Covid-19’un kanser etkisi: Raporlar aksadı, tanısı geciken hastalar oldu
Korona virüsü salgını sürecinde kanser hastalıklarının teşhis ve tedavisinde yaşanan sorunları hekimler ile konuştuk. Türk Tıbbi Onkoloji Derneği Yönetim Kurulu üyesi Prof. Dr. Feyyaz Özdemir kemoterapi gibi aktif tedavilerin devam ettiğini, ancak kontrollerin ertelendiğini söyledi, Covid-19 riskine karşı hastaneye başvurmayı erteleyen hastalar nedeniyle teşhiste bir takım gecikmeler olabileceğini söyledi. TTB Merkez Komitesi üyesi Onkoloji Uzmanı Halis Yerlikaya, ”Bu süreçte radyoloji ve patoloji sonuçları geç raporlandı, tanısı geciken hastalar oldu” dedi.
ANKARA - Dünya genelinde 5 buçuk milyon insanı etkileyen ve 350 bine yakın kişinin ölümüne yol açan yeni tip korona virüsü salgını, Covid-19 dışında kalan hastalıkların teşhis ve tedavisinde aksamalara neden oluyor.
Türkiye'de korona virüsü salgını sebebiyle özel, kamu ve üniversite hastanelerinin birçoğu pandemi hastanesine çevrilirken, ameliyathanelerin çoğu da yoğun bakım servislerine dönüştürüldü. Acil olmayan ameliyatlar ve tedaviler salgın sonrasına ertelendi.
Mevcut risk grubu içinde yer alan kanser hastalarının teşhis ve tedavi sürecinde ise, gerek hastaların virüs nedeniyle hastaneye gitmeyi tercih etmemeleri, gerekse sağlık hizmetlerinde yaşanan aksamalar nedeniyle kimi sıkıntılar yaşandı.
’TÜRKİYE’DE İSTANBUL DIŞINDA BİR AKSAMA YAŞANMADI’
Türk Tıbbi Onkoloji Derneği Yönetim Kurulu üyesi Prof. Dr. Feyyaz Özdemir’e göre sadece İstanbul’da büyük üniversite ile bazı eğitim ve araştırma hastanelerinde sorun yaşandı, süreç işletilemedi. Cerrahpaşa, Çapa gibi büyük hastanelerin Covid-19 salgını tedavisine ayrıldığı için özellikle teşhis sürecinde de bir takım aksamalar olduğunu ifade eden Özdemir şunları söyledi:
“İstanbul’da büyük üniversite hastaneleri, eğitim araştırma hastanelerinde (Cerrahpaşa, Çapa hastaneleri) tedaviye ilişkin sorunlar yaşandığını duyuyoruz. Bunun gibi büyük hastanelerin çoğunluğu Covid-19 salgını tedavisine ayrıldığı için özellikle teşhis sürecinde de bir takım aksamalara neden oluyor. Bu kişiler İstanbul’daki diğer hastanelere yönlendiriliyorlar. Diğer hastanelerin, hastaların teşhis ve tedavi sürecini sekteye uğratmayacak kapasiteye sahip olduğunu meslektaşlarımız bize ilettiler. Ancak hastaların kemoterapi, akıllı ilaçlar, akıllı moleküller gibi tedavilerde herhangi bir aksama olmadı. Hastaneye başvuranlar özelinde konuşacak olursak Türkiye’de ameliyatlarda, biyopsilerde İstanbul dışında bir sorun yaşanmadı” diye konuştu.
