Meclis araştırmalarını düzenleyen madde kabul edildi

ANKARA - AK Parti’nin hazırladığı ve MHP’nin destek verdiği 18 maddelik anayasa değişikliğinin ikinci tur görüşmeleri başladı. Görüşmelerde teklifin ilk beş maddesi kabul edildi. 2'nci maddenin oylamasında tutuklu HDP milletvekillerinin adı okunurken, HDP'liler "rehin" diye bağırdı.

6'ncı maddenin oylamasında ise, muhalefet ve iktidar vekiller arasında açık oy tartışması yaşandı. Gerginliğin sürmesi üzerine oturuma ara verildi. Aranın sonrasında TBMM Başkanvekili Ayşenur Bahçekapılı, oylamanın iptal edildiğini ve tekrar yapılacağını açıkladı.

GÖRÜŞMELERİ BAHÇEKAPILI YÖNETİYOR

İkinci tur görüşmelerini Meclis Başkanvekili Ayşenur Bahçekapılı yönetiyor. Meclis’te grubu bulunan 4 siyasi parti de neredeyse tam kadro Genel Kurul’da.

Birinci turda Meclis’ten ayrılmayan, grubunun başında görüşmeleri izleyen MHP lideri Devlet Bahçeli, ikinci turun başında da Genel Kurul’da hazır bulundu.

Birinci tur görüşmelerini Genel Kurul’a kurduğu sistemle canlı yayınlayan CHP İstanbul Milletvekili Ali Şeker, ikinci turda da aynı şekilde yayına devam etti.

VEKALETEN OY KULLANMA TARTIŞMASI

Teklifin ilk maddesinin okunmasından sonra CHP, bakanların vekaletle oy kullanması nedeniyle usul tartışması açılmasını istedi. Özel, “Vekalet sırasında oyunu söylüyorsa, oyunu açık kullanmış oluyor ve gizli oy kuralını ihlal ediyor. Eğer oyunu söylemiyorsa bu durumda da oyu kullanan kişi iki kez oy kullanmış oluyor. Biz vekaletle oy kullanılamayacağını düşünüyoruz” dedi.

Meclis Başkanvekili Ayşenur Bahçekapılı, Meclis Genel Kurulu’na ara vererek grup başkanvekillerini talebi değerlendirmek üzere toplantıya çağırdı.

Toplantının ardından Genel Kurulu açan Bahçekapılı, daha önceki oylamalarda vekaleten oy kullanıldığını, bu yöndeki yasaların da vekaleten oy kullanmaya engel olmadığını söyledi. Ancak CHP’nin itirazını sürdürmesi üzerine usul tartışması açıldı.

Anayasa değişikliği teklifi ikinci tur görüşmelerinde paketin referanduma götürülebilmesi için en az 330 oy alması gerekiyor. Birinci turda, maddelere geçilmesi oylaması hariç diğer madde oylamalarında, "kabul" oyları 340’ın altına düşmedi.

CHP'Lİ VEKİLLERDEN 'AYAĞA KALK' EYLEMİ

CHP milletvekilleri, "ayağa kalkıyoruz" eylemleri kapsamında, saat 18.00'de, Meclis Genel Kurulu'nda ayağa kalktı. Milletvekilleri 1 dakika alkış protestosunda bulunduktan sonra Genel Kurul çalışmalarına devam edildi.

TUTUKLU VEKİL TARTIŞMASI

HDP Grup Başkanvekili Ahmet Yıldırım, tutuklu 11 milletvekilinin Meclis Başkanlığı’na verdiği yasama çalışmalarına katılma dilekçesini hatırlattı. Yıldırım, Genel Kurul’a ara verilip, Meclis Başkanvekili başkanlığında Adalet Bakanı ile grup başkanvekillerinin toplantısında tutuklu milletvekillerinin oy kullanmasının sağlanmasını talep etti.

Meclis Başkanvekili Bahçekapılı, “Ben nasıl tutukluluğa itiraz edebilirim. Benden yetkim olmayan bir şeyi talep ediyorsunuz. Ben yargıya nasıl müdahale edeyim. Yargıya başvurun itiraz edin” dedi. Yıldırım’ın talep ettiği usul tartışması açılmadı.

