Çocuklu Dünya – Yeni Doğan Bebek
Yeni doğan bebeğiniz doğdukları andan itibaren tüm duyularını kullanmaya eğilimlidir. İnsanlara ve nesnelere karşı aşırı duyar gösteren bebeğiniz yüz ifadelerinizi taklit edebilmektedir. Nazik dokunuşlardan ve yatıştırıcı ses tonlarından hoşlanan yeni doğan bebeğinizi, parlak ışıklara ve yüksek seslere karşı korumalısınız. Bebeğiniz doğduktan kısa bir süre sonra ebeveynleri olarak kokularınızı ve seslerinizi ayırt edebilmektedir.
Yeni doğan bebeğiniz anne karnında emmeyi öğrenir, bu yüzden emmeyi bilerek doğar. İlk birkaç gün boyunca emmeyi beslenme sırasında nefesiyle koordine etmeyi öğrenir. Bu yüzden emzirme sırasında sorun yaşamazsınız; üst dudakları okşandığı anda refleks olarak emme tepkisini göstermektedir.
Bebeklerde Uyku
Yeni doğan bir bebek gündüz ortalama sekiz ila dokuz saat; geceleri ise ortalama olarak sekiz saati uykuda geçirir. Yeni doğan bebek uyku düzeni her zaman için aynı zaman diliminde olmaz. Yeni doğduğu için çok küçük bir mideye sahiptir. 3 aylık olana kadar her üç saate bir karnını doyurmak gerekmektedir. Gelişmeye ve büyümeye devam ettikçe beslenmesi arasındaki saatler uzamaktadır. Her bebeğin doğal olarak uyku düzeni aynı değildir. Bazı bebekler 4 aylıktan itibaren gece uykusuna alışırken birçok bebek gece geç saatlere kadar uyumayabilir, bu düzeni oturtmak aylarınızı alabilir.
Pediatri Amerikan Akademisi (AAP) bebeğinizin ilk 6 ayı için ebeveynleri ile aynı oda içerisinde uyumalarını önermektedir. Bebeğinizin her uyku veya şekerlemenin başında; gündüz ve gece sırtüstü yatmasının ani bebek ölüm sendromu (SIDS) riskini önemli ölçüde azalttığını gösteren önemli kanıtlar vardır. SIDS veya ani bebek ölüm sendromu, bebeklik veya SUDI'de ani beklenmedik ölüm adı verilen beklenmedik bebek ölümlerinin sadece bir parçasıdır ve bebeğin uyku pozisyonuyla bağlantılıdır. Yeni doğan bebeği yüzükoyun yatırmak, bebeğin nefes alamama ihtimaline karşı tehlikelidir. Bebeğiniz öne ve arkaya kendi başlarına hareket etmeye başladıktan sonra, kendi uyku pozisyonlarını bulacaktır.
Ebeveynler genellikle bebeklerini sırt üstü uyuttuklarında kendi kusmuklarında boğulma riskinin daha yüksek olacağından endişe ediyorlar. Bebeğiniz büyüdükçe ve güçlendikçe yan uyku şekli onlar için güvenli olabilir. Ancak yeni doğan bir bebek için ne yazık ki yaygınlaşan görüş burada geçerli değerli. Yan uykunun uyurken boğulmayı önleyebileceği ise bir efsane. Ulusal Sağlık Enstitüsü’nün (NIH) çalışmalarına göre sırt üstü uykunun boğulma riskini düşürdüğü ortaya çıkmıştır. Bebekler sırt üstü uyurken daha iyi ve daha sağlıklı nefes alabilmektedirler.
Bebeğinizi sürekli tek bir yönde yatırmak düz ve orantısız bir kafa yapısına neden olacağı da tıbbi olarak bilinen bir durumdur. Bebeklerin daha yumuşak kafatasları ile doğduğu bilinmektedir. Ayrıca yeni doğdukları ilk aylar için zayıf boyun kaslarına sahiptirler. Bu, bir pozisyonda- sırt üstü veya belirli bir tarafta- çok uzun süre uyumanın düzleşmeye neden olabileceği anlamına gelmektedir. Bu tamamı ile normal bir durum olup genellikle kendi kendine geçmektedir. Bebeğiniz uyurken ya da uyanıkken orantılı bir zaman içerisinde yön değiştirmek orantılı bir kafa yapısı için uygun olan tek seçenektir.
Amerikan Pediatri Akademisi (AAP), yeni doğan beslenmesi için bebeğin sadece ilk 6 ay boyunca emzirilmesini önerir. Katı gıdaların kullanılmasını takiben, emzirme yaşamın ilk yılında ve hatta istenirse ötesinde devam etmelidir. Anne sütü, bebekleri ishal ve solunum yolu enfeksiyonları da dahil olmak üzere birçok bulaşıcı hastalıktan korumaya yardımcı olan antikorlara sahiptir. Araştırmalar, emzirilen bebeklerin diyabet, yüksek kolesterol, astım ve alerji gibi tıbbi problemler geliştirme olasılığının daha düşük olduğunu göstermektedir.
