!.. TÜİK verileri bile bunu teyit ediyor. ENAG verilerinin gerçek enflasyona daha yakın olduğunu hatırlattıktan sonra, TÜİİK verileri üzerinden devam edelim. Bu veriler doğrultusunda, olumlu bir eğilime de dikkat çekelim. TÜİK verileri üretici fiyatlarında enflasyonun tüketici fiyatları enflasyonunun altında kalmaya devam ettiğini gösterdi. Yıllık üretici enflasyonu kasımda yüzde 47.13 olurken, yıllık tüketici enflasyonu yüzde 47.09 olarak gerçekleşti. Burada dikkat edilmesi gereken nokta, yıllık bazda üretici fiyatlarındaki artışın tüketici fiyatlarının hâlâ biraz üzerinde olmaya devam etmesi. Bu da aslında, tüketici fiyatlarının beklentilerin altında bir gerileme olmasının sebebini açıklıyor. Sanayinin dört sektörünün yıllık değişimleri; madencilik ve taş ocakçılığında yüzde 38.01, imalatta yüzde 31.31, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 4.65 ve su temininde yüzde 42.11 artış olarak gerçekleşti. Ana sanayi gruplarının yıllık değişimlerine gelince... Ara mallarında yüzde 29.40, dayanıklı tüketim mallarında yüzde 37.15, dayanıksız tüketim mallarında yüzde 40.30, enerjide yüzde 8.15 ve sermaye mallarında yüzde 30.94 artış oldu. Hatırlarsanız, ÜFE’nin TÜFE’nin çok üzerinde seyrettiği 2023 yılının başlarına göre, tabii ki bu önemli bir gelişme. Bu makasın olumlu yönde açılmasıyla birlikte, enflasyondaki artışa düşüş eğiliminin ipuçlarını yakalayacağız. Eğer ki TCMB bu ay politika faizinde indirime gitmezse!

KOŞULLAR POLİTİKA FAİZİNDE İNDİRİME GİDİLMESİNE MÜSAİT Mİ?

Enflasyonun aylık seyirlerine bakarak ekonomi yönetiminin dezenflasyonist politikalarının nasıl bir performans sergilediği anlaşılabilir. Ekim ayında yıllık enflasyon yüzde 48.58 olurken, aylık enflasyon ise yüzde 2.88 olmuştu. 2024'te yıllık enflasyon yüzde 75.45 ile mayıs ayında yılın zirvesine yükselmişti. Mayıs ayının ardından yıllık enflasyonda gerileme eğilimi görülmüştü. Aylık olarak ise enflasyon daha dalgalı bir seyir izledi. Haziran ayında yüzde 1.64 seviyesine kadar gerileyen aylık enflasyon temmuzda yeniden yüzde 3'ü aşarken, eylül ve ekim aylarında enflasyon daha dalgalı bir seyir izledi. En çok katılığın olduğu hizmet enflasyonu eğiliminde değişim olduğuna dair işaretler de gelmeye başladı. Ancak hemen hepsi beklentilerin gerisinde... Belli oranda temel mal enflasyonuyla hizmet enflasyonu arasındaki makas biraz daralmış olsa da, bu tek başına kısa vadede her şeyin düzeleceği anlamına gelmiyor. Manşet enflasyonu yukarı taşıyan kalemlerde gıda ve kira ilk sıralarda... Yani beslenme ve barınma gibi en temel iki insani ihtiyaç! Manşet enflasyonun yüksek olması, özellikle gıda enflasyonunun yüksek olması, insanların enflasyondan duyduğu rahatsızlığı artıran bir etmen. Bu sebeple hanehalklarının enflasyon beklentisi çok cüzi bir düşüş gösterebiliyor. Öte yandan tüketimdeki daralma, üretimdeki daralmayla kıyaslandığında hâlâ tatminkar seviyelerde değil. Ve asgari ücret ve emekli maaşı zamları kapıda, bu iki zammın enflasyon üzerindeki etkisini de şubat ayından itibaren daha net olarak göreceğiz. Böylesi bir durumda TCMB’nin politika faizi indirimine gidebilmesi için hiçbir somut sebep yok. Ancak, büyük olasılıkla gidecek ve sembolik 100 baz puan yerine, 250 baz puanlık bir indirim yapılacak bu ay. Ve büyük olasılıkla bugüne kadar katlandığımız önlemlerin önemli bir bölümünün boşa çıkması riskini doğuracak!