Korona virüse karşı işçi sağlığı için işyerlerinde acil önlem alınmalı
İşçi sağlığı ve iş güvenliğinin bir parçası olarak işyerlerinin hijyeni sağlanmalı ve dezenfekte çalışmaları yapılmalı. Tuvalet, yemekhane, kantin, servisler, duş alma yerleri gibi işçilerin ortak kullandığı ve bir arada bulundukları alanlar dezenfekte edilip hijyen acilen sağlamalı.
Seyit Aslan*
Koronavirüs salgınının (Covid-19) tüm dünyada hızla yayılmasına karşı alınan tedbirler de arttı. Türkiye’de de ilk koronavirüs vakasının tespitiyle birlikte yeni önlemler için adımlar atılmaya başlandı. Çeşitli ülkelerle, hava, kara ve deniz ulaşımı belirli sürelerle kapatıldı. Okullar tatil edildi. Kamu kurumlarında yaşlı, hasta, hamile kadınlar ile çocuk emziren kadınların geçici olarak ücretli izinli sayılacağı açıklandı. Bunun yanı sıra ilgili bakanlıklar süreçle ilgili açıklamalar yapıyor. Gıda ve hijyen ürünlerine fahiş zamlar yaparak kısa sürede “köşeyi dönmek isteyenler” gibi bu süreci fırsata çevirmek isteyenler de çoğalıyor... Koronavirüs fırsatçılığı sadece gıda ve hijyen alanındaki ürünlere yapılan fahiş zamlarla sınırlı kalmayacağa benziyor.
Zenginler ve sermayedarlar kendilerini en iyi koşullarda korumaya alırken, işçi ve emekçiler ellerindeki imkanlarla yetinmek zorunda kalıyor. Şimdiden fabrikalardan gelen bilgilere bakılarsa, sermaye işyerlerinde gerekli tedbirleri almadığı gibi kriz sürecinde de dayattığı işten atmalar, ücretsiz izinler, esnek ve kuralsız çalışma hemen gündemine giriyor.
Geçmişten bugüne işyerlerinde işçi sağlığı ve iş güvenliği tedbirlerinin alınmadığını, bu nedenle son 18 yılda 20 bine yakın işçinin iş cinayetlerinde hayatını kaybettiğini biliyoruz. Şimdi ise işyerlerinde göstermelik önlemlerle süreci geçiştirip, yine fabrikalarda kendi düzenlerini daha ağır koşullarda uygulamanın yoluna gidecekler. Sermaye için işçinin sağlığının, hayatının hiçbir önemi yok.
Korona virüsünün yaygınlaşmaya başlaması ile birlikte sermayenin yeni taleplerinin ortaya çıkacağını kestirmek güç olmayacaktır. Öyleyse bu tutuma karşı işçi ve emekçilerin cephesinden, emek örgütlerinin cephesinden yeni taleplerin öne sürülmesi, işçi ve emekçilerin talepler etrafında mücadeleye geçmesi acil bir ihtiyaç olarak önümüzde duruyor. İşçilerin koronavirüs salgını karşısında tehdit altında olduğu açıktır. Çünkü en güvencesiz ve korunaksız yerler fabrikalardır. İşçilerin işyerlerinde alınmayan güvenlik önlemleri nedeniyle, üretimden gelen güçlerini kullanarak çalışmamaları en doğal haklarıdır, meşru bir haktır.
Bütün bu süreç düşünüldüğünde işyerlerinde hızla şu önlemler alınmalıdır:
- İşçi sendikaları ve TTB üyelerinden oluşan bağımsız denetim komiteleri kurulmalı. Bu komiteler fabrikalarda denetim yapacak yetkiye sahip olmalı.
- Tüm işyerlerinde işçi sağlığı ve iş güvenliği komiteleri oluşturularak çalışmalara başlanmalı. İşyerlerinde koronavirüse karşı nasıl önlem alınacağına dair, üretim süreçlerinde eğitim verilmeli.
- İşçi sağlığı ve iş güvenliğinin bir parçası olarak işyerlerinin hijyeni sağlanmalı ve dezenfekte çalışmaları yapılmalı.
- Çalışan sayısına bakılmaksızın tüm işyerlerinde düzenli hekim kontrolleri yapılmalı.
- Tuvalet, yemekhane, kantin, servisler, duş alma yerleri gibi işçilerin ortak kullandığı ve bir arada bulundukları alanlar dezenfekte edilip hijyen acilen sağlamalı.
- İşyerlerinde sağlıklı beslenme için hijyenik koşullarda, bağışıklık sistemini güçlendirici gıdalar verilmeli.
- İşyerlerinde her iki saatte bir, işçilerin 15 dakika havalandırmaya çıkarılmalı, yemek saatleri uzatılmalı, koruyucu maske verilmeli, iş kıyafetlerinin temizliğine önem verilmeli, dezenfektan ürünleri işçilere ücretsiz dağıtılmalı, her türlü koruyucu malzeme patronlarca sağlanmalı.
- İşyerlerinde bantlar arasında en az bir metrelik sosyal mesafe sağlanmalı.
- Gece vardiyaları kaldırılmalı, çalışma saatleri düşürülmeli, haftalık izin süreleri iki güne çıkarılmalı.
- Açlık sınırının altında bir ücretle çalışanlar öncelikli olmak üzere, her eve belli bir miktar içme suyu, elektrik ve doğal gaz ücretsiz olarak sağlanmalı.
- Her işçi ve emekçinin düzenli ve sağlıklı beslenmesi için kamu tarafından, aile nüfusuna göre düzenli gıda yardımları yapılmalı.
- Risk gurubunda bulunan işçiler, çocukları 12 yaşından küçük olan ebeveynler gerekli sürelerde ücretli izinli sayılmalı.
- Korona virüsü tedbirleri adı altında işten çıkarmalar, ücretsiz izinler gibi girişimlere izin verilmemeli, işten çıkarmalar yasaklanmalı, ücretsiz izin uygulamaları yerine, ücretli izin uygulamalarına geçilmeli.
*DİSK/Gıda-İş Genel Başkanı ve DİSK Yönetim Kurulu Üyesi