’KEMOTERAPİ AKTİF DEVAM ETTİ, HASTALAR KONTROLLERİNİ ERTELEDİ’
Prof. Dr. Feyyaz Özdemir
Prof. Dr. Feyyaz Özdemir, hastaların da virüs kapma riskine karşı acil durumlar dışında kendi talepleri ile kontrollerini ertelediklerini söyledi. Buna bağlı olarak bazı kontrol hastalarında bir buçuk aylık süre gibi ertelemeler olduğunu belirten Özdemir, şöyle konuştu:
“Kemoterapi için küçük il ve ilçelerden gelenler seyahat yasağına takılmadı. Gerekli izinler alınarak tedavilerine devam ettiler. Ama hastalar bu süreçte hastanelere geliş gidişlerde endişe yaşadı. Biz dernek olarak önlemlerimizi aldık. Bize başvuran hastaların tedavilerini seçerken mümkün olduğunca kemoterapi düzeyinde hastaneye az gidip gelmeyi gerektiren tedavileri tercih ettik. Serum yerine ağızdan hap şeklinde tedavilere geçtik. Bazı aylık ilaçların üç aylık verilebilir formalarına döndük. Bu süreçte kontrol hastaları kendi talepleri ile erteleme istediler. Buna bağlı olarak bazı hastalarımızda bir buçuk aylık bir süre gibi ertelemelerimiz oldu. Bu yüzden takipleri ertelenebilir olan hastalarda kontrol süreçlerinin aralığını biraz açtık. Özellikle bu süreçte hastaların teşhis için başvurmalarında bir takım gecikmeler olacaktır. Hastalar bu süreçte şikâyetlerini doktora gitmek yerine ertelemişlerdir. Bu ertelemeden kaynaklanan bir takım sıkıntılar olmuştur.”
ÖZDEMİR: ’DÜZENLİ UYKU, EGZERSİZ, DOĞAL BESİNLER’
Korona virüsü salgını sürecinde kemoterapi alan hastaların tedavilerinde nasıl bir yol izlenmesi gerektiğine dair de açıklamalarda bulunan Özdemir, şunları söyledi:
“Sağlıklı bir bünye ve bağışıklık sistemi için düzenli uyku şart. Günde en az 7-8 saat uyuyabilmek gerekiyor. Bunun altında ve üstünde uyumak bağışıklık sistemini olumsuz etkiliyor. Bir diğer faktör ise doğal beslenmek. Bol meyve ve sebze tüketilmesini şiddetle öneriyoruz. Aşırı yağlı ve karbonhidrat ağırlıklı besinlerden uzak durulması gerekiyor. Evin içinde dahi olsa mutlaka egzersiz yapılmalı. Toplu mekanlarda bulunmamak, aşırı stresten uzak durmak ve aşırı çalışmamak şart.”
TTB ÜYESİ YERLİKAYA: RADYOLOJİ VE PATOLOJİ SONUÇLARI GEÇ RAPORLANDI, TANISI GECİKEN HASTALAR OLDU
Onkoloji Uzmanı Halis Yerlikaya
TTB Merkez Komitesi üyesi İç Hastalıkları ve Tıbbi Onkoloji Uzmanı Halis Yerlikaya ise, multidisipliner yaklaşım ile tedavi edilmesi gereken hastaların bütün olanakların Covid-19 hastalarına kaydırılması nedeniyle gerektiği biçimde tedavi edilemediklerini söyledi. Yerlikaya, “Cerrahi Onkolog, Ürolog, Radyologlar, Covid-19 nöbetlerine yazıldı. Bu yüzden radyoloji ve patoloji sonuçları geç raporlandı, tanısı geciken hastalar oldu. İkincil etkilenmeden en fazla nasibi alan hasta grubu başında kanser hastaları geliyor. Bu süreçte palyatif destek tedavisi gerektiren ya da kemoterapi vb. hastalığa bağlı komplikasyon nedeniyle hastaneye gelen hastalara yatış yapılmadı. Ancak kemoterapi üniteleri aktif olarak çalıştı. İstanbul, Ankara gibi şehirlerde de hastanelerin işlevsizleştirilerek hastaların özel hastanelerin kucağına atıldığına dair de duyumlar aldık” ifadelerine yer verdi. Yerlikaya, bu süreçte hastaların sağlık gereksinimleri olmasına rağmen Covid-19 salgınının yarattığı korku nedeniyle hastanelere başvurmadıklarına da dikkat çekti.