Rusya basınında geçen hafta: 'Alışveriş merkezlerine Türkiyeli moda üreticilerinden ilgi artıyor'

Hazal Yalın

Bu haftanın seçkisi gene üç yazıyı kapsıyor; ancak bu defa üçü birbirinden tamamen farklı konularda.

NSN’nin haberi, yaptırımların ve yabancı markaların birbiri ardınca Rusya pazarından çekilme kararının ardından hemen bütün büyük şehirlerde kriz yaşayan alışveriş merkezleriyle ilgili. Piyasa analisti Y. Hakberdiyeva, Türkiye’den gelen şirket ve markaların pazara artan bir ilgi gösterdiklerini söylüyor.

Vestnik Kavkaza’da M. Utkina, Azerbaycan’ın Ortadoğu ülkeleriyle ilişkilerini masaya yatırıyor ve 2022 boyunca yapılan diplomatik görüşmelerin ve imzalanan mutabakatların bilançosunu çıkartıyor. Çoğu gazete köşelerinde kalan bu gelişmeler, Azerbaycan’ın “vektörleriyle” ilgili çok daha somut bir fikir verecektir.

Haftanın en ilgi çekici haberi, Yekaterinburg’daki devlet üniversitesinin cephesine asılan “Z” sembolünün kaldırılmış olması. Yekaterinburg, sadece özellikle sol çevreler tarafından defalarca kapatılması istenen batıcı liberal “Yeltsin Merkezi”nin bulunduğu şehir değil; aynı zamanda liberal elitin de Rusya’nın başka şehirlerinden daha sağlam ilişkilerle daha istikrarlı nüfuz ve iktidar odağı kurduğu bir şehir. 2013-2018 arasında şehrin belediye başkanlığını ve şehir Duma’sı başkanlığını yapan Yevgeniy Royzman, Rusya’nın en tanınmış liberal muhaliflerinden biri. Royzman ağustos ayında orduyu itibarsızlaştırma suçlamasıyla gözaltına alınmış ve aleyhinde dava açılmıştı. Liberal muhalefetin bir başka önde gelen ismi olan ve (yazıda hatırlatıldığı gibi) 1990’larda ayrılıkçı görüşleriyle adını duyuran Eduard Rossel ise 1995-2009 arasında Sverdlov oblastinin valisiydi.

'Alışveriş merkezlerine Türkiyeli moda üreticilerinden ilgi artıyor'

Moskova’daki alışveriş merkezlerinde bulunan yabancı markalar Rusya’yı terk ederken hipermarketler ve farklı markalar satan mağazaların faaliyeti genişliyor. NF Group (eski Knight Frank Russia) ticari gayrimenkul departmanı müdürü Yevgeniya Hakberdiyeva’ya göre Türkiye’den perakendeciler Rusya pazarına artan bir ilgi gösteriyorlar. ...

Hakberdiyeva, Türkiye’den markaların 2022’de Rusya pazarına aktif olarak girdiklerine ve bu stratejinin devam ettiğine dikkat çekti: “2022’de Moskova’da ve Rusya’nın federal bölgelerindeki bazı şehirlerde en azından Türkiye’den 5 moda markası açıldı. Yıl sonundaki görüşmelere önümüzdeki 1-2 yıl boyunca pazara girebilecek olan 10’dan çok büyük oyuncu katıldı; bunlar arasında mesela Türkiye’den takı markası Lizay, 2023’te Rusya’da ilk mağazalarını açmayı planlıyor.”

Infoline enformasyon analiz merkezi genel müdürü İvan Fedyakov geçtiğimiz günlerde NSN’ye yaptığı açıklamada 2022 boyunca alışveriş merkezlerinin ağır bir darbe yediğini ve pek çoğunun iflasının eşiğinde olduğunu söylemişti. (Y. Nikitina / NSN, 19 Aralık)

'Azerbaycan’ın Ortadoğu ülkeleriyle ilişkileri genişliyor'

Azerbaycan-İsrail ilişkileri yüksek bir seviyede bulunuyor; iki ülke çoktandır stratejik müttefik oldular. Ama İsrail, Azerbaycan’ın tek Ortadoğu ortağı değil. Baku, diplomasisinin Yakındoğu vektörünü güçlendirmekle kalmıyor, Suudi Arabistan, BAE, Katar, Bahreyn, Mısır, Ürdün ve Irak gibi ülkelerle de ticari-iktisadi bağlarını genişletiyor.

Suudi Arabistan. Azerbaycan-Suudi Arabistan hükümetlerarası ortak komisyonun 7’nci toplantısında iktisadi işbirliği belgesi imzalandı. Azerbaycan Ekonomi Bakanlığı KOBİ Kalkınma Ajansı ile Suudi Odalar Birliği arasında ortak İş Konseyi kuruldu. Keza turizm, inşaat ve sınai üretim ve keza iş dünyasına hukuki yardım ve destek konusunda da memorandumlar imzalandı. ...

BAE. Azerbaycan Devlet Başkanı İ. Aliyev, kasım ayında BAE Devlet Bakanı Muhammed bin Abdullah el-Gargavi’yi kabul etti. Azerbaycan yazın da BAE’den Mastar şirketiyle yenilenebilir enerji alanında ortak proje anlaşması yapmıştı. ... Azerbaycan’ın BAE Büyükelçisi Mahir Aliyev de güzün, kurtarılan bölgelerin mayından arındırılmasında BAE’nin yardımını görüşmüştü.

Katar. Ekim sonunda Azerbaycan Ekonomi Bakanı Mikail Cabbarov ile Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Halid bin Halifa bin Abdulaziz el-Tani arasında iki ülke arasında iktisadi ve enerji işbirliğinin, keza ulaşım ve lojistik faaliyeti ve ortak yatırımların geliştirilmesi görüşüldü.