'TEKLİF YASALAŞIRSA PARTİ DEVLETİ OLUR'

Tartışmaların ardından 1'inci madde üzerinde verilen önergeler hakkında konuşmalar başladı. AK Parti önergeleri geri çekilirken CHP ve HDP’nin önergeleri üzerine 5’er dakika konuşma yapıldı. HDP Milletvekili Osman Baydemir, “Teklif yasalaşırsa parti devleti olur. Yüzde 10 barajına yüzde 50 barajı eklenir. Eşitlik özgürlük için herkesi hayırda, barışta buluşmaya çağırıyorum. Biji azadi” dedi.

KABİNLER BOŞ KALDI

Konuşmaların ardından 1'inci maddenin oylamasına başlandı. HDP bu turda da oy kullanmama tavrını sürdürdü. CHP, bazı MHP milletvekilleri kabine girerek oy kullanırken AK Parti milletvekilleri ilk turda olduğu gibi kabine girmeden oy kullanmaya devam etti.

Başbakan Binali Yıldırım da oyunu kabin dışında zarfa koyarak kullandı. CHP ve MHP liderleri ise kabine girerek oylarını kullandı. Meclis Başkanvekili Bahçekapılı, milletvekillerini “Kutuların önünde fotoğraf çektirmemeye özen gösterin. Oy kullanmayanlar yerine otursun ya da kulislere çıksınlar” diye uyardı.

TÜRKEŞ’İN VEKALETİ ALBAYRAK’TA

Bakanlar Mehmet Şimşek, Tuğrul Türkeş ve Mevlüt Çavuşoğlu adına sırasıyla Nurettin Canikli, Berat Albayrak ve Çağatay Kılıç vekaleten oy kullandı.

Meclis Başkanvekili Ayşenur Bahçekapılı, “Oy kullanmayan milletvekili var mı?” diye sordu. HDP milletvekilleri “Evet 11 milletvekili oy kullanmadı” diye bağırdı. Bahçekapılı, soruyu tekrarladığında bu kez HDP milletvekilleri “Selahattin Demirtaş, Figen Yüksekdağ, İdris Baluken” diyerek tutuklu milletvekillerinin isimlerini saydı.

İLK MADDE KABUL EDİLDİ

Oylamanın ardından anayasada yargının bağımsızlığına tarafsızlığı ibaresinin eklenmesini öngören 1'inci madde kabul edildi. İlk turda 347 ile en yüksek oyu alan bu madde ikinci turda da 345 oyla kabul edildi. Ret oylarındaki 8 artış oldu.

1'inci maddenin 2'inci Tur oylaması şu şekilde:

Kabul: 345

Ret: 140

Çekimser: 0

Geçersiz: 0

Boş: 1

Toplam: 486

1'inci madde ilk turdaki oylaması ise şöyle sonuçlanmıştı:

Kabul: 347

Ret: 132

Çekimser: 2

Boş: 2

Geçersiz: 1

Toplam: 484

.

MECLİS'TE KÖFTE ARASI

1'inci maddenin oylanmasının ardından, görüşmelere yemek arası verildi.

Milletvekilleri ve Meclis personeline inegöl köfte ikram edildi.

MİLLETVEKİLİ SAYISI 600'E ÇIKARILIYOR

Teklifin 2'nci maddesi üzerine de CHP ve HDP önerge verdi. 10 dakika süren 2 konuşmanın ardından oylamaya geçildi. Oylama sırasında tutuklu milletvekillerinin isimleri okunurken HDP milletvekilleri bu kez de “rehin” diye bağırdı.

