Başkanlık için kritik gün

ANKARA - Başkanlık sistemi öngören anayasa değişiklik teklifinin TBMM Anayasa Komisyonu'ndaki görüşmelerinde bir hafta geride kaldı. Komisyon, 7 günde 80 saati bulan çalışma sürecinde 6 maddeyi görüştü. Bu maddelerin 5'i oy çokluğuyla kabul edildi.

Kabul edilen maddeler şunları öngörüyor:

-Yargı bağımsızdır ibaresine tarafsızlık eklenecek.

-Seçilme yaşı 18'e inecek.

-Milletvekili sayısı 550'den 600'e çıkacak.

-TBMM ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri 5 yılda bir aynı gün yapılacak.

-TBMM'nin kanun yapma, bütçeyi kabul etme, para basımı, savaş ilanı gibi görevleri arasında yürütmeyi denetleme ve Bakanlar Kurulu'na KHK yetkisi verme hakkı kalkacak.

MECLİS YETKİSİ SINIRLANIYOR

Teklifin 5. maddesinde yer alan “yedek milletvekilliği” ise bir önergeyle tekliften çıkarıldı.

Anayasa Değişikliği teklifinin bugünkü görüşmeleri 7. maddeyle devam edecek. Söz konusu madde milletvekillerine denetim için bilgi edinme amaçlı Araştırma Komisyonu kurma, yürütme temsilcisi olmadan genel görüşme yapma ve Cumhurbaşkanı yardımcıları ile bakanlara yazılı soru önergesi verme hakkı veriliyor.

DOĞUŞTAN TÜRK KALKIYOR

Anayasa paketinin tartışmalı maddelerinden biri olan Cumhurbaşkanlığı adaylık şartlarını düzenleyen 8. maddede değişiklik bekleniyor. Tekliften, aday olmak için getirilen “Doğuştan Türk vatandaşı olma" şartı çıkarılıyor. Adaylık için mevcut Anayasa'da olduğu gibi Türk vatandaşı olmak yeterli olacak.

PARTİLİ CUMHURBAŞKANI GELİYOR

Doğuştan Türk ibaresi nedeniyle tartışılan bu madde aynı zamanda Cumhurbaşkanına da partisiyle ilişki kurma imkanı veren madde. Anayasa'nın 101. maddesinde yapılacak değişiklik ile mevcut düzenlemedeki “Cumhurbaşkanı seçilenin, varsa partisi ile ilişiği kesilir ve Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeliği sona erer” fıkrası kaldırılıyor. Böylece Partili Cumhurbaşkanlığının da önü açılıyor.

CUMHURBAŞKANINA YÜRÜTME HAKKI

21 maddelik teklifin en kritik maddelerinden 9. maddenin de bugün görüşülmesi bekleniyor. Cumhurbaşkanına yürütme yetkisi veren, Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanları, üst düzey kamu yöneticilerini, büyükelçileri atama hakkı tanıyan ve Cumhurbaşkanına kararname çıkarma yetkisi veren bu düzenlemenin tartışmalara yol açması bekleniyor.