Cumhurbaşkanı doğuştan Türk vatandaşı olacak
Anayasa değişikliği teklifinde Cumhurbaşkanı adaylığı vasıflarına doğuştan Türk vatandaşı olma şartı da eklendi. Önceki metinde adaylık için sadece Türk vatandaşı olmak yeterliydi.
ANKARA - AK Parti ile MHP’nin üzerinde uzlaştığı Anayasa değişikliği teklifinde Cumhurbaşkanı adayı olmak için taşınması gereken şartlarla ilgili de yenilikler öngörülüyor. Teklifin 8’inci maddesinde düzenlenen “adaylık ve seçimi” bölümüne göre Cumhurbaşkanı 40 yaşını doldurmuş, yükseköğrenim yapmış, milletvekili seçilme yeterliliğine sahip, doğuştan Türk vatandaşı olanlar arasından, doğrudan halk tarafından seçilecek.
Mevcut Anayasa'da sadece “Türk vatandaşları arasından” deniliyordu. Değişiklikle doğuştan Türk vatandaşı olanlar Cumhurbaşkanı adayı olabilecek. Sonradan vatandaşlık alanların böyle bir adaylık hakkı bulunmayacak.
DEĞİŞİKLİĞİ BAŞBAKAN İSTEDİ
TBMM Anayasa Komisyonu Başkanı Mustafa Şentop, bu değişikliğin bizzat Başbakan’ın talebi doğrultusunda teklife eklendiğini söyledi. MHP adına Anayasa çalışmalarını yürüten Mehmet Parsak da, “Milletin birliğini, bütünlüğünü Başkomutan olarak sağlayacak kişi tabii doğuştan Türk vatandaşı olsun” dedi. Parsak, bu değişiklikte artan mültecilerin etkili olup olmadığı yönündeki soruya da “Tabii etkisi vardır” yanıtı verdi.
100 BİN SEÇMEN BULAN ADAY OLABİLECEK
Aynı maddede Cumhurbaşkanının görev süresi “yürütme istikrarı” gerekçesiyle 5’er yıldan iki dönem olarak belirlendi. Cumhurbaşkanlığı seçiminde siyasi partilerin de etkisi arttırılacak. Son seçimlerde oyların yüzde 5’ini alan tüm partiler Cumhurbaşkanı adayı gösterebilecek. Demokratik katılımın arttırılması için de en az 100 bin seçmen tarafından Cumhurbaşkanlığına aday gösterilebilecek.
'PARTİLİ OLMASI TARAFSIZ OLMAYACAĞI ANLAMINA GELMEZ'
Anayasa değişikliğinin en önemli başlıklarından biri olan Partili Cumhurbaşkanlığı da bu maddedeki değişiklikle sağlanacak. Daha önceki madde de yer alan “Cumhurbaşkanının partisiyle ilişiği kesilir” ifadesi maddeden çıkartılacak. Gerekçede bu konuda şöyle denildi:
“Doğrudan halk tarafından seçilen ve esasen siyasal bir kişilik olan Cumhurbaşkanının, partisiyle ilişkisinin kesilmesini kaldıracak maddenin yürürlüğe girmesi anında bir siyasi partiyle ilişki kurması mümkün hale getirilmektedir. Cumhurbaşkanının herhangi bir partiyle ilişkisinin olması, onun görevini yerine getirirken taraflı olacağı anlamına gelmemektedir. Esasen demokratik hukuk devletlerinde kamu adına görev yapan seçilmiş veya atanmış tüm yöneticiler görevlerini kamu hizmetinin gerektirdiği tarafsızlık ilkesine uygun olarak yerine getirmekle yükümlüdür.”