Anne sütü kolayca sindirildiği için, emzirilen bebekler, mama ile beslenen bebeklerden daha sık yemek yeme eğilimindedir. Bu, annenin ilk birkaç haftada her 2 veya 3 saatte bir emzirmesi anlamına gelir. Bebeğinizin doyduğunu anlamanız için; günde yaklaşık altı ila sekiz ıslak çocuk bezi değişimi, düzenli bağırsak hareketleri olması, iyi uyması, uyanıkken uyanması ve kilo alması durumunda yeterli yiyecek aldığından emin olabilirsiniz. Telaşlı, ağlayan, aç görünen ve beslendikten sonra memnun görünmeyen bir bebek yeteri kadar doymuyor demektir.
Anne sütü doğru vitamin kombinasyonu ve yeni doğanlarda kolayca emilebilen demir içermektedir. Sağlıklı bir anne tarafından emzirilen sağlıklı bir bebek, D vitamini dışında herhangi bir ek vitamin veya besin takviyesine ihtiyaç duymamaktadır. AAP, tüm emzirilen bebeklerin yaşamın ilk birkaç günü içinde D vitamini takviyesi almasını, yeterli D vitamini takviyeli mama veya süt (1 yaşından sonra) alana kadar devam etmesini önerir. Su, meyve suyu ve diğer yiyecekler bebeğin ilk 6 ayında gerekli değildir. Anne sütü veya mama, bebeklerin katı yiyecekler yemeye başlayana kadar beslenme ihtiyacı olan her şeyi sağlar.
Birçok bebek, yemekten sonra veya geğirme sırasında az miktarda tükürür, ancak bir bebek beslendikten sonra kusmamalıdır. Her beslenmeden sonra kusma; alerji, sindirim problemi veya tıbbi müdahale gerektiren başka bir problemin işareti olabilir. Bebeğinizin çok fazla tükürdüğünden endişeleniyorsanız mutlaka doktorunuza başvurmalısınız.
Bebeklerde Banyo
Dünya Sağlık Örgütü (WHO), yeni doğan banyosunun bir gün sonra yapılması gerektiğini söyler. Eğer bebeğinizin çeşitli nedenlerden dolayı yıkanması gerekiyor ise en az 6 saat beklemenizi önermektedir.
Bebeğin ilk banyosunu geciktirmenin önerilmesinin bazı nedenleri şunlardır:
- Vücut ısısı ve kan şekeri: Hemen banyo yaptırılan bebeklerin hipodermi geçirmesi yüksek bir ihtimaldir. Erken bir banyodaki küçük stres, bebeklerin kan şekerinin düşmesine büyük oradan neden olmaktadır.
- Bağlanma ve emzirme: Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından yapılan bir çalışmada, bebeğin ilk banyosunun ilk birkaç saat içinde yapılmış olanlara kıyasla 12 saatlik bir gecikme uygulandıktan sonra emzirme başarısında %166'lık bir artış görülmüştür.
- Kuru cilt: Doğumdan önce bir bebeğin cildini kaplayan mumsu beyaz bir madde olan Vernix, doğal bir nemlendirici görevi görür ve anti-bakteriyel özelliklere sahip olmaktadır. Amerikan Pediatri Akademisi'ne (AAP) göre, hassas ciltlerinin kurumasını önlemek için bir süre yeni doğanların cildinde vernixin kalmasını beklemek iyi bir etken olacaktır. Ciltleri yaralanmaya oldukça eğilimli olduğu için bu özellikle preemies için önemlidir.
Yeni doğanları, haftada bir ila üç kez banyo yaptırmak yeterli olacaktır. Göbek kordonu düşene kadar bebeği tamamen suya batırmamanız gerektiğini unutmayın. Sünnetli erkek bebekler için iyileşene kadar banyo yaptırılmamalıdır.
Bebeğinizi yıkamadan önce hemen doyurmamayı deneyin. Tok bir karın ile banyo yapması tansiyonunun düşürmesine neden olabilir. Bu yüzden iki emzirme arası banyo yapılması için en doğru zamandır. Aileler genellikle sabah uykusunun hemen ardından ya da gece uykusunun hemen öncesinde banyo yaptırmayı tercih etmektedir. İkinci seçenek bebeğiniz için daha rahat bir uyku gelişimini destekleyecek niteliktedir. Amerikan Pediatri Akademisi, bebeğin göbek bağı düşene kadar sünger banyoları önerir, bu da bir iki hafta sürebilir.
