Bahar alerjisinden korunmak için bunlara dikkat
Binlerce kişi her yıl hapşırık, göz yaşarması ve burun akıntısı gibi belirtilerle ortaya çıkan bahar alerjisi ile mücadele ediyor. Bahar alerjisi genetik bir durum ancak daha az etkilenmek için alınabilecek önlemler var.
DUVAR - Alerjik rahatsızlıklar her yaştan insanı etkilese de en çok etkilenen çocuklardır. Günümüzde 10 çocuktan biri alerji durumla karşılaşmaktadır.Bahar alerjiniz var ise hayatınızı kolaylaştırmak için birtakım önlemler...
Bahar Alerjileri: Vücudumuzda alerjik reaksiyonların oluşmasına neden olan maddelere “alerjen” denir. Polen,küf,toz,hayvan tüyü,akarlar bunlara örnek verilebilir. Alerjenler hedef organlarda (burun ve gözlerde) bir takım biyokimyasal reaksiyonlara,salgılara neden olurlar bunlardan biri de histamindir. Histamin vücut sıvılarının damarlardan dokulara sızmasına neden olur. Bu da vücutta genel kaşıntı,gözlerde yaşarma,kızarıklık,burunda tıkanıklık ve akıntı,akciğerde ise sekresyon (akıntı) artışı,öksürük,hırıltı vb. neden olur. Alerjik rahatsızlıklar her yaştan insanı etkilese de bundan en çok çocuklar etkilenir. Günümüzde 10 çocuktan biri alerjik durumla karşılaşmaktadır. Anne ya da babada alerjik bir durum varsa bu oran yüzde 25’lere kadar çıkar.
Bahar Mevsimi ile Birlikte Hapşırıklar Artıyor!
Baharın gelmesiyle doğanın hareketlendiği,havanın,renklerin ve insanların canlandığı tartışılmaz bir gerçektir. Ancak dışarıda dolaştığımızda karşılaşacağınız tek şey havanın güzelliği değildir. Bu aylarda çimen,ot,çiçek ve ağaçların çiçek açmaları ile birlikte polenler atmosfere yayılırlar. Sonunda ağız,burun,göz ve ciğerlerimize kadar ulaşırlar. Özellikle rüzgârlı havalardan sonra polenler havaya daha çok dağıldığı için şikâyetler artar. Bazı süs bitkilerinin çiçeklerinin polenleri ise ağır olduğu için hava yolu ile dağılamazlar. Bunlar da arı ve böceklerle çevreye yayılırlar. En tipik bahar alerjisi alerjik rinit şeklinde görülür.
En çok polen alerjisine yol açabilecek bitkilerin başında çimen,çayır ve arpa,yulaf,çavdar,mısır gibi hububat polenleri gelir. Bunlar küresel ısınma ile birlikte artık mart aylarından başlayarak haziran dönemine kadar olan sürede reaksiyonlara yol açabilir. Yabani ot polenleri ve bazı ağaç polenleri ise sonbahara kadar olan dönemde bir takım belirtilerin ortaya çıkmasına neden olabilir.
Alerjik Rinit: Alerjik rinit (saman nezlesi); alerjenlerin hava yolu ile burnun iç kısmını döşeyen ve mukoza adı verilen dokuya yapışarak iltihapsız yangıya (inflamasyon) neden olmalarına denir. Çoğunlukla ömür boyu devam eden,fakat ileri yaşlarda şiddeti azalabilen bir hastalıktır. Belirli mevsimlerde (en çok polenlerin uçuştuğu bahar aylarında) ortaya çıkan tipine mevsimsel alerjik rinit adı verilir. 19. Yüzyılda hastalık ilk olarak tanımlandığında yanlış bir isimlendirme ile “saman nezlesi”denmiştir.
Bunun nedeni polenlerin samanların üzerine yapışması ve rüzgârla dağılmasıdır. Daha sonra hastalığın polenlerle ilgili olduğu belirlenmiştir. Alerjik rinitin tüm bir yıl boyunca süren tipi vardır ve perenial rinit olarak adlandırılır.
