Cumhurbaşkanının seferberlik yetkisi yok

Nurettin Öztatar

DUVAR - Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, bugün muhtarlara yönelik yaptığı konuşmada Anayasanın 104’üncü maddesine dayanarak milli seferberlik ilan ettiğini açıkladı.

Erdoğan “Anayasamızın 104’üncü maddesine göre, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin başı olarak, PKK’sıyla, DEAŞ’ıyla, FETÖ’süyle, DHKP-C’siyle ve tüm diğerleriyle, adı, söylemi, yöntemi ne olursa olsun, tüm terör örgütlerine karşı millî seferberlik ilan ediyorum” dedi.

KANUN NE DİYOR?

Ancak Anayasa’nın sözkonusu maddesinde Cumhurbaşkanının seferberlik ilan etme yetkisi bulunmuyor. Seferberlik ve Savaş Hali Kanunu’na göre seferberliğin ilanı 10’uncu maddede düzenlenmiş. İlgili maddede ”Savaşı gerektirecek bir durumun başgöstermesi, ayaklanma olması veya vatan veya Cumhuriyete karşı kuvvetli ve eylemli bir kalkışmanın veya ülkenin ve milletin bölünmezliğini içten ve dıştan tehlikeye düşüren davranışların ortaya çıkması hallerinde, Cumhurbaşkanının başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu, Milli Güvenlik Kurulunun da görüşünü aldıktan sonra genel veya kısmi seferberlik ilanına karar verir” deniyor.

Erdoğan 'milli seferberlik' ilan etti

Yine kanunda "Bakanlar Kurlu kararında seferberlik uygulanmasının başlayacağı gün ve saat belirtilir. Bu karar, derhal Resmi Gazete'de yayımlanır ve aynı gün Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin onayına sunulur" hükmü yer alıyor.

ANAYASA'NIN 104'ÜNCÜ MADDESİ

Cumhurbaşkanının görev ve yetkilerini düzenleyen Anayasanın 104. Maddesi ise şöyle:

a) Yasama ile ilgili olanlar:

-Gerekli gördüğü takdirde, yasama yılının ilk günü Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde açılış konuşmasını yapmak, Türkiye Büyük Millet Meclisi'ni gerektiğinde toplantıya çağırmak,

-Yasaları yayımlamak,

-Yasaları yeniden görüşülmek üzere Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne geri göndermek,

-Anayasa değişikliklerine ilişkin yasaları gerekli gördüğü takdirde halkoyuna sunmak,

-Yasaların, kanun hükmündeki kararnamelerin, Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğü'nün, tümünün ya da belirli kurallarının Anayasa'ya biçim ya da esas yönünden aykırı oldukları gerekçesi ile Anayasa Mahkemesi'nde iptal davası açmak,

-Türkiye Büyük Millet Meclisi seçimlerinin yenilenmesine karar vermek,

b) Yürütme alanına ilişkin olanlar:

-Başbakanı atamak ve istifasını kabul etmek,

-Başbakanın önerisi üzerine Bakanları atamak ve görevlerine son vermek,

-Gerekli gördüğünde Bakanlar Kurulu'na Başkanlık etmek ya da Bakanlar Kurulu'nu Başkanlığı altında toplantıya çağırmak,

-Yabancı devletlere Türk Devleti'nin temsilcilerini göndermek, Türkiye Cumhuriyeti'ne gönderilecek yabancı devlet temsilcilerini kabul etmek,

-Uluslararası andlaşmaları onaylamak ve yayımlamak,

-Türkiye Büyük Millet Meclisi adına Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Başkomutanlığını temsil etmek,

-Türk Silahlı Kuvvetleri'nin kullanılmasına karar vermek,

-Genelkurmay Başkanı'nı atamak,

-Milli Güvenlik Kurulu'nu toplantıya çağırmak,

-Milli Güvenlik Kurulu'na Başkanlık etmek,

-Başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu kararıyla sıkıyönetim ya da olağanüstü hal ilan etmek ve kanun hükmünde kararname çıkarmak,

-Kararnameleri imzalamak,

-Sürekli hastalık, sakatlık ve kocama sebebi ile belirli kişilerin cezalarını hafifletmek ya da kaldırmak,

-Devlet Denetleme Kurulu'nun üyelerini ve Başkanını atamak,

-Devlet Denetleme Kurulu'na inceleme, araştırma ve denetleme yaptırmak,

-Yükseköğretim Kurulu üyelerini seçmek,

-Üniversite rektörlerini seçmek,

c) Yargı ile ilgili olanlar:

-Anayasa Mahkemesi üyelerini, Danıştay üyelerinin dörtte birini, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ve Yargıtay Cumhuriyet Başsavcıvekilini, Askerî Yargıtay üyelerini, Askerî Yüksek İdare Mahkemesi üyelerini, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu üyelerini seçmek.

Cumhurbaşkanı, ayrıca Anayasada ve kanunlarda verilen seçme ve atama görevleri ile diğer görevleri yerine getirir ve yetkileri kullanır.”