Tarihi oylamada neler yaşandı?

ANKARA - “AK Parti başkanlık sistemiyle ilgili inadını sürdürecekse, Anayasa taslağını TBMM'ye getirmelidir.”

MHP lideri Devlet Bahçeli’nin yaklaşık 100 gün önce partisinin grup toplantısında yaptığı bu çağrıyla başlayan anayasa değişikliği sürecinde 339 kabul oyuyla referandum kararı çıktı.

Meclis Anayasa Komisyonu’nda 10 gün süren görüşmelerin ardından kabul edilen teklifin Meclis Genel Kurulu’ndaki görüşmeleri iki tur halinde yapıldı. İlk tur 7 gün sürdü. Kritik oylamaların yapıldığı 2. tur ise 3 gün sürdü. Yaklaşık 30 saat süren kritik 2. tur oylamasında yaşananları Duvar okurları için derledik.

“Partili Cumhurbaşkanlığı” getiren 18 maddelik anayasa değişikliği teklifinin 2. tur görüşmelerini Meclis Başkanvekili Ayşenur Bahçekapılı yönetti.

YILDIRIM-KILIÇDAROĞLU SADECE OY KULLANDI

Başbakan Binali Yıldırım ve CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu anayasa görüşmeleri süresince Meclis’teydi. Ancak sadece oy kullanmak için Genel Kurul’a katılıp daha sonra Meclis’teki makamlarına döndüler. İki lider ara ara da kuliste oturup milletvekilleri ile sohbet etti.

BAHÇELİ GENEL KURUL’DAN AYRILMADI

Anayasa değişikliği oyunu “evet” olarak açıklayan MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli ise görüşmeler boyunca Genel Kurul’dan ayrılmadı, grubunun başında tüm gelişmeleri yakından takip etti.

Bahçeli Genel Kurul’da hemen yan sırada bulunan HDP grubundan milletvekilleri Kadri Yıldırım ve Ahmet Yıldırım’la kısa sohbetler yaptı. Bahçeli, kendisini kürsüye kelepçeleyip, vicdana çağıran bağımsız milletvekili Aylin Nazlıaka’yı da ara verilmesine rağmen Genel Kurul’dan ayrılmayıp bir süre dinledi, “Tamam kızım anladım” dedikten sonra kulise geçti. Bahçeli son turda Başbakan Yardımcısı Tuğrul Türkeş’le de kısa bir sohbet yaptı.

ŞEKER TV’DEN CANLI YAYIN

Anayasa değişikliğinin komisyon çalışması ve Genel Kurul’daki 1. tur görüşmelerini kendi kurduğu sistemle canlı yayınlayan CHP İstanbul Milletvekili Ali Şeker, ikinci turda da yayındaydı. Şeker bu turda konuşmaları yayınlarken gizli oy ihlallerini de kayıt altına almaya çalıştı.

AÇIK OY GERİLİMİ

Teklifin her oylamasında AK Parti ile CHP ve HDP milletvekilleri arasında gerilim yaşandı. CHP Grup Başkanvekilleri başta olmak üzere çok sayıda milletvekili gizli oy kuralını ihlal ettiğini söylediği milletvekillerinin isimlerini söyleyerek tutanaklara geçirdi, ihlaller cep telefonlarıyla da görüntülendi. Anayasa Mahkemesi'ne gideceğini açıklayan CHP’nin bu tavrına karşı AK Parti milletvekilleri de sık sık oylamanın usule uygun yapıldığını belirterek bunu kayıtlara geçirdi. Meclis Başkanvekili Ayşenur Bahçekapılı da oylamaların gizlilik kurallarına göre yapıldığını söyleyerek bunları tutanaklara geçirdi.

TUTUKLU VEKİLLER OY KULLANSIN

HDP 1. turdaki oy kullanmama tutumunu 2. turda da devam ettirdi. Görüşmelerde sık sık tutuklu milletvekilleri gündeme getirildi. Cezaevinde yatan her vatandaş için seçimlerde sandık kurulurken halen Meclis üyesi olan milletvekillerinin kritik anayasa değişikliğinde oy kullanmasının büyük sorun olduğu belirtilerek milletvekillerinin oy kullanabilmesi için çözüm bulunması istendi ancak bu çağrılar karşılık bulmadı. Oy kullanma sırasında tutuklu milletvekillerinin ismi okunurken HDP milletvekilleri “içeride”, “rehin” ve “cezaevinde” diye bağırdı.

2. TURUN 2 FOTOĞRAFI

3 gün süren görüşmelerde dikkat çeken çok kare vardı ama en çok konuşulanı Adalet Bakanı Bekir Bozdağ’ın CHP Grup Başkanvekili Levent Gök ile el ele tutuştuğu ve HDP Mardin Milletvekili Mithat Sancar ile kahkahalarla güldükleri fotoğraflar oldu. Her iki fotoğraf karesi de sosyal medyada büyük ilgi gördü.