Alerjik rinit ağır bir hastalık olmamasına rağmen kişiyi son derece rahatsız edebilir;uykuyu,yemek yeme ve yaşam şeklini olumsuz etkiler;okul ve işgücü kaybına yol açar. Kent yaşamı alerjik hastalıkların görülme oranını arttırmıştır. Bunda çevre kirliliğinin rol oynadığı düşünülmektedir.
Allerjik riniti olan bir hastanın alerjenle (polen v.s) karşılaşmasını takiben hapşırma nöbetleri,burun tıkanıklığı,burunda sürekli akıntı,gözlerde kaşıntı,sulanma (konjonktivit),burunda,dudakta,damakta ve boğazda kaşıntı,öksürük,baş ağrısı,göz altlarında morluk gelişebilecektir.
Polen alerjisi olan bir hastada ise alerjik rinitle birlikte veya tek başına astım belirtileri de ortaya çıkabilir. Bunlar:aralıklı,nöbetler halinde göğüste sıkışma hissi,öksürük,nefes darlığı,hırıltı (nefes alıp verirken ıslık sesi duyulması) olabileceği gibi,sadece,öksürük ile de seyredebilir.
Alerji düşünülen durumlarda yukarıda saymış olduğumuz klinik bulguların yanında tanıyı desteklemek için serolojik (kan) tetkik,deri testleri,burun sekresyonunun kimyasal analizi,burun içine alerjen maddelerle yapılan uyarı testleri yapılabilir.
BAHAR NEZLESİNDEN KORUNMAK İÇİN
Polen alerjiniz varsa hayatınızı kolaylaştırmak için birtakım önlemler alabilirsiniz. İşte bu önlemlerden bazıları şunlardır:
Tozlu ve polenli ortamlarda bulunmayın,eğer bulunmak zorundaysanız mutlaka maske kullanın. Polen yoğunluğu en çok sabah erken saatlerde ve akşam saatlerinde olmaktadır. Bu saatlerde dışarı çıkmamaya çalışın
Polenlerin uçuştuğu mevsimlerde kapı ve pencerelerinizi kapalı tutun. Rüzgârlı havalarda evde kalmaya çalışın.
Burnun dış kısmına ve göz çevresine çok ince bir tabaka şeklinde vazelin sürün,polenler vazeline yapışmakta ve böylece girişleri engellenmektedir.
Özellikle kaloriferli evlerde kuru ev havası alerjik rinitin kötüleşmesine neden olabileceğinden,evde hava nemlendiricisi kullanın.
Klimalarda kullanılan filtreleri her ay değiştirin,alerjenleri tutan özel filtreler alın. Hava değişimini içeride bulunan havayı kullanarak temizleyen,dışarıdaki havayı kullanmayan özel klimaları tercih edin.
Evinizde tüylü hayvan ve bitki beslemekten kaçının.
Beden temizliğinize dikkat edin,düzenli olarak el ve yüzünüzü yıkarsanız vücudunuza girmek üzere olan polenleri engellersiniz.
Yatmadan önce duş almak,saçları yıkamak yararlı olur.
Polen mevsiminde giysilerinizi açık havada kurutmayın. Şapka ve ceketlerinizi daha sık yıkayın.
Tüylü ve yünlü battaniyeler yerine pamuklu ve sentetik olanları tercih edin
Toz barındırabilecek tarzda kilim,halı gibi ev eşyalarını kullanmamaya özen gösterin.
Polen mevsiminde arabada giderken pencereleri kapalı tutun.
Tedavide antihistaminik dediğimiz ve genelde günde tek doz kullandığımız antialerjik ilaçların kullanılması ile belirtilerin çoğunun üstesinden gelmek mümkündür. Bunun yanı sıra burun veya göze lokal olarak kullanılan bazı damlaların tedaviye eklenmesi gerekebilir. Polen döneminde şikayetleri uzun süren ve ilaç tedavisi ile istenilen sonuç alınamayan olgularda çok seyrek olarak halk arasında alerji aşısı olarak bilinen özgül immünoterapi yapılabilir. Bu da klasik olarak koldan cilt altına injeksiyon şeklinde uygulanabildiği gibi dil altına sprey şeklinde de verilebilir. Son zamanlarda çimen polenlerine karşı tablet şeklinde aşılar da geliştirilmiş olup hangi tedavinin size daha uygun olduğunu belirlemek için konun uzmanı olan bir hekimin kontrolünde olmanız gerekir.