Bebeğinizin ilk banyosunu yaptırmadan önce edinmeniz gereken temel malzemeler bulunmaktadır. İlk olarak bebekler için sünger banyo eldiveni temin etmelisiniz. Ebeveynler genellikle bebeği yıkarken bebek küvetine bebeğin üzerinden çıkan kıyafetleri yerleştirirler, ancak bu durum bebeği yıkarken bebeğin kaymasına neden olabilir. Bu yüzden bir tane de bebek küvet süngeri bulundurabilirsiniz. Göz ve çevresi temizliği için yuvarlak veya kare şekilli organik pamuk ve organik bir bez işinizi kolaylaştıracaktır. Bebeğinizin hassas cildi için bebeklere özel üretilen vücut şampuanları ile nazik bir temizleme gerçekleştirebilirsiniz.
Banyodan sonra bebeğinizin üşümemesi için banyo sonrası ihtiyaçlarını da hemen yanınızda bulundurmanız iyi olacaktır; bebek battaniyesi, temiz giysiler, bez bölgesi için nemlendirici krem ve bebek bezi yeterlidir. Eğer bebeğiniz sünnetli ise onarıcı krem ve gazlı bez de işinizi görecektir.
Bebeğinizin yıkanacağı ortamın sıcaklığı ortalama olarak 22-26 derece olması gerekmektedir. Bebeğinizi yıkayacağınız suyun sıcaklığı ise en fazla 35 ya da 37 derece olmalıdır. Eğer bunu ölçecek bir dereceniz yoksa dirseğiniz ile küçük bir sıcaklık kontrolü yapabilirsiniz. Dirseğinizin yanmayacak sıcaklıkta olması idealdir.
Bebeğinizin giysilerini çıkardıktan sonra hemen bir havlu ile sarmalayın. Bebeğinizi sırt üstü yatırdıktan sonra organik pamuğu hafifçe ıslatarak içeriden dışarıya doğru bebeğinizin gözlerini ve çevresini nazikçe temizleyin. Her seferinde pamuğu değiştirdiğinizden emin olun. Organik bezinizi herhangi bir sabun kullanmadan ılık suda ıslatın; bebeğinizin yüzünü ve kulaklarını silin. Çene altını ve kulak arkasını unutmayın. Kulağını temizlerken iç kulak kanalına su girmediğinden emin olmalısınız. Organik beze bu sefer biraz vücut şampuanı aktararak bebeğinizin boynunu, kafa derisini ve vücudunu temizleyebilirsiniz. Ardından yeni ve temiz bir organik bez ile durulama niyetine bebeğinizin vücudunu temizleyebilirsiniz.
Göbek bağının temizliği için ise etrafını sade, nemli bir bez ile nazikçe temizlemelisiniz. Bebeğin cildi biraz kuru veya soyuluyorsa, hafif bir bebek nemlendiricisini ile cildine masaj yapabilirsiniz. Sünger banyosu sadece göbek bağı düşene kadardır. Göbek bağı düştükten ya da sünnet hali iyileştikten sonra normal banyoya geçiş yapabileceğinizi unutmayın.
Bebeklerde Sarılık
Yeni doğan sarılık, bebeğin cildinin ve gözlerinin sararmasıdır. Bu sarılık durumu yeni doğan bebeklerde sıklıkla görülen bir durumdur. Kırmızı kan hücrelerinin normal parçalanması sırasında üretilen sarı bir pigment olan yüksek bir bilirubin seviyesine sahip olması ile ortaya çıkar.
Sarılığın ilk belirtisi bebeğin cildinin ve gözlerinin sararmasıdır. Sararma doğumdan 2 ila 4 gün sonra başlayabilir ve vücuda yayılmadan önce yüz bölgesinde görülmeye başlar. Bilirubin seviyeleri genellikle doğumdan 3 ila 7 gün sonrası için en yüksek seviyeye çıkar. Bebeğinizin cildine hafifçe bastırarak sarılık olup olmadığını gözlemleyebilirsiniz. Cildine hafifçe parmağınızla bastırın, cildin o bölgesinde bir sarılaşma görülüyorsa, muhtemelen sarılık belirtisidir.
Yeni doğan sarılık, bebeğin karaciğeri geliştikçe ve bebek beslenmeye başladıkça bilirubin vücuttan atılır. Çoğu durumda, yeni doğan sarılığın 2 ila 3 hafta içerisinde geçmesi beklenmektedir. Yüksek bilirubin seviyeleri bebeği sağırlık, serebral palsi veya diğer beyin hasarı formları için riske sokabilir. Eğer 3 haftadan uzun süre devam eden bir sarılık durumu söz konusuysa, başka bir sağlık sorununun nedeni olabilir. Bunun için en kısa sürede çocuk doktorunuza başvurmalısınız.
İLANDIR