Azerbaycan KOBİ Kalkınma Ajansı da geçtiğimiz günlerde ortak iş konseyi kurulması konusunda Katar Sanayi ve Ticaret Odası ile mutabakat imzaladı. ...

Azerbaycan Enerji Bakanı Parviz Şahbazov, Baku’nun Katarlı Nebras Power ile enerji alanında ... ortak projelerle ilgili görüşmeler yaptığını açıkladı.

Bahreyn. Şubat ayında Azerbaycan ve Bahreyn Krallığı dışişleri bakanlıkları arasında görüş alışverişinin ikinci raundu gerçekleştirildi. Bahreyn Dışişleri Bakanı... bu toplantıda iki devlet arasındaki dostça ilişkileri vurguladı ve çok yönlü işbirliğinin önemini vurguladı. Aralık ayında da Azerbaycan ve Bahreyn gümrük organları gümrük alanında işbirliği memorandumu imzaladılar.

Mısır. Azerbaycan Devlet İstatistik Komitesi Başkanı Tahir Budagov aralık ortasında Mısır’ın Baku Büyükelçisi... ile görüşmesinde o gün itibariyle iki ülke arasında 60 kadar işbirliği mutabakatı imzalandığını açıkladı. Elçi de Mısır Devlet Başkanı el-Sisi’nin Baku ziyaretinin hazırlıklarına devam edildiğini söyledi. ...

Ürdün. Bu yıl Amman’da Azerbaycan-Ürdün yatırım forumu düzenlendi; forumda stratejik ortaklığın kurulması için karşılıklı anlayış memorandumu imzalandı. Taraflar ayrıca KOBİ’ler alanında ortak girişim ve işbirliği başlatılmasını da görüştüler. ... Azerbaycan’la Ürdün arasında işbirliği kapsamında halihazırda 40 ikili mutabakat imzalanmış durumda ve bunlar başarıyla hayata geçiriliyor.

Irak. Azerbaycan’ın Bağdat Maslahatgüzarı Nasir Mamedov, ... 2023’te Irak’ta Azerbaycan mamullerinden oluşan büyük bir sergi düzenleneceğini ve bu sırada karşılıklı vergi muafiyeti memorandumunun imzalanacağını açıkladı. ... (M. Utkina / Vestnik Kavkaza, 21 Aralık)

'Yekaterinburg, iblisler şehri'

Yekaterinburg’daki Ural Devlet Mimari ve Sanat Üniversitesi (UrGAHU) cephesine asılı, üzerinde Aziz Georgiy kurdelesiyle çizilmiş Z harfi bulunan, Rusya ordusunu desteklemeyi amaçlayan pankart kaldırıldı. ... Sembol, Urallıların cepheye yardımını motive etmek amacıyla bahardan beri orada bulunuyordu.

Sembole en sert tepki nisan ayında gelmişti. UrGAHU rektörü Aleksandr Dolgov’un bir “inisiyatif grubundan” aldığı ültimatomda şöyle deniyordu:

"Biz, farklı siyasi görüşlerden UrGAHU öğrencileri, mezunları ve çalışanları, üniversite cephesine ajitatif bir askeri sembol yerleştirilmesine, bu reklam olarak konulmuş olsa bile kararlılıkla karşı çıkıyoruz. Bu, üniversitenin genel tutumuyla örtüşmeyen açık siyasi bir jest. ...”

UrGAHU’daki “Ukraynacıların” arkasında bir güç de vardı. Yekaterinburg’daki güçlü E1 medya holdingi onları destekliyordu. ... Üstelik ültimatomu yazanlar arasında Urallardan gerçek anlamda tek bir önemli figür bile yoktu. ...

Bunun üzerine Aleksandr Dolgov, duvar resmini E1’e karşı savunmak zorunda kaldı. ...

Dolgov nisan ve mayıs aylarında E1’e, rektörlüğün liberal yönelimli öğrencileri üniversiteden atmayacağına dair güvenceler de verdi. Rektör bu sözünü tuttu. Duvar resmi ise birkaç defa vandalların saldırısına uğradı. ...

Bunun üzerine televizyoncu Vladimir Solovyev, “inisiyatifçileri” haklı olarak hainler şeklinde damgaladı ve Yekaterinburg’u da “iblisler şehri” olarak andı. Bu lakap, Moskovalı Solovyev’in icadı değil. Yekaterinburg’u “iblisler şehri” diye ananlar, işyerlerinde veya başka meselelerde şehirdeki liberal anaakım çarlarla çarpışmak zorunda kalan bölge sakinleri.

Yekaterinburg eliti içinde üniversitenin Rusya ordusuna desteğini gösteren duvar resmini savunan tek bir kişi bile çıkmadı. ... Sverdlov oblastinin eski valisi, 90’larda popüler olan, Urallardaki federal bölgelerden “egemen bir Ural cumhuriyeti” tesis etme fikrinin sahibi Eduard Rossel’in görüşü, elit için tayin edici olmuştu. ...

Yurtseverlik sembolünün kaldırılması, UrGAHU yönetiminin, üniversitenin öğrencileri üzerinde güçlü bir etkiye sahip olan Yekaterinburg liberal topluluğu karşısında kapitülasyonu oldu. Federal bölgenin elitleri, yerel liberallerin müttefiki olarak ortaya çıktılar. Yerel liberal elitin bölgesel ayrılıkçılığı, batıya tapınmayla el ele gidiyor. ... (A. Priymak / EADaily, 23 Aralık)