İttifak teklifinde taşıma seçmen ve sahte oy tartışması

ANKARA - Anayasa Komisyonu’nda görüşülen ittifak teklifindeki aynı binada oturan seçmenlerin farklı sandık bölgelerine taşınması düzenlemesi “taşıma seçmen”, “Suriyelilere oy kullandırılacak” iddialarına yol açtı. AK Parti ve MHP’liler iddiaları reddetti.

Meclis Anayasa Komisyonu’nda görüşülen 26 maddelik teklifin 1'inci Madde görüşmeleri 5.5 saat sürdü. Madde yasalaşırsa, “aynı binada oturan seçmenler, hane bütünlüklerinin korunması ve aynı seçim bölgesinde kalmaları şartıyla, farklı sandık bölgelerine kaydedilebilecek. Teklifte bu düzenlemeye gerekçe olarak “seçimin serbestliği ve gizli oy ilkesini sağlamak” gösterildi. Söz konusu maddede ayrıca YSK’ye sandık bölgesinde oy kullanacak seçmen sayısını belirleme görevi verildiği hatırlatıldı.

CHP’li Gök, sandık değişikliğine “seçimin serbestliği, oyun gizliliği” gerekçesini “kel alaka” olarak nitelendirdi, “Bu, 'ben bazı bölgelerde sandık güvenliğini sağlayamıyorum' itirafını öne çıkartan bir anlayış olur. Tehlikeli bir tablo, Anayasa Mahkemesi'nden döner. Hukuk devleti ilkesinden, öngörülmezlik, bilinmezlik ilkesinden döner” dedi.

'TAŞIMA SEÇMEN, SURİYELİLER, SAHTE OY'

CHP’li Tufan Köse ise, “Bence buradaki mantık, seçim güvenliğinden ziyade yıllardır birçok şikâyete, onlarca itiraza konu olan taşıma seçmenin yahut da o bölgede oturmayan seçmenlerin oraya kaydedilerek olmayan seçmen yaratılmasıyla ilgili bir durum söz konusu” dedi.

Mevcut uygulamada seçmenin kendi sandıklarındaki kişileri görüp denetleyebildiğini söyleyen Köse, bunun engellenmek istendiğini savundu. CHP’li Ali Akyıldız da söz konusu düzenlemenin denetimi zorlaştıracağını, sahte ve/veya mükerrer oy kullanmanın yolunu açacağını iddia etti.

CHP’li Özkan Yalım ise, “Aynı apartmanda oturup kendi kendini kontrol eden otomasyon sistemi neden yok ediyorsunuz? Daha fazla hukuksuzluk veya sahte oy veya kontrollü yapılmaması adına mı? Hatta benim aklımdan şu da geçiyor: Türkiye’deki 3,5 milyon Suriyelinin belki 2 milyonuna oy kullandırılacak bu sistemle” diye konuştu.

'BİNALARDA SEÇMEN SAYILARI ARTTI'

Eleştirilere yanıt MHP Milletvekili Mehmet Parsak’tan geldi. 1'inci Madde ile 298 sayılı Kanun’un yürürlükteki 5’inci maddesinde sandıklarla ilgili “Köylerde (200), kasaba ve şehirlerde (150) seçmeni kapsar” ifadesinin artık YSK kararlarıyla 320-400 olarak belirlendiği için yürürlükten kaldırıldığını, aynı binada oturan 1.500, 2.500 seçmenin olduğu düşünüldüğünde bunun kaçınılmaz olduğunu söyledi. Parsak, sandık listelerinin de itirazlar sonrasında kesinleştiğine dikkat çekti.

'GEREKÇE İLE AÇIKLAMA ÖRTÜŞMÜYOR'

Parsak’ın sözlerine CHP’li Gök, “Aynı binada oturan seçmenlerin taşınmasına ilişkin, ‘seçimin serbestliği ve gizli oy ilkesini sağlamak’ yazıyor. Bununla Parsak’ın anlattıkları örtüşüyor mu?” diye sordu. Muğlak ifadelerin suistimallere açık olduğunu söyleyen CHP’li Fatma Kaplan Hürriyet, boş bir apartman dairesinde kimse olmasa dahi sanki seçmen yaşıyormuş gibi bir uygulamaya yol açabileceğini söyledi.

YSK: LİSTELER SİYASİ PARTİ DENETİMİNE AÇIK

YSK Seçmen Kütüğü Genel Müdür Vekili Ayhan Okurer, YSK’ye bir sandıkta oy kullanacak seçmen sayısını belirleme yetkisi verildiğini hem de askı süreci sonunda kesinleşen sandık seçmen listelerinde seçmenlerin sandık bölgesine nasıl ayrılacağına ilişkin düzenleme yapıldığını belirterek şunları söyledi:

“Seçim takvimi başladığında muhtarlık bölgesi askı listeleri seçime katılan tüm partilerle paylaşılıyor. İtirazlar sonucu hazırlanan yeni listeler yine siyasi partilere veriliyor. Daha sonra sandık seçmen listeleri oluşturuluyor. Bu düzenleme de sandık seçmen listelerinin oluşturulması aşamasında devreye girecek. Aynı binada oturan seçmenler hane bütünlükleri korunmak suretiyle muhtarlık içerisinde aynı okulda kalmak şartıyla farklı bir sandıkta oy kullanması şeklinde bir imkân getiriliyor. Bu sandık seçmen listeleri de siyasi partilere veriliyor. Seçmenler de tüm bu süreçleri YSK internet sayfasında kontrol etme imkânına sahip. Tüm seçimlerde biz siyasi partilerle bütün bu bilgileri paylaştık ve bize seçmen kütükleri üzerinde herhangi bir somut bir itiraz ulaşmadı.”

'DAĞITIM RASTGELE OLACAK'

HDP milletvekili Erol Dora, aynı binada yaşayan hanelerden hangisinin başka bir sandık bölgesine nasıl, hangi kriterlere göre -daire numarası, soyadları, nüfusa kayıtlı oldukları illere göre mi- karar verileceğini sordu. YSK temsilcisi Okurer, buna seçmen kütükleri kesinleştikten sonra aile bütünlüğü bozulmamak kaydıyla rastgele bir yöntemle yapılacağını söyledi.

CHP ve HDP, söz konusu maddenin tekliften çıkarılması için önerge verdi. Önergeler oy çokluğuyla reddedildi. Oylanan 1'inci madde ise oy çokluğuyla kabul edildi.

Komisyonun maddeler üzerindeki ilk gün görüşmeleri yaklaşık 11 saat sürdü. 26 maddelik teklifin 9 maddesi değisiklik yapılmadan kabul edildi. Komisyon görüşmeleri bugün devam edecek." (DUVAR)