Rusya basınında geçen hafta: 'Yakında savaşa sadece ihtiyarlar gidecek'

Hazal Yalın

EADaily’de İgor Levitas, renkli üslubuyla haftanın olaylarını derlemiş. Vestnik Kavkaz, İran Devlet Başkanı Reisi’nin ertelenen Türkiye ziyareti üzerinde duruyor. Tsargrad, Putin’in Ortadoğu gezisini ele alıyor. Regnum, DB verilerine dayanarak Rusya’ya en çok borçlu ülkeler üzerine yazmış. Regnum belirtmemiş; ancak bu verilere göre Türkiye’nin Rusya’ya borcunun 50 milyon dolar olarak göründüğünü biz belirtelim. Vedomosti ise Rusya’nın LPG ihracatı verilerini gündeme getiriyor.

'Yakında savaşa sadece ihtiyarlar gidecek'

Washington Post Ukrayna ordusunun durumuyla ilgili Pentagon’un analitik verilerinin geçen baharda sızmazıyla ilgili yazısında, güvenilir kaynaklara dayanarak bu durumun Kiev’de Washington’un önemli sırları gizli tutma yeteneğine dair kuşku uyandardığını yazıyor.

Amma da yaptınız çocuklar. Washington sırları harika koruyor. Başkan tamamen hasta, ama bundan bir defa olsun bahsetmediler. İşte sır dediğin böyle olur.

Bloomberg’in yazdığına göre Zelenskiy ABD Kongre üyelerine Ukraynalı ihtiyarları savaş alanına gönderme ve gerilla savaşı yürütme sözü verdi. ...

Yakında, “savaşa sadece ihtiyarlar gidiyor” ifadesi Ukrayna’da özel bir anlam kazanacak. Gençler çoktan Avrupa ve ABD’ye gittiler. Orada gerillalık yapıyorlar. En çok da meyhanelerde. ... (İ. Levitas / EADaily, 15 Aralık)

'Reisi’nin ziyareti neden iptal edildi?'

Reisi’nin Türkiye ziyaretinin hazırlıklarının sürdüğü 11 Kasım’da öğrenildi. O gün Erdoğan Suudi Arabistan’dan dönen başkanlık uçağının merdivenlerinde ziyaretin 28 Kasım için planlandığını açıkladı. Bu sırada Filistin-İsrail çatışmasının alevlenmesinin üzerinden bir aydan çok geçmişti. Alevlenen savaş ateşinin kesilmesi, aralarında Türkiye ve İran’ın da bulunduğu bölgesel güçlerin çabalarını gerektiriyordu. İstanbul’da başkanlar arasında görüşmelerin gündemi de belirlenmişti. Ziyaretin 27 Kasım’da beklenmedik iptali büyük bir etki yarattı.

Ziyaretin iptalini ilk olarak Türkiye’de yayın yapan TELE 1 duyurdu. ... Belirsizlik söylentiler doğurdu: Tahran, Türkiye’nin Gazze savaşıyla ilgili tutumundan rahatsızdı. ... AFP’nin görüşlerini sorduğu uzmanlar, İran’ın Türkiye’den İsrail’le doğrudan ve dolaylı ticaretini kesmesini beklediği görüşüne eğilimliler. ...

Eş-Şark el-Avsat gazetesinin diplomatik kaynaklara dayanarak bildirdiğine göre:

“İran devlet başkanının Ankara ziyareti son anda, İran İslam Cumhuriyeti Başkanının Erdoğan’a Gazze’de olanlara yönelik daha sert bir tutum takınması için baskıda bulunma girişimleri yüzünden ertelendi.”

Gözlemciler Gazze’deki savaşın Ankara ve Tahran arasında cepheleşmeye yol açtığı ve bunların arasında Hamas’ın tutumuna etkide bulunmak için kendine has bir rekabet doğabileceğini düşünüyorlar.

Aynı gün Hamas Taylandlı 10 rehineyi serbest bıraktığını açıkladı. ... İran Dışişleri resmi sözcüsü Nassır Kanani, Tahran’ın, Tayland’ın ricasıyla rehinelerin serbest bırakılması için arabuluculuk yaptığını açıkladı; Türkiye ise Taylandlı rehinelerin serbest bırakılmasının Erdoğan’ın talebine cevap olduğunu ileri sürüyor. ... (Y. Mahbub / Vestnik Kavkaza, 13 Aralık)

'Ortadoğu gezisinin sonuçları'

Putin’in Yakındoğu gezisi Batı basınını alarma geçirdi. ...

ABD ve Avrupa'yı en çok Rusya liderinin Abu Dabi’deki karşılanması etkiledi. BAE hava kuvvetleri en gözde uçakları olan Amerikan F-16’larını kaldırdı, bunlar havada ülkemizin bayrağını resmettiler. ...

Putin birkaç saat sonra Riyad’daydı, ertesi gün de Moskova’da İran devlet başkanı İbrahim Reisi ile görüştü. ...

