Bakan Turhan: Kanal İstanbul'u 2026'da tamamlayacağız

DUVAR - Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Cahit Turhan, Kanal İstanbul'un yapım maliyetini 15 milyar dolar olarak belirlediklerini söyledi. Kanaldan güvenli şekilde günde 185 gemi geçirilebileceğini belirten Turhan "Kanaldan 50 bin gemi geçtiğinde (uluslararası sözleşmelere göre gemiler kanaldan geçmeye zorlanamayacak) yıllık 5 milyar dolar gelirimiz olacak" dedi.

AA Editör Masası'nda Kanal İstanbul Projesi'ne ilişkin açıklamalarda bulunan Turhan, özetle şunları söyledi:

BOĞAZ ÇEVRESİNDE YAŞAYANLARIN HAYATI RİSK ALTINDA: İstanbul Boğazı uluslararası deniz taşımacılığında kullanılan bir su yolu ve çok yoğun deniz trafiğine maruz kalıyor. Giderek artan ticari taşımacılıkla Boğaz'ın deniz trafiği için dünyanın en riskli geçiş yollarından biri olması, İstanbul Boğazı'nda yaşayan insanların hayatını tehdit ediyor. Birinci nedenimiz bu. Yani Boğaz ve çevresinde yaşayan insanların hayatı risk altında. İkincisi, İstanbul'u İstanbul yapan Boğaz sahillerinde yer alan tarihi eserler. Bu eserler insanlığın malı. Hepsini korumak ve saklamak istiyoruz. Bunları tehdit eden riskleri azaltmamız gerekiyor. Bu su yolunu kapatamıyoruz ancak kullananların uyması gereken kuralları koyuyoruz, şartları belirliyoruz.

GEÇEN GEMİ SAYISI AZALDI: 'Kanalın yapılmasına gerek yok, zaten bedava geçiş yapılan su yolu varken neden yeni kanal kullanılsın' yönünde eleştiriler var. Ancak son 15 yılda İstanbul Boğazı'ndan geçiş yapan gemilerin sayısı yıllık ortalama 48 bin 296. Bu rakam, zaman zaman 50 binin üzerine çıktı. Son 5 yılın ortalaması 42 bin 258. Düşmüş ve giderek düşüyor rakamlar. 'Demek ki Boğaz kullanılmıyor' gibi bir anlayışla bu rakamları söyleyenler, kendi tezlerini güçlendirmek için bunu kullanıyor ama gerçekler böyle değil. Son 3 yıl ortalaması da 41 bin 731 ama 2005, 2006 ve 2007 yıllarının ortalaması 55 bin 426. Çok yüksek bir rakam. Son üç yıl ortalaması 41 bin ve 2019 yılında 41 bin 112 geçiş olmuş. Bu rakamlar İstanbul Boğazı'nı kullanan, uğraksız olarak transit geçen deniz trafiği, şehir içi trafiği değil. O da her geçen gün artıyor. Gemi geçiş rakamlarında son 15 yılda yüzde 25'lik azalma olduğunu görüyoruz. Yani 48 bin 296'dan 41 binlere düşmüş ama bu gemilerin taşıdığı yük miktarında yüzde 53'lük artış var. İşte bizi de en fazla korkutan, ürküten geçen yükün miktarı ve geçen yükün içindeki tehlikeli madde miktarı. LNG, doğal gaz, kimyasal madde, petrol, patlayıcı madde taşıyor. 10 yıl önce geçen yükün yüzde 25'iydi tehlikeli madde miktarı, şimdi bu yüzde 35'in üzerine çıktı.

SINIRLAMALAR GETİRİLDİ: Özellikle son yıllarda İstanbul Boğazı'nı kullanan araçların geçişinde birtakım sınırlamalar getirdik. Riskli boyuttaki yük ya da gemilerin trafik ve hava şartlarının uygun olduğu zamanda geçişlerine izin verdik. Bizim buradaki maksadımız 'deli dumrul muhasebesi' yapmak değil. Benim köprümden geçersen 1 dolar geçmezsen 2 dolar gibi bir niyetimiz yok. Kanal İstanbul Projesi'nde amacımız, ülkemizde deniz trafiğinin güvenli ve emniyetli sağlanması. Amacımızın bu trafikten para kazanalım, bunu gelire, kâra döndürelim değil.

PROJEYLE 3 ÜLKEDEN FİRMALAR İLGİLENİYOR: Projenin hazırlık aşamasında uluslararası denizcilik konusunda uzman bir Hollanda firmasına Boğaz trafiğinde gelecek dönemde olacak artışa ilişkin bir rapor hazırlattık. Kanal İstanbul Projesi ile Hollandalı, Belçikalı, Fransız firmalar ilgileniyor. Hepsi bu işlerde uzman firmalar.

YILLIK 1 MİLYAR DOLAR GELİR SAĞLAYACAĞIZ: Otoyol standardındaki Kanal İstanbul'dan güvenli şekilde günde 185 gemi geçirebileceğiz. Şu anda Boğaz'dan 118-125 gemi geçirebiliyoruz. Hesaplara göre Kanal İstanbul'dan geçecek gemilerden alınacak para, asgari yıllık net 1 milyar dolar civarında olacak. 68 bin kapasiteli kanaldan 50 bin gemi geçtiğinde yıllık 5 milyar dolar gelirimiz olacak, bu rakamlara gelecekte ulaşacağız.

HAFRİYAT: Kanaldan çıkarılacak kazıyı Durusu Gölü ve Karadeniz arasındaki falezlerde dolgu olarak kullanacağız. Oluşan alanı mesire yeri yapacağız.

HERKES ESAS DURUŞA GEÇECEK: Milli menfaatler söz konusu olunca herkes esas duruşa geçecek, yerini, yetkisini, sorumluluğunu bilecek. Kanal İstanbul'un projelendirilmesinden sonra yapım maliyetini toplam 15 milyar dolar, inşaat maliyetini 10 milyar dolar olarak belirledik. Kanal İstanbul'a 2020'de kazmayı vurursak, projeyi 2025 sonu 2026 gibi tamamlamış olacağız.

(ANKARA-AA)