Ekonomide farklı sesleri bastırma teklifi

ANKARA - TBMM Genel Kurulu gündeminde sırasıyla Ürün Güvenliği ve bekçilere polis yetkisi veren kanun tekliflerinin görüşmeleri yer alıyor. Ancak AK Parti, "acil" olarak nitelendirdiği Bankacılık Kanunu'nda değişiklik öngören teklifi öne çekerek, bir an önce yasalaşmasını sağlayacak. Teklife CHP ve HDP muhalefet şerhi düştü.

Meclis Genel Kurulu’nda bu hafta görüşülerek yasalaşması beklenen Bankacılık Kanunu'nda değişiklik öngören teklife göre finansal piyasalarda manipülasyon ve yanıltıcı işlemler olarak kabul edilen işlem ve uygulamaları gerçekleştirenlere idari para cezası verilecek. Piyasa bozucu işleme başvuran bankalara para cezası uygulanacak. Sermaye piyasası işlemlerine dair bilgi suistimali ve dolandırıcılık yapanlar, cezaevine girecek. Teklife göre katılım, kalkınma ve yatırım bankacılığı geliştirilecek.

Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu'nda görüşülerek kabul edilen teklife muhalefet eden CHP muhalefet şerhinde, ekonomik krizden çıkışı sağlayacak düzenlemeler yerine günübirlik çözümler peşinde koşulduğu uyarısında bulundu. Şerhte, “İktidar kendi çıkardığı krizi çözmek için daha da çok finansallaşan daha da çok kredi peşinde koşan bir çare arayışı içerisine girmiştir. Bu durum krizi çözmeyecektir, daha da derinleştirecektir” görüşü yer aldı.

VARLIK FONU’NA BORÇLANMA SAKINCALI BİR ADIM

Kanun teklifi metnindeki bazı düzenlemelerin bağımsız idari otoriteler üzerinden iktidarın finans piyasaları üzerindeki baskı ve müdahale eğiliminin artarak devam edeceğini gösterdiği belirtilen şerhte, Varlık Fonu'yla ilgili düzenleme için de şu eleştiride bulunuldu:

“Türkiye Varlık Fonu ve bu fona bağlı alt fonlar ve şirketler açısından borçlanma limitlerinin kaldırılmasına yönelik hükümler ülke ekonomisinin içerisinde bulunduğu mevcut durum ve mali disiplin sağlanması açısından oldukça yanlış ve sakıncalı bir adım. Kurulduğu günden beri 'paralel hazine' mantığıyla işletilen Türkiye Varlık Fonu’na yasal borçlanma limitlerine tabi olmadan kaynak sağlama adı altında borçlanma olanağı getirilmesi yanlıştır, bu durum aynı zamanda kamu maliyesinde şeffaflığı da ortadan kaldırmaktadır.”

EKONOMİ ALANINDA FARKLI SESLERİ BASTIRMA TEKLİFİ

Altyapı ve enerji yatırımlarının finansmanı için getirildiği ifade edilen proje finansman fonlarıyla ilgili olarak da teklif metnindeki düzenlemelerin sistemik risk yaratıcı özellikler taşıdığı belirtilen şerhte, bazı maddelerin ekonomideki uygulamaları eleştiren, bazı uygulamalara itiraz eden herkesin manipülatif ve spekülatif hareketle suçlanmasını sağlayacak, düşünce açıklama özgürlüğünü kısıtlayacak nitelikte olduğu belirtildi.

Şerhte şöyle denildi: “Bu kanun teklifinin, teknik düzenlemeler kılıfı adı altında iktidarın düşürülemeyen işsizlik, yoksulluk yüzünden yaşanan intiharlar, bir türlü belini doğrultamayan ülke ekonomisi, kamu bankalarının yandaş şirketleri kurtarma operasyonları ve Varlık Fonu’nun gizlenen işlemleri gibi devasa sorunlar hakkında gerçeklerin söylenmesinin önüne geçilmesi amacıyla hazırlandığı anlaşılmaktadır. Kanun teklifindeki bazı düzenlemelerle ekonomi alanında farklı sesleri bastırmak ve zarar etmesi neredeyse kesin olan akıl ve bilim dışı projelere vatandaşı ve baskı altında tutulan finans kuruluşlarını zorla ortak etmenin yolları yasallaştırılmaya çalışılmaktadır. Bu yasa teklifi mali disiplini yok ettiği için güveni yok eden, aynı zamanda kamu maliyesinde şeffaflığı ortadan kaldıran bir yasa teklifidir.”

KİTLE FİNANSMANI, KANAL GÜNAHINA ORTAK ARAMANIN ADI

HDP de 40 maddelik Bankacılık Kanunu teklifine muhalefet şerhi düştü. Şerhte, “Bu kanun teklifiyle murat edilen şey, özel bankaların iktidarın ekonomi politikalarına tam destek vermeye zorlanmasıdır. Özel bankalar üzerinde uygulanan siyasi denetim ve baskı, bu kanun teklifiyle yasal hale getirilmeye çalışılmaktadır” denildi.

“Proje finansmanı, proje finansman fonu ve projeye dayalı menkul kıymet” başlıklı düzenleme ile büyük projelere yurttaşların ortak olmasının sağlanabileceğine dikkat çekilen şerhte, “AKP’nin özellikle Kanal İstanbul için getirdiği kitle finansmanı, esasen kendi günahlarını paylaşma çağrısıdır. Kitle finansmanı yoluyla yurttaşlar ‘mega projelere’ ortak olma iddiasıyla ekonomik çıkarlara (rant) da, günaha da ortak edilmek istenmektedir. Kitle finansmanı düzenlemesi başta Kanal İstanbul olmak üzere günahlara ortak aramanın adıdır” görüşüne yer verildi.

YABANCI ORTAKLI BANKALAR ÇEKİLEBİLİR

HDP şerhinde Türkiye Varlık Fonu’nun kredi sınırlamasına takılmadan borçlanmasının önünün açılacak olması da eleştirildi, “Belli ki, finansman kaynağı sıkıntısı çekilen Kanal İstanbul’a Türkiye Varlık Fonu üzerinden kredi sağlanması yoluna gidilecek” yorumu yapıldı.

Şerhte manipülasyonla ilgili getirilmek istenen düzenleme ise şöyle eleştirildi: “Erdoğan’ın 31 Mart seçimlerinden önce ‘gözlerinin yaşına bakmayız’ dediği bankaların ‘manipülatif’ işlemlere imza attığı kanaati BDDK’de oluşursa, söz konusu bankaların yıllık gelirlerinin yüzde beşine el konulacaktır. Düzenlemenin, yabancı ortaklı bankaların Türkiye’den çekilmesine neden olabileceği düşünülmektedir. Dolayısıyla hem Anayasa Mahkemesi kararı hem de AİHM kararı ortadayken, yeni düzenlemenin de ‘ekonomik kriz’ tespitini yapanları ‘finansal terörist’ olarak gören iktidar tarafından keyfiyetle uygulanacağı anlaşılmaktadır."