Rusya Uluslararası İlişkiler Konseyi’nden Kamran Gasanov, bu görüşmelerin Gazze’deki alarm verici olaylarla ilişkili olduğuna emin:

“İran’ın, BAE’nin, Rusya’nın çabaları Filistin devletinin kurulmasına yönelik. Ellbette, farklı tepkiler var. Tahran İsrail’in eylemlerine çok sert tepki gösteriyor. Abu Dabi ve Moskova biraz daha yumuşak. Ama en genelde bu görüşmeler dizisi Yakındoğu’da sürecin ilerlediğini, fokurdadığını gösteriyor. Rusya da aktif bir oyuncu olarak kabul ediliyor. ... Ben, yakın zamanda Rusya, BAE, İran ve Türkiye’nin katılımıyla Gazze’de askeri faaliyetlerin durdurulması için ortak bir inisiyatif geliştirilmesini de mümkün görüyorum.” ...

Timur Şarif ise Putin’in Abu Dabi ve Riyad’a ziyaretinin ardından NATO ülkelerinin en olası eylemleriyle ilgili öngörüde bulundu:

“Batının temsilcileri de yakın zamanda BAE ve Suudi Arabistan’a uzanacaklardır. Böyle durumlarda hep olduğu gibi bir takım açıklamalar olacaktır.” ...

Şarif, Putin’in BAE ve Suudi Arabistan ziyaretinin sadece siyasi değil iktisadi açıdan da önem taşıdığını düşünüyor:

“Bu sadece, şimdiden 10 milyar doları aşmış olan ticaret hacmiyle ilgili değil. Sadece karşılıklı arzdan kaynaklanan iktisadi büyüme de değil. Bu, güvenilir, ciddi, siyasi gerilimler ve ihtiraslar içinde fark edilmeyen, örneğin Türkiye gibi, Rusya için bir iktisadi hub ile de ilgili.” (Tsargrad, 12 Aralık)

'Rusya’ya borcu olan ülkeler'

Dünya Bankası verilerine göre 2022’de yabancı devletlerin Rusya’ya borçları 28,9 milyar doları buldu. ... Geçen yılın sonu itibariyle 37 ülkenin Rusya’daki kredi kuruluşlarına ödenmemiş borçları bulunuyordu. En büyük borçlu 2,24 milyar dolarla gene Belarus’tu. En büyük borç artışı Bangladeş ve Mısır’da oldu ve sırasıyla 1,82 milyar ve 5,86 milyar dolara çıktı. Rusya’ye en çok borcu olan ülkeler arasında Vietnam (1,39 milyar) ve Hindistan da (3,75 milyar dolar) bulunuyor. DB, Venezuela ve Küba’nın dış borçlarıyla ilgili veri olmadığını da açıkladı.

Bu borçların neredeyse tamamı uzun vadeli yükümlülüklerden oluşuyor ve geri ödemesi 2024’te başlayacak. Bunlar, devlet borçları ve devlet garantili borçlar. ...

Putin 28 Temmuz’da Rusya-Afrika Forumu toplantısında Moskova’nın kıta ülkelerinin 23 milyar dolar tutarında borcunu sildiğini açıklamıştı. Putin, Kremlin’in Afrika ülkelerine kalkınma için 90 milyar dolar gönderme planı olduğunu da bildirmişti.

Dünya Bankası verilerine göre Rusya 2021’de Afrika ülkelerine kredi hacmini 2,2 milyar dolara çıkardı. Bu, 2003’ten beri en yüksek miktardı. 20 yıl önce bu veri 3,5 milyar dolardı. En düşük kredi miktarı ise 617 milyon dolarla 2011’de gözlenmişti.

Afrika devletlerinin Rusya’ya borçları SSCB ile işbirliği döneminde formüle edilmişti. O zaman farklı ihtiyaçlar için krediler ayrılmıştı. Borcun büyük bölümü de Cezayir, Angola, Libya, keza Mozambik ve Etyopya’ya düşüyordu. (Regnum, 15 Aralık)

'Rusya’nın Avrupa’da düşen LPG ihracatı Asya’da telafi ediliyor'

Rusya LPG ihracatçıları yılın ilk 10 ayında Türkiye de aralarında olmak üzere Asya ülkelerine ihracatı geçen yılın aynı dönemine göre 2,1 katına çıkardılar. Şu anki ihracat 1 milyon ton civarında. ...

Asya’ya ihracat artışı Avrupa’ya ihracat azalmasını telafi ediyor. Bu ikincisi ocak-ekim arasında yüzde 16,9 daraldı ve 1,9 milyon ton oldu.

Rusya’nın toplam LPG ihracatı ... geçen yılın ocak-ekim arasına göre yüzde 5,1 artarak 2,9 milyon tonu aştı. Ancak artış temposu azalıyor: Ocak-ağustos arasındaki artış yüzde 7,5’ti. ...

Türkiye’ye ihracat ... 2,4 katına çıktı ve 457.300 tonu buldu. Çin’e ihracat 1,9 katına çıktı ve 203.900 tonu, Afganistan’a ihracat 2,1 katla 168.600 tonu, Orta Asya ülkelerine ihracat 2,2 katla 143.300 tonu buldu. ... (V. Milkin / Vedomosti, 13 Aralık)