Milletvekili sayısını 550’den 600’e çıkaran 2'nci madde 342 oyla kabul edildi. Bu madde ilk turda 343 oyla kabul edilmişti. Maddenin ilk tur ve ikinci tur oylama sonuçları şu şekilde:

2'nci Tur 2'nci Madde Oylama Sonuçları:

Kabul: 342

Ret: 139

Çekimser: 0

Boş: 4

Geçersiz: 0

Toplam: 485

1'inci Tur 2'nci Madde Oylama Sonuçları:

Kabul: 343

Ret: 133

Çekimser: 1

Boş: 2

Geçersiz: 1

Toplam: 480

SEÇİLME YAŞINI 18'E İNDİREN MADDE KABUL EDİLDİ

Önergeler dışında konuşma yapılmadığı için 2'nci tur görüşmeleri hızlı ilerliyor. Yaklaşık 1 saatte bir madde oylaması tamamlanıyor. Teklifin 3'ncü maddesi, seçilme yaşının 25'ten 18'e indirilmesini öngörüyor. 3'üncü maddenin oylamasına 485 milletvekili katıldı.

Oylamada 342 kabul, 137 ret oyu çıktı. 3 boş oy kullanılırken, 3 oy ise geçersiz sayıldı. Maddenin ilk tur oylama sonucu ise, şöyleydi:

1'inci Tur 3'üncü Madde Oylama Sonuçları:

Kabul: 341

Ret: 139

Çekimser : 0

Boş: 3

Geçersiz: 2

Toplam: 485

SEÇİM MADDESİ KABUL EDİLDİ

Cumhurbaşkanlığı seçimi ve genel seçimlerin 5 yılda bir ve aynı gün yapılmasını dair değiklik 342 oyla kabul edildi. Teklifin 4'üncü maddesi için 138 ret ve 1 Çekimser oy kullanıldı. 4 boş çıkarken, 1 oy geçersiz sayıldı.

5'İNCİ MADDE KABUL EDİLDİ

Anayasa değişikliği teklifinin, TBMM'nin görevlerini düzenleyen 5'inci maddesi 342 oyla kabul edildi. 486 milletvekili katıldığı oylamada, 140 ret oyu kullanıldı, 4 boş oy çıktı.

Teklifin 5'inci maddesinde, TBMM'nin görevleri ve yetkileri, "kanun koymak, değiştirmek ve kaldırmak, bütçe ve kesinhesap kanun tekliflerini görüşmek ve kabul etmek, para basılmasına ve savaş ilanına karar vermek, milletlerarası andlaşmaların onaylanmasını uygun bulmak, TBMM üye tam sayısının 5'te 3 çoğunluğunun kararı ile genel ve özel af ilanına karar vermek, anayasanın diğer maddelerinde öngörülen yetkileri kullanmak ve görevleri yerine getirmek" şeklinde düzenleniyor.

AÇIK OY TARTIŞMASI NEDENİYLE ARA VERİLDİ

6'ncı maddenin oylamasına geçilmeden AK Parti ve muhalefet milletvekilleri arasında 'açık oy' tartışması yaşandı. Muhalefetin açık oy kullanıldığı yönündeki itirazlarına AK Parti Grup Başkanvekili Mustafa Elitaş cevap verdi. Usule uygun oylama yapıldığını söyleyen Elitaş, kameralarla çekim yapan muhalefet vekillerinin oylama gizliliğini ihlal ettiğini savundu.

HDP Grup Başkanvekili Ahmet Yıldırım ise, AK Parti'li vekillerin oylarını açık kullandığını fakat itiraz gelince Anayasa'ya uyduklarını söylediklerini belirtti. Yıldırım, oturumu yöneten TBMM Başkanvekili Ayşenur Bahçekapılı'dan sadece uyarı yapmakla yetinmeyip, oylamanın gizliliğin sağlamasını istedi.

Konuşmaların ardından, 6'ıncı maddenin oylamasına geçildi. Oylama devam ederken Meclis kürsüsü önünde toplanan milletvekilleri arasında tartışma çıktı. Gerginliğin devam etmesi üzerine Bahçekapalı, oylamayı durdurdu ve oturuma ara verdi.

Aranın ardından oylamanın iptal edildiğini söyleyen Bahçekapılı, oylamanın yeniden yapılacağını belirtti. Teklifin 6'ncı maddesinin oylamasında, 342 kabul, 138 ret oyu kullanıldı. 3 oy boş çıkarken, 2 oy geçersiz sayıldı.

Kabul edilen madde, Meclis'in araştırma ve bilgi edinme yollarını düzenliyor. (DUVAR)