Antibakteriyel sabun niçin zararlı? İyi sabun hangisi?

DUVAR - Eylül ayı başında, Amerikan Gıda ve İlaç Kurumu (FDA), üreticilerin güvenli ve normal sabun ürünlerden daha etkili temizlik malzemeleri sunamamaları sebebiyle, antibakteriyel sabunları ABD piyasasında tamamen yasakladı. Özellikle triklosan ve triklokarbon kimyasalları üzerine yoğunlaşan bilimsel çalışmalar sonrasında gelen yasak sonucunda bazı firmalar ürünlerini raflardan çekmek zorunda kalacak. Araştırmalara göre bu maddeler ek bir temizlik etkisi sunmamakla birlikte insan ve çevre sağlığına da büyük risk teşkil ediyor.

TRİKLOSANIN YAN ETKİLERİ NELER?

Doktor Erdinç Nayır, triklosanın yan etkilerini şöyle sıralıyor:

-Meme kanseri gelişimini tetiklemektedir.

-Vücutta birçok hormon dengesini bozmakta, özellikle tiroid hormonları metabolizması üzerine olumsuz etkiler göstermektedir.

-Antibiyotiklere direnç gelişiminde etkin olduğu görülmüştür. Bu ne demektir, bir enfeksiyon geçirdiğinizde size verilen antibiyotiklerin bir işe yaramamasıdır, sonuç olarak iyileşmeniz gecikmektedir.

-Sperm miktarında azalmaya ve kadınlarda görülen endometriozis tablosuna neden olduğuna dair çalışmalar mevcuttur.

-İmmün (bağışıklık) sistemi üzerine zararlı etkileri vardır. 2010 yılında yapılan bir çalışmada triklosan ile temasları fazla olan çocuklarda daha fazla alerjik hastalıkların görüldüğünü ortaya konmuştur. Ayrıca bazı yayınlar gıda alerjisi ile de ilişkisi olduğunu belirtmektedir.

AVRUPA BİRLİĞİ'NDE DE YASAK

Chicago Üniversitesi'nin Temmuz ayında yayınladığı bir araştırmaya göre, triklosanın insan bağırsaklarında bulunan mikrobiyomu değiştirdiği ortaya çıktı. Bununla birlikte araştırmacılar, bu kimyasala uzun süre maruz kalmanın anne karnında gelişmekte olan bebeğe zarar verebileceğini de belirtiyor. Triklosan, Avrupa Birliği'nde ve Minnesota Eyaleti'nde de kısmen yasaklanmış durumda.

NORMAL SABUNDAN BİR FARKI YOK

Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi FDA ve birçok sağlık kuruluşu, göre mikropları azaltma açısından antibakteriyel sabunların normal sabunlardan bir farkı olmadığını, antibakteriyel sabunların triklosan içerdiğinden ötürü insan sağlığını kötü yönde etkilediğini söylüyor.

SAĞLIK BAKANLIĞI ONAYI

Türkiye’de tanınan antibakteriyel sıvı sabun markalarının internet sitelerinde "Sağlık Bakanlığı onaylı olduğu" ifadesini kullandıklarını söyleyen Dr. Erdinç Nayır, "Markette ürünün ambalajına baktığımda böyle bir onay ifadesi yer almadığı dikkatimi çekti" diyor.

EVDE KENDİ SABUNUNUZU YAPABİLİRSİNİZ

Katkı maddesi ve hayvansal yağlar içeren hazır sabunlar kullanmak istemiyorsanız, evde kendi sabununuzu kendiniz yapabilirsiniz. Üstelik bunun için sadece bitkisel yağ, kül, su ve tuza ihtiyacınız var. Aysha dergisinde yayınlanan haberde, evde bitkisel sabun yapmanın püf noktaları derlendi:

Bir ölçü suya bir miktar temiz külü koyup ateşte ısıtın, ardından dinlendirin. Karışıma ne kadar kül koyacağınızı şu şekilde tespit edebilirsiniz: Küllü suya ufak bir patates koyun. Eğer patates batıyorsa, biraz daha kül eklemeniz gerekir. Patates tamamen suyun üzerine çıkarsa, karışıma biraz daha su koymalısınız.

BİR-İKİ AY KURUTUN

-Küllü su karışımını hazırlayıp ısıttıktan sonra, başka bir kapta üç ölçü yağı, 40-50 dereceye ısıtın.

-Yağ ılındıktan sonra üzerine küllü suyu ilave edin ve karışımı kısık ateşin üzerine alarak tahta kaşıkla karıştırın ve bir tutam tuz atın. Tuz, sabunun sert olmasını sağlar.

-Yarım saat karıştırdıktan sonra, puding kıvamına geldiğinde; sabununuz hazır demektir. Bu karışımı hazırladığınız kaplara dökün ve iki gün kapta tutun.

-Kaptan çıkardığınız sabun kalıplarını 1-2 ay gölgede kuruttuktan sonra kullanabilirsiniz. Bu işlemi açık havada yapmanız ve çelik tencere kullanmanız, sağlık için önemli.

-İyi bir sabun yapmanın püf noktası ise; karışımı köpük kalmayana kadar karıştırmaktır. Yağın içine lavanta ve gül yağı da koyabilirsiniz.

ZEYTİNYAĞI SABUNU NASIL YAPILIR?

Malzemeler: 6 litre zeytinyağı 6 litre su 1 kg. kostik (klasik lavabo aç) ve metal olmayan kaplar

1. YÖNTEM: SOĞUK SU SABUNU 1 kilo kostik, 6 litre suyun içinde tamamen eritilir. Bu erimiş malzeme, 6 litre zeytinyağının üzerine damla damla akıtılır. Karışım, tahta bir kaşıkla sürekli karıştırılır. Oluşan sabun, uygun ortamda soğumaya bırakılır ve sonra bıçakla kesilerek kalıplanır.

2. YÖNTEM: SICAK SU SABUNU Bu yöntemde tek fark; işlemi kaynatarak tekrarlamaktır. Sıcak su sabununda, su altta kalır ve sabun üstte toplanır. Aynı şekilde bu sabun, uygun düz bir zemine dökülüp katılaşınca kesilir.

BİTKİSEL YAĞLAR CİLT İÇİN FAYDALI

Sabun yapmak için bitkisel veya hayvansal yağ, temiz odun külü, temiz su ve biraz tuz yeterli. Ticari olarak üretilen sabunların büyük bir kısmında hayvansal yağlar kullanılıyor. Çünkü bu yağlar, sabunun daha kolay ve daha çabuk köpürmesini sağlıyor. Ancak cilt sağlığı için bitkisel yağlar daha yararlı. Bu nedenle uzmanlar, bitkisel sabunları tavsiye ediyor. En sağlıklıları ise; zeytinyağı ve defne yağı sabunları... Bunun yanı sıra pamuk yağı ve fıstık yağı ile yapılan sabunları da kullanabilirsiniz. Kaliteli kül ise meşe odununun yakılmasıyla elde edilir. Açık renkli sabun içinse kayın veya elma ağacı külü kullanılabilir.