Hücre bölünmesine müdahale mümkün
Zürich Üniversitesi'nden bir ekip tarafından keşfedilen yeni bir enzimle hücre bölünmesine müdahale edilebiliyor. Bu yöntemin kanser ve nörodejeneratif hastalıkların tedavisinde kullanılabileceği belirtiliyor.
DUVAR - Her tecrübeli aşçı bilir ki zeytinyağıyla balzamik sirkeyi karıştırdığınız zaman sirke yüzeyde dairesel damlacıklar oluşturur. Bu fiziksel olarak sıvılarda ikili faz oluşumunun temelini teşkil eder. Hücrelerin içinde moleküller içindeki faz ayrışması da aynı mantığa dayalıdır. Burada da hücre plazmaları içinde sıvı damlacıkları oluşur. Zürich Üniversitesi Moleküler Yaşam Enstitüsü'nde öğretim üyesi olan Lucas Pelkmans'ın laboratuvarında çalışan bir grup araştırmacı içinde faz ayrıştırmasında aktif madde olan ikili özgül kinaz barındıran yeni bir enzim kategorisi keşfetti.
HÜCRELERİN BÖLÜNMESİNE YENİ BİR BAKIŞ
Bir hücre bölündüğü bulunan içinde bulunan DYRK3 enzimi fazların birbirine karışmasını sağlar. Bu enzim, kromozomların doğru bir şekilde ayrıştırılıp hücre içeriğinin düzgün bir şekilde bölünmesi için gereken mekanizmayı sağlar. Bölünmeden sonra enzim bozulmaya uğrar. Bunun ardından özgün fazlar da yeniden oluşmaya başlar. Her şey plana uygun bir şekilde işlerse genetik materyal, örgencikler (özel bir işleve sahip hücre) ve diğer hücre içerikleri diğer yavru hücrelere doğru bir şekilde dağıtılır. Pelkmans'a göre Bu temel bulgular bize hücre bölünmesine, hücre bilenlerinin birleşip yeniden ayrışma sürecine, yeni bir bakış açısıyla bakabilmemizi sağlıyor.
KROMOZOM DAĞILIMINDA HATALAR ENGELLENEBİLİR
Bu fizyo kimyasal süreçle ilgili sahip olduğumuz bilgiler çok çeşitli yaygın hastalıklar hakkında yapılan araştırma ve tedaviler için faydalı Şöyle ki, eğer faz ayrışması düzgün bir şekilde işlemezse yavru hücrelere dağıtılan kromozomlar da düzgün ayrışamadığı için dağıtım işlemi de olması gerektiği için tamamlanmamış oluyor. Bu eksiklik çok sayıda kanser çeşidinin belirgin göstergeleri arasında yer alıyor. Bu sebepten ortaya çıkan çok sayıda protein yetersizliği de nörodejeneratif hastalıklara (Alzheimer, Huntington, Parkinson, ALS gibi) sebep olabiliyor. Pelkmans araştırma grubunun hangi proteinlerin faz ayrışmasını kontrol ettiğini keşfetmesi sayesinde süreçte meydana gelen hataların engellenmesi için de yeni stratejilerin geliştirebileceğini söylüyor.
Hücre içeriklerinin hem dağılımı hem de belli eski bileşenlerin muhafaza edilmesi yaşlanma sürecinde önemli bir değişken. Bu durumda hassas bir şekilde kontrol edilen bir karıştırma ve ayrıştırma süreci hücrelerin kaderini belirleyebilir. Bu yeni enzime virütik enfeksiyonlarda da başvurulabilir . Virüsler hücreleri hasta ettikleri zaman moleküllerin faz ayrışması sürecini tetikliyorlar. Böylece yeni virüs oluşumu için izole bir alan yaratabiliyorlar. Pelkmans, "Bu enzimlerin hücre içindeki ayrışma sürecini kontrol ettiğini biliyorsak antivirütik tedavi için de yeni bir araştırma yapabiliriz" diyor.
Kaynak Zürich Üniversitesi internet sayfası: Derleyen: Balkan Talu