Praksis'in yeni sayısı çıktı

DUVAR - Dört aylık Marksist sosyal bilimler dergisi Praksis'in “İktisat: Kuram, İdeoloji, Politika” temalı 54. sayısı yayımlandı. Galip Yalman, M. Gürsan Şenalp, Muammer Kaymak ve Pınar Bedirhanoğlu’nun editörlüğünde hazırlanan sayıdaki yazıların önemli bir bölümü, iktisat eğitimine egemen olan ve geniş yığınların varoluş koşullarını belirleyen iktisadi politikalara yön veren neoklasik iktisadın ve bu ekolden beslenen neoliberalizmin eleştirisine odaklanıyor.

54. sayının ilk yazısında Serdal Bahçe, burjuva iktisadının ciddi bir beka sorunu ile karşı karşıya olduğunu güncel iktisat literatürü üzerine bir inceleme ile gösteriyor. Bahçe, "Modern Burjuva İktisadı: Beka Sorunu Karşısında Boş Temenniler, Kifayetsiz Tespitler" başlıklı yazısında iktisadın bu beka sorununu aşmak için “boş temenniler” ve “kifayetsiz tespitler”den öte bir şey üretemediğini vurguluyor.

Alp Yücel Kaya ve Ali Onur Peker’in birlikte kaleme aldıkları "Yeni Kurumsal İktisat, İktisat Tarihini Nasıl Yazıyor? Eleştirel Bir Bakış" çalışmaları, özellikle 1990’lı yıllardan bu yana D. North, D. Acemoğlu ve J. Robinson gibi isimlerin katkılarıyla prestij kazanan Yeni Kurumsal İktisadın politik ekonomi anlayışını ve bu temelde geliştirdiği iktisat tarihi yaklaşımını, Marx’ın izinden giden bir eleştiri süzgecinden geçiriyor. Yazıda ayrıca Osmanlı-Türkiye iktisat tarihini kurumsalcı bir perspektiften ele alan Şevket Pamuk’un son çalışmaları da yöntemsel açıdan eleştirel bir değerlendirmeye tabi tutuluyor.

Tansel Güçlü, "Dönüşen Merkezi Sermaye Formu Bağlamında Finansal Birikimi Tartışmak: Menkul Kıymetleştirme ve Maddi Olmayan Sermaye" başlıklı yazısında, 2008 krizinden bu yana daha fazla tartışılmaya başlanan “finansallaşma” veya “finansal birikim” olgusunu mercek altına alıyor. B. Güney Işıkara, sayıdaki "Küçülme - Yeşil Büyüme İkiliğinin Ötesinde: Ekolojik Yıkım ve Kapitalizm" yazısında gezegenin karşı karşıya bulunduğu ekolojik yıkım tehlikesine karşı solda gelişen “yeşil büyüme” ve “küçülme” yaklaşımlarını ele alıyor. 

Ceyhun Gürkan’ın "Neoklasik İktisadın ve Neoliberal İktidarın Yeni Bir Eleştirisi İçin: Veblen ve Foucault ile Birlikte Düşünmek" yazısı ise Veblen’in kurumsalcı ve evrimselci iktisadı ile Foucault’un iktidar ve yönetimsellik çözümlemesini bir arada ele alarak, neoklasik iktisadın ve bir iktidar-bilgi kompleksi olarak neoliberalizmin eleştirisini yapmayı amaçlıyor. Arda Bilgen’in "Neoliberal Kalkınma Paradigması ve Depolitizasyon İlişkisi Üzerine: Araçlar, Mekanizmalar ve Yansımalar" yazısı ise “siyaset sonrası bir durum” veya “politika üretme sürecini siyasetten arındırmak” amaçlı bir yönetim stratejisi olarak tanımlanan depolitizasyon kavramının eleştirel bir değerlendirmesini yapıyor.

Vedat Ulvi Aslan’ın "Değer Biçimi Çözümlemesi ya da İktisat Yanılsamasının Eleştirisi" başlıklı çalışması, Marx’ın değer biçimi çözümlemesinden hareketle iktisadi kategorilerin dayandığı toplumsal ilişkilerin açığa çıkarılmasının önemine vurgu yapıyor ve toplumsal gerçeğin görünüş biçimleri ile bu biçimleri doğuran ilişkiler arasında bağ kurulmadıkça, iktisadın bir yanılsamaya dönüşeceğini söylüyor. Koray R. Yılmaz ise "Ekonomiyi Yeniden Düşünmek ya da Bir Başlangıç Olarak Eleştirel Politik Ekonomiyi Geri Çağırmak: Tarihsel Bir Okuma" yazısında tarih dışı bir iktisat anlayışından hareketle kapitalizmin gerçek toplumsal ilişkilerini doğallaştırarak görünmez kılan yerleşik akademik iktisadı Marks’ın eleştirel yöntemini izleyerek sorguluyor.

Engin Delice, "Aristoteles’in Toplum Ontolojisinde Etik-Politik Ekonomi" yazısında Aristoteles üzerine özgün bir yorum denemesine girişiyor ve modern politik ekonominin sorunsal çerçevesinin, Aristoteles’in “etik-politik ekonomi” olarak tanımlanabilecek çalışmalarında içerildiğini savunuyor.

ENGELS DEĞERLENDİRMESİ

Praksis’in İktisat temalı 54. Sayısı Engels’in 200. doğum yılı vesilesiyle Ragıp Ege’nin kaleme aldığı "ENGELS 200 Friedrich Engels: Devrimle Bilimi Özdeşleştiren Düşünür" adlı Engels değerlendirmesini de içeriyor. Demet Özmen Yılmaz’ın kaleme aldığı " “İktisatçılar Modellerle Yapar”, Feminist İktisatçılarsa İktisadı Yeni Baştan! Üç Kitap Üzerinden İktisadın Feminist Eleştirisine Dair Notlar", iktisat alanında yayınlanan üç kitap üzerine feminist perspektiften alınmış notlar içeren kapsamlı ve özgün inceleme de okuyucuyu iktisat ve toplumsal cinsiyet üzerine düşünmeye çağırıyor.

Praksis’in 54. Sayısı 22 Ocak’tan itibaren derginin yayıncısı Dipnot Yayınları’nın internet sitesinden temin edilebilir. Dergi, kısa sürede kitapçılarda ve diğer online satış sitelerinde satışa sunulacak.