Rakamlar ortaya çıktı... Aç kalarak çalışmanın yeni adı: Asgari ücret

226 MİLYAR TL’LİK
VERGİ PAKETİ YOLDA

Hazine ve Maliye Bakanlığı geç kalmış bir adım atıyor. 226 milyar TL’yi bulan vergi geliri beklentisiyle hazırlanan paketle ilgili yasa teklifinin bayram tatili sonrasında TBMM’ye sunulması ve yasalaştırılması hedefleniyor. Pakette çokuluslu şirketlere vergiler, gayrimenkul yatırım ortaklıklarının (GYO) gayrimenkullerinden elde edilen kazançlara vergiler var. Ayrıca engellilere yönelik otomotivdeki istisnaların kısıtlanması ve yurtdışına çıkış harcının 1,500 TL’ye çıkarılması gibi vatandaşları doğrudan ilgilendiren önemli düzenlemeler yer alıyor. Taslak, 1999 yılındaki iki depremden sonra hayata geçirilen vergi düzenlemesinden sonra bugüne kadarki en kapsamlı mali revizyonlardan biri olacak. Taslağa göre, 750 milyon Euro eşiğini aşan çokuluslu işletme gruplarının düşük vergileme yapılan ülkelerdeki şube, iştirak ve işyerlerinin asgari bir tamamlayıcı vergilemeye tabi tutulması kararından hareketle bu şirketlere ek vergi getirilmesi öngörülüyor. Sadece bu düzenlemeyle tahmini 40 milyar TL gelir etkisi bekleniyor. Tasarıya göre, GYO ve gayrimenkul yatırım fonlarının gayrimenkullerden elde edilen kazançlar dolayısıyla asgari kurumlar vergisi ödemesi de kapsamda. Tam mükellef kurumlara ait olan ve iki yıldan fazla süreyle elde tutulan BİST’te işlem görmeyen hisse senetlerinin elden çıkarılmasından doğan kazançlara uygulanan gelir vergisi istisnası ise kaldırılıyor.

 

PAKETTE, KURUMLAR VERGİSİ VE GELİR
VERGİSİNDE YENİ DÜZENLEMELER VAR

Taslak oldukça kapsamlı... Taslakta, bazı AB ve OECD ülkelerinde olduğu gibi Türkiye’de de asgari kurumlar vergisi uygulaması öngörülüyor. Bu vergi, tahakkuk eden kurumlar vergisi, indirim ve istisnalar düşülmeden önceki kurum kazancının yüzde 10’u olarak hesaplanan asgari vergiden veya beyan edilen hasılatın yüzde 2’si matrah kabul edilerek kurumlar vergisi oranında hesaplanan asgari vergiden, yüksek olanından az olamayacak. 1 Ocak 2025 tarihinden itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak üzere başlanılacak olan uygulamayla 2025 yılı için ilave 90 milyar TL yıllık gelir etkisi öngörülüyor. Çalışmada, ticari, zirai ve serbest meslek faaliyetleri nedeniyle yıllık gelir vergisi beyannamesi vermeye mecbur olan mükellefler için asgari gelir vergisi uygulaması getirilmesi öngörülüyor. Cumhurbaşkanına bu kapsamda belirlenecek oranı, sektörleri, iş gruplarını ve iş türleri bazında her bir kazanç türü itibarıyla artırma ve azaltma yetkisi verilecek. Uygulamaya 2025’ten itibaren geçilmesi durumunda, yıllık 37.4 milyar TL gelir etkisi hedefleniyor. Bu iki vergi kaleminde yapılacak düzenleme en geniş etkisi olacak düzenleme niteliğini taşıyor. Bu düzenlemelerin yanı sıra, yap-işlet-devret (YİD) ve kamu-özel işbirliği (KÖİ) prjelerinin gelirlerinden alınan vergilerde ciddi artışlar, madencilik ve liman işletmlelerine yönelik yeni vergi düzenlemeleri de pakette yerini almış.

BORSAYA YÖNELİK VERGİLENDİRME
YENİDEN DEĞERLENDİRİLECEK

Borsada işlemler üzerinden vergi alınacağı söylentisi bile BİST İstanbul’da ciddi bir tepki yaratmıştı. Özellikle aracı kurumlar, zaten bu işlemlerden çok düşük bir kar elde ettiklerini iddia ederek tepkilerini dile getirmişti. Yine uzmanlar ve borsa yatırımcıları, işlemler üzerinden vergi alınması yerine, gelirler üzerinden vergi alınması gerektiğini beyan ediyorlardı. Bir hafta boyunca endeksler bu sebeple kırmızıya boyanmıştı. Ciddiyetsiz ve halkla ilişkiler açısından oldukça başarısız bir yönetimin ardından, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek sosyal medya platformu X’ten yaptığı açıklamada borsaya yönelik taslak vergi çalışmasını, yeniden değerlendirmek üzere bir süreliğine ertelediklerini duyurdu. Taslakta kripto varlıkların vergilendirilmesine ilişkin olarak ise iki farklı vergilendirme formülü öneriliyor. Bunlardan ilki, alım-satımlardan on binde 3 gibi bir oranda işlem vergisi uygulanması, diğeri de alım-satımdan elde edilen gelirden gelir vergisi alınması. Kripto varlıklara işlem vergisi getirilmesi durumunda yıllık vergi getirisinin 3.7 milyar TL olacağı öngörülüyor.

TOPLAM KREDİ BORCU HACMİ
ALTI AYDA 2 TRİLYON TL ARTTI

Öngörülen kadar olmasa da enflasyona karşı mücadelenin temel hedefi olan ekonomiyi soğutma ve tüketimi kısmaya yönelik önlemlerin ilk sonuçlarını almaya başladık. Sanayi üretimindeki düşüş bunun en çarpıcı göstergesi... Ancak, söz konusu kredi borç hacmi olunca, faizlerin artırılmasına karşın harcamalarda bir yavaşlama söz konusu değil. Olması da o kadar mümkün değil! Bu başta kredi kartları olmak üzere, tüketici ve ihtiyaç kredileri için de geçerli... Zira alt ve orta gelir grubu ayın ortasından itibaren gıda harcamalarını kredi kartıyla yapmak zorunda kalıyor. Orta gelir gurbunun bir kısmı ise başta giyim ve beyaz eşya gibi alışverişlerini öne çekiyor, zira birkaç ay içinde ürün fiyatlarının çok yükseleceğini düşünüyor. Borç kapatmak için ihtiyaç kredisi almak zorunda olanlar da hiç azımsanacak sayıda değil. İşte sonuç... Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nun (BDDK) verilerine göre, yılbaşından bu yana toplam kredi borcu tutarı 2 trilyon TL’ye yakın arttı. Toplam kredi borcu yılın ilk haftasında 11.6 trilyon TL’ydi. Bu tutar 1-7 Haziran haftasında ise 13.5 trilyon TL’ye yükseldi. Böylece, sadece altı ay içinde borç tutarı yaklaşık 2 trilyon TL arttı. Yılın ilk haftasında 2.6 trilyon TL olan kredi ve kredi kart borcu tutarı ise 1-7 Haziran haftasında 3.1 trilyon TL’yi buldu. Bunun 1.6 trilyon TL’sini tüketici kredileri, 1.4 trilyon TL’sini ise bireysel kredi kartı borcu oluşturdu. Tüketici kredisi borcunda ise zirve ihtiyaç kredilerinde oldu. İhtiyaç kredisi tutarı 1.1 trilyon TL’yi buldu. Yasal takibe düşen  alacaklardaki artış da dikkat çekici.