Dövme ve manikür öldürebilir

DUVAR - Kan, cinsel ilişki ve anneden bebeğe doğum ile bulaşan Hepatit B ve C virüsünün kolayca kapıldığı bir diğer aracı ise dövme ve manikür-pedikür yaptırırken kullanılan aletler.

Hepatit B virüsü, kronik karaciğer hastalığı ve siroza yol açabiliyor. Virüs karaciğer kanseri gelişimi ile de ilişkili. Hepatit B ve C virüsü, kişinin kullandığı jilet, tıraş bıçağı gibi aletlerin paylaşılmasıyla kolayca bulaşabiliyor. Bu yüzden berber, kuaför, dövmeci gibi yerlerde kullanılan malzemelerin sterilizasyonuna çok dikkat edilmesi gerektiğine vurgu yapan Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Dilek Arman, “Hepatit B ve C virüsünden korunmanın en önemli yolu aşı olmaktır. Bebeklerde olduğu gibi, tüm erişkinlerin de aşılanması önerilir” dedi.

NTV'nin haberine göre Türkiye’de yaklaşık 3,5 milyon hepatit B, 750 bin civarında da hepatit C taşıyıcısı bulunuyor. Dünya üzerinde her yıl 1 milyon kişi Hepatit virüsünün yol açtığı hastalıklardan dolayı hayatını kaybediyor. Prof. Arman, Dünya Sağlık Örgütü tarafından her yıl farkındalık yaratmak adına kutlanan “28 Temmuz Dünya Hepatit Günü” öncesinde uyarılarda bulundu.

VİRÜS KARACİĞERİ SEVİYOR

Hepatitin, karaciğerin herhangi bir nedenle iltihaplanması olduğunu belirten Arman, “Sebebi başta virüsler olmak üzere alkol, vücudun kendi kendine yaptığı bazı hastalıklar, birtakım ilaçlar olabilir. Özellikle karaciğeri seven, vücuda girince karaciğer hücresine yerleşen hepatit virüsleri, en sık karşılaşılan virüsler arasındadır. Hangi nedenle olursa olsun hepatit gelişimi ile karaciğer hücresinin çalışması bozulur. Buna bağlı olarak da kanda bazı maddelerin miktarı artar veya azalır” diye konuştu.

Hepatit B ve C kan teması, cinsel temas ile ve anneden bebeğe bulaşıyor. Hepatit B virüsü, cinsel yolla bulaşabilen bir hastalık olduğu için cinsel partneri virüsü taşıyan kişiler ile hasta kişilerin kanı ile temas etme olasılığı yüksek olanlar risk grubunda.

Öte yandan hemodiyaliz hastaları veya sık kan nakli yapılması gerekenler de risk altında. Yeterli hijyenin sağlanmadığı ortamlarda diş çekimi, dövme ve manikür-pedikür yapılması da bulaşma açısından ciddi risk yaratıyor.

Yanı sıra bazı hastaların öykülerinde bu risk faktörlerinden biri bulunmayıp bu durumda ‘horizontal bulaşmadan’ (genetik olmayan- anneden kaynaklanmayan bulaşma) söz edilebildiğini aktaran Arman, “Bunun hangi yolla olduğu tam belli olmaz. Ama genellikle virüs içeren kan, tükürük gibi sıvıların açık yarası olan cilde teması sonucu olduğu düşünülüyor” ifadesini kullandı.

B DAHA BULAŞICI

Hepatit C virüsü de esas olarak kan ve vücut sıvılarının; açık yaraya ya da göz içine teması gibi durumlarda bulaşıyor. Cinsel yolla bulaşma oranı ise çok düşüktür. Hepatit B, Hepatit C’ye göre 10 kat, HIV’ e göre 100 kat daha fazla bulaşıcı.

Kişide Hepatit B varsa ve inaktif taşıyıcılık denen durum oluşmuşsa, kişi çoğunlukla tesadüfen yapılan bir kan testinde ortaya çıkana kadar durumdan haberdar olmaz. Bazen de kronik hepatit veya siroz ilerlemişse, halsizlik, vücutta sararma, idrar renginde koyulaşma, vücutta morluklar, karın şişliği, yemek borusu varislerinden kanama gibi ağır tablolarla kendini gösterir.

DÜZENLİ KONTROL ŞARTLAR

Hastalığın hangi evrede olduğunu anlamak için kan testi ve karaciğer ultrasonografisi gibi görüntüleme yöntemlerine ihtiyaç duyuluyor. Taşıyıcılık saptanmışsa hastanın durumuna göre belirlenen periyodlarda hastanın takibi gerekli. Böylece hastalığın aktif hale dönüp dönmediği, karaciğer kanseri olasılığı erken evrede tanınabiliyor. Eğer hastalık aktif hale geçmişse karaciğer biyopsisi ile karaciğerin durumu değerlendiriliyor ve tedavi gerekli görülürse ilaç tedavisine geçiliyor.

İlaç tedavisi sırasında yakın doktor takibinin önemli olduğunu dile getiren Prof. Arman, “İlaçlar ile vücuttan Hepatit B’yi tamamen atmak yüzde 6 gibi çok düşük oranlarda gerçekleşiyor. Ancak ilaç tedavisi virüsün baskılanmasını sağlayarak, karaciğer hasarının ilerlemesini önlediği için çok önemli” diye konuştu.

AŞI İLE ÖNLENEBİLİR

Sağlık çalışanları gibi risk altındakiler, tüm yenidoğanlar ve ailesinde hepatit B olan kişilerin aşılanması gerektiğini belirten Arman hastalıktan korunma yollarını ise şöyle anlattı:

KORUNMAK İÇİN:

- Hepatit B virüsü taşıyan kişilerin aile üyeleri mutlaka suretle aşılanmalı.

- Kan teması olma ihtimali olan her yerde, uygun korunmanın sağlanması gerekir. Kan merkezlerinde bütün kan vericileri, Hepatit virüsü yönünden test edilmekte ve virüs saptananlardan kan alınmamaktadır.

- Hastanelerde olduğu gibi diş tedavi merkezlerinde, kan ile temas etmiş alet kullanan berber, kuaför, dövmeci gibi yerlerde kullanılan malzemelerin sterilizasyonuna çok dikkat edilmeli.

- Evde Hepatit B ve C virüsü olan kişinin kullandığı jilet, tıraş bıçağı gibi aletler ve kan bulaşabilecek havlu gibi malzemeler sadece kendine ait olmalı, başkaları ile paylaşılmamalıdır. Virüsü taşıyan kişilerin kanı ile temastan kaçınmalı, kanla bulaşan yüzeyler 1/10 sulandırılmış çamaşır suyu ile silinmelidir.

- Tüm gebeler Hepatit B yönünden test edilmeli. Doktorun önereceği serum uygulanmalı; tüm bebeklerin kapsandığı aşı programına uyum gösterilmeli.

- Cinsel yolla bulaşmayı önlemek için prezervatif kullanılmalı.