Kanun teklifine muhalefet şerhi: Sosyal medya düzenlemesi yeşil küre aklı

ANKARA - AK Parti ve MHP’nin ortak imzasıyla Meclis’e sunulan sosyal medya düzenlemesi bugün Meclis Genel Kurulu’nda görüşülmeye başlanacak. Sosyal ağ sağlayıcılara Türkiye’de temsilci bulundurma zorunluluğu getiren, bunu yapmayan şirketlere 5 aşamalı yaptırım öngören 9 maddelik teklife CHP, HDP ve İYİ Parti muhalefet şerhi düştü.

'TOPLUMSAL MALİYETİ ÇOK YÜKSEK'

CHP’nin şerhinde Türkiye’deki mevcut siyasi ve bürokratik yönetim anlayışının, internet ve özellikle sosyal medyayı özgürlüklerin kullanımı, bireysel ve toplumsal gelişimi destekleyici bir teknoloji yerine tehlikeli ve sakıncalı olarak değerlendirdiği belirtildi.

Şerhte, sadece 2019 yılı içinde erişimi engellenen web sitesi sayısı 61 bin 49 olarak verildi. 2019 sonu itibarı ile 130 bin URL adresine, 7 bin Twitter hesabına, 40 bin tweete, 10 bin YouTube videosuna ve 6 bin 200 Facebook içeriğine de erişim engeli getirildiği, aynı dönem 50 bin kadar içeriğin erişim engelleme kararları sonrasında içerik sağlayıcılar tarafından yayından kaldırıldığı hatırlatıldı.

Wikipedia’nın 2.5 yıl kapalı kaldığı ifade edilen şerhte, “Tüm bu gerçekler; internet ve özellikle sosyal medyaya yönelik her türlü kısıtlama, yüzyıllardır akan bir suyun yatağını tersine döndürmek anlamına gelecektir ki bu da toplumsal maliyeti çok yüksek beyhude bir çabadır” denildi.

'AMAÇ SOSYAL MEDYAYI KONTROL ALTINA ALMAK'

Facebook, Twitter gibi dünya genelinde milyarlarca kişinin kullandığı sosyal ağ sağlayıcılara Türkiye’de temsilcilik açtırarak, hukuki muhataplık kurulması teklifinin asıl amacının sosyal medyayı kontrol etmek olduğu savunulan şerhte, internetteki bant genişliğinin daraltılması ile sonuçlanan yaptırımlar için de, “İstanbul trafiğinde, dört şeritli otobanda giderken şeridin tek şeride düşürülmesi durumunda vatandaşların zamanla o yolu kullanmaktan vazgeçmesi gibi düzenlemeyle çok sayıda yabancı firma ile bazı yerli firmalar Türkiye’den çekilecektir” ifadelerine yer verildi.

'ALMANYA-TÜRKİYE KIYASLAMASI YANLIŞ'

Almanya ile Türkiye kıyaslamasının doğru olmadığı belirtilen şerhte, Almanya’da ifade özgürlüğü gerekçesiyle kapatılmış bir tane internet haber sitesi olmadığı aktarıldı ve “Türkiye’de sendika.org 63 defa, Oda TV yine defalarca kapatılmıştır” vurgusu yapıldı.

'UNUTULMA HAKKI İLE SİYASET DİZAYN EDİLMEK İSTENİYOR'

Arama motorlarından içerik çıkartılmasını sağlayacak "unutulma hakkı" için de şerhte, “Uygulamada siyasetin dizayn edilmesi hedeflenmektedir. Hafızalarda ilk günkü gibi tazeliğini koruyan AKP-FETÖ işbirliğine ilişkin haberler, yolsuzluk operasyonları, ayakkabı kutularına konulan milyon dolarların görüntü kayıtları ile özellikle ABD ve Rusya ile kurulan tavizkar dış politikanın yol açtığı ağır bedeller internet arşivinden silinmek istenmektedir. Böylelikle yeni kuşakların, geçmişte yaşanan onca kirli ilişkiden haberdar olmaları engellenecektir” denildi.

'GENÇLERİN TEPKİSİNİN ÖNÜNE GEÇMEK İSTİYORLAR'

Teklifin arka planında genç seçmenlerinin AK Parti’den uzaklaşmasının olduğu öne sürülen şerhte, şu ifadelere yer verildi:

"Gençler mutsuz, umutsuz ve tepkili. Buna da AKP’nin kaynaklık ettiğinin farkında. Erdoğan bu durumun önüne geçebilmek için ülkenin gençlerinin düşüncelerine saygı duymak, genç istihdamı artıracak yatırımlara yönelmek yerine sosyal medyayı zapturapt altına alıp sorunu çözeceğini zannetmekte. Bu süreci yönlendirmek ve yönetmek; işine geldiğinde Facetime’den darbeye karşı halkı sokağa çağırıp, işine gelmediğinde Twitter’den Dislike aldığınızda yasaklara sarılmakla olmaz.”

TEKLİFE 'YEŞİL KÜRE' BENZETMESİ

HDP’nin muhalefet şerhinde, kanun teklifi için, “İnternete adeta matbaada basılmış korsan yayın muamelesinin dışa vurumudur. Kendisini afişe eden 'yeşil küre' fikri ne kadar dijital iletişimden ve sosyal medya dinamiklerinden anlayan bir aklın ürünüyse bu kanun teklifini de o şekilde yorumlamakta beis yoktur” denildi.

Türkiye’nin Twitter’a gönderdiği içerik çıkarma taleplerinde dünya birincisi, Facebook’ta dünya dördüncüsü olduğu hatırlatılan şerhte İçişleri Bakanlığınca sosyal medya paylaşımları nedeniyle yapılan yasal işlemlere de dikkat çekildi:

"Ne yazık ki iktidarın sosyal medya alanına ilişkin müdahaleleri bu yasa teklifinin yasalaşmasından sonra olacakları göstermesi bakımından dikkate değerdir. Geçmişteki örneklerin analizini iyi yapmak gelecekteki olası riskleri önlemek açısından önem arz etmektedir."

'UNUTULMA HAKKININ AMACI İKTİDARIN GEÇMİŞİNİ SİLMEK'

Şerhte “Unutulma hakkı" için de “Bu düzenlemeyle aslında amaçlanan iktidarın geçmişteki söylem ve eylemlerinin silinmesidir. Halihazırda geçmişteki söylemleriyle örtüşmeyen iktidar şimdi her mecrada karaladığı ilişkilerinin de unutulmasını ve gündemleştirilmemesini öngörmektedir. Unutulma hakkını savunan iktidarın 17-25 Aralık benzeri yolsuzluk dosyalarının, hakeza FETÖ ile birlikteliklerine ait geçmişin silinmesini amaçladığı hususu zaten izah dışıdır” denildi.

HDP şerhinde, siyasetçilerin bu haktan muaf tutulmasını içeren önergenin reddedilmesinin de gerçek amacı ortaya koyduğu ifade edildi.

İYİ Parti şerhinde de teklifle ilgili, “İktidar, medyanın sosyal medya ayağını kontrol altına almak, muhalefeti ve eleştirileri susturmak istiyor. Bu kuşkuyu, toplumda büyük bir kesimi yaşıyor. Yine yasaklama yoluna gidilmesi son derece vahim. Otoriter rejimlerin bilgiye çabuk ulaşılmasından ve bu mecrada eleştirilerin rahat yapılır olmasından rahatsızlığı da bilinen bir gerçek” ifadeleri kullandı.