İLK EYLEM CHP’DEN

CHP örgütlerinin yaptığı “Ayağa kalkıyoruz” eylemleri Meclis’e taşındı. Görüşmelerin ilk iki gününde CHP milletvekilleri ayağa kalkarak ellerindeki “hayır” kartlarını gösterip alkışlı protestoda bulundu.

KELEPÇELİ EYLEM

Anayasa görüşmelerine damga vuran eylem Bağımsız Ankara Milletvekili Aylin Nazlıaka’nın kendisini kürsüdeki mikrofona kelepçelediği eylem oldu. Yaklaşık 1.5 saat bu şekilde kürsüde kalan Nazlıaka’nın kelepçesi AK Partili kadın milletvekillerinin müdahalesi ile çıkarıldı.

Dünkü oylamalar sırasında da bir ara CHP'li ve AK Partili kadın vekiller arasında gerilim yaşandı.

KADIN MİLLETVEKİLLERİ YARALANDI

Meclis ilk kez kadın milletvekilleri arasında büyük bir kavgaya da bu anayasa görüşmelerinde tanıklık etti. Kelepçeli eylem sonlandırılırken yaşanan arbedede Meclis Başkanvekili Pervin Buldan tekmelendi, CHP İstanbul Milletvekili Şafak Pavey yere düştü, kol protezi çıktı.

ERBAKAN-TÜRKEŞ'İN SESİ MECLİS KÜRSÜSÜNDE

CHP'den teklifin son maddesinin oylanması sırasında bir eylem daha geldi. CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel, kürsüden eski Başbakanlardan Necmettin Erbakan ve MHP'nin eski Genel Başkanı Alparslan Türkeş'in başkanlıkla ilgili sözlerinin yer aldığı bir video dinletti. Özel, "Elimdeki bir vicdan ve hafıza kutusu. Erbakan Hoca AKP grubuna, Türkeş MHP grubuna seslendi" dedi.

TBMM Genel Kurulu'nda bir gün önce yaralanan Şafak Pavey dahil tüm vekiller Sancaklı'ya 'geçmiş olsun' dedi.

SANCAKLI DUYGULANDIRDI

Eşi intihar girişiminde bulunan MHP Milletvekili Saffet Sancaklı, kritik oylamanın 18. maddesinde Meclis'e geldi. Verdikleri destek için herkese teşekkür etmek için geldiğini anlatan Sancaklı, "Bin yıldır kardeşçe yaşadığımız ülkede neden bu hale geldik bin kez oturup düşünelim" dedi. Herkesi dua etmeye çağıran Sancaklı'nın sözleri herkesi duygulandırdı ve tüm gruplardan büyük alkış aldı.

BAŞBAKAN AYAKTA DİNLENDİ

AK Parti milletvekilleri teklifin geneli üzerindeki oylama sonucunu ayakta alkışladı. Meclis Başkanvekili Ayşenur Bahçekapılı, teşekkür konuşması için Başbakan Binali Yıldırım'ı kürsüye davet etti. Başbakan'ın teşekkür konuşması yapma hakkı olmadığını söyleyen CHP milletvekilleri kürsünün gasp edildiğini söyleyerek Genel Kurul'u terk etti. CHP Milletvekillerinin ardından HDP milletvekilleri de Genel Kurul'dan ayrıldı. Başbakan Binali Yıldırım'ın kısa konuşması AK Parti milletvekillerince ayakta dinlendi.

BAHÇELİ'DEN YILDIRIM'A AYAKTA ALKIŞ

Başbakan Binali Yıldırım'ın konuşmasını MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli ile birlikte tüm MHP grubu da ayakta alkışladı. Yıldırım, kürsüden ayrıldıktan sonra Bahçeli'nin yanına giderek teşekkür etti.

GECE YARISI GRUP TOPLANTILARI

Anayasa görüşmelerinde bir ilk daha yaşandı. Sabaha karşı 04.00'te biten Genel Kurul'un ardından AK Parti ve CHP grup toplantıları yapıldı. CHP grubu basına açık, AK Parti grubu ise kapalı toplandı.

YELİZZ YELİZZ

Görüşmelerde renkli anlar da yaşandı. TBMM'den yayın yapan "@yelizadeley" isimli hesabın, AK Parti Milletvekili Ahmet Hamdi Çamlı tarafından açıldığı ortaya çıktı. Bunu ortaya çıkaran da Çamlı’nın yayın yaparken yanlışlıkla ön (özçekim) kamerasına geçmesi oldu. Bu durumun ortaya çıkması üzerine çok sayıda milletvekili Çamlı’ya “Yelizz Yelizz” diye seslendi.

ANAYASA İKRAMLARI

Gece geç saatlere kadar çalışan Meclis’te ikramlar vardı. Meclis bahçesinde mangal yapıldı, bir gün İnegöl köfte, bir gün Tekirdağ köftesi pişirildi. Kuliste burmalı kadayıf dağıtıldı. Ayrıca kemalpaşa tatlısı, baklava, lokum da ikramlar arasındaydı.