Diyet uyarısı: Sorun gluten değil fruktan!
Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi gastroenteroloji dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Hale Akpınar uyarıyor: Sağlıklı bireylerde glutensiz diyet bazı besin eksikliklerine yol açar. ABD’deki son çalışma, buğday içeren besinlere bağlı problemlerin glutenden değil, fruktandan kaynaklandığını ortaya koydu.
DUVAR - Glutensiz diyetin sağlık açısından tehlikeli sonuçlar yaratabileceğine dikkat çeken Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi gastroenteroloji dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Hale Akpınar, “Sağlıklı bireylerde glutensiz diyet bazı besin eksikliklerine yol açar” dedi. Sosyo-ekonomik düzeyi yüksek kesimlerde yeni bir akım olan glutensiz diyetin zararlarına karşı uzmanlar uyarmaya devam ediyor. Milliyet gazetesinden Mert İnan'ın haberine göre Amerika’da 59 çölyak dışı gluten hassasiyeti tanısı olan kişiden sadece 13’ünde glutene bağlı sindirim şikayetinin tespit edilmesi, gluten diyetlerini tartışmalı hale getirdi.
'BİR HASTALIK YOKSA GLUTENSİZ BESLENME SAĞLIKLI DEĞİL'
Çölyak dışı gluten duyarlılığı ile İrritabl Bağırsak Sendromu’nun (İBS) ortak yakınmalara sahip iki ayrı klinik tablo olduğunu dile getiren Prof. Dr. Akpınar şunları söyledi: “İBS, toplumda yüzde 10-12 oranında izlenen fonksiyonel bir bağırsak hastalığı. Bu hastalık, karın ağrısı, karında gaz ve dışkı düzen değişiklikleri ile kendini gösteriyor. İBS’li hastaların bir kısmı glutensiz diyetten fayda görüyor. Ancak hiç şikayeti olmadığı halde sadece zayıflamak için gluteni hayatından çıkaranlar, yararlı karbonhidratları da elemiş oluyor. ABD’den başlayarak tüm dünyaya yayılan ‘glutensiz beslenme’ akımı popüler oldu. Maalesef yanlış anlamalar sonucu ülkemizde de glutensiz beslenme, sağlıklı bir yaşam şekli olarak görülüyor.”
SORUN GLUTEN DEĞİL FRUKTAN
Glutensiz beslenmenin İBS yakınmalarını giderdiği, kilo verdirdiği, enerjiyi artırdığı ve sağlıklı yaşama yol açtığı şeklinde haberlerin dolaşıma sokulduğuna dikkat çeken Akpınar şöyle konuştu: “Glutensiz diyet pazarı inanılmaz arttı. Bu artışta gıda endüstrisinin tahıl tüketimine karşı stratejisi de rol oynadı. Ama ABD’deki son çalışma, buğday içeren besinlere bağlı problemlerin glutenden değil, fruktandan kaynaklandığını ortaya koydu. ‘Gastroenterology’ dergisinde yayımlanan bir makale, gluten duyarlılığında dikkati glutenden fruktana yöneltti. Çölyak dışı gluten duyarlılığı olduğunu bildiren 59 kişiye 7 günlük fruktan, gluten ve plasebo diyetleri uygulanıp, gastrointestinal yakınmalar değerlendirildi. Yakınmaların glutenden çok fruktana bağlı olduğu saptandı. Sonuçta çölyak hastalığı ülkemizde yüzde 1 oranında izlenen, güvenilir tanı kriterleri olan bir rahatsızlık. Çölyak hastalığının tek tedavisi ise glutensiz diyet.”
Bir makalede glutenden sakınan, çölyak olmayan bireylerde yakınmaların ‘histaminin toleransı’na benzer olduğuna değinildiğini kaydeden Prof. Dr. Hale Akpınar, glutensiz diyetin başka sağlık sorunlarına neden olduğunu belirterek şunları söyledi: “Glutensiz diyetin sağlıklı bireylerde besin eksikliğine neden olduğu unutulmamalı. Glutensiz diyetin posa içeriği düşük. Ayrıca D vitamini, B12 vitamini, folik asit gibi vitaminler ile demir, çinko, magnezyum ve kalsiyum açısından fakir. Glutensiz diyette enerji için satüre yağ tüketimi artar. Bu, kilo verme yerine zamanla kilo almaya, insülin direncine ve metabolik sendroma neden olur. Glutensiz gıda, çölyak hastalığı ve buğday alerjisi için gerekli. Sağlıklı bireyleri ise glutensiz diyetin olumsuz etkilerinden korumalıyız.”