Sağlıkçının etinden, sütünden, yününden: Sağlıkçıya 7, temaslıya 14 gün izolasyon?

Yaşar Ulutaş*

Aralık ayında Çin'de ortaya çıkan ve kısa sürede dünyada milyonlarca kişiyi etkisi altına alan ve DSÖ’nün 19 Ekim 2020 verilerine göre yaklaşık 1 milyon 112 bin kişinin ölümüne neden olan (1) yeni tip korona virüsünün yol açtığı Covid-19 salgını birçok insanın dağarcığına pandemi, karantina, filyasyon, izolasyon gibi yeni terimler kazandırmıştır.

İzolasyon, hastalığın yayılmasını önlemek için hasta olduğu kanıtlanmış bireyleri sağlam olanlardan ayırma yöntemine verilen isimdir. Sağlık Bakanlığı tarafından yayımlanan rehberlerde bu sözcüğe sıkça rastlanmaktadır. Fakat izolasyon konusunda sağlık personellerine negatif yönde bir ayrımcılık yapılmıştır. Kendi yaşanmışlıklarımdan örnekle gündeme getirmeye çalışacağım.

YAŞANMIŞLIK...

Hekimliğimden arta kalan zamanlarımda amatörce değişik işlerle ilgilenirim. Ahşap işleri ve çiçeklerim bunlara bir iki örnektir. Balkonumda on beş kadar elli litrelik saksılarda aragonya, sikas, ficus benjamin, minyatür mandalina, begonvil gibi bahçe bitkileri yetiştiriyorum. Zaman zaman nane, kekik ve fesleğen de oluyor. Bahçeli bir ev özlemimi balkonumu bahçeye dönüştürerek gidermeye çalışıyorum. Doğal olarak her sezon saksıların topraklarını değiştirmem gerekiyor. Oldukça zahmetli ve yorucu bir iş. Bu yıl hem bu nedenden hem de Covid-19 pandemisi dolayısıyla sık ve yoğun geçen nöbetler nedeniyle saksıların toprağını ilkbaharda değil de ekim ayında değiştirebilme fırsatı buldum. Her yıl olduğu gibi bir tam günümü alan saksıların toprağını değiştirme işlemleri sırasında biraz hamladım. Dile kolay 400 litre humuslu Abant toprağı. Ertesi gün uzun süreler çalıştırılmayan kasların çalıştırılması sonucu kaslarda biriken laktik asit nedeniyle kas ağrılarım oluştu. Sıcakta terleyip soğuk sulardan içtiğim için boğazım da ağrımaya başladı. Bütün bunları kırgınlık, yorgunluk, halsizlik takip etti. Üzerine bir de ateş eklenince Covid-19 için test yaptırmak şart oldu.

COVID BENİM İÇİN GEÇ BİLE KALDI…

O sabah nöbeti devralıp ilk fırsatta sürüntü vermek için Covid alanına gittim ve sonucu beklemeye başladım. Akşama doğru test sonucunu aldığımda PCR testimin pozitif olduğunu öğrendim. Covid benim için geç bile kalmıştı. Son 15 gündür günaşırı nöbetler tutmuştum, nöbetlerde zaman zaman 350 hasta baktığım oluyordu. Ve bunların bir kısmı semptomatik veya asemtomatik Covid hastalarıydı. Pandemi salonunda nöbet tuttuğumuz günlerde 100 civarında Covid (+) hasta baktığımız oluyordu. Gece çalışması nedeniyle uyuyamadığımız için vücut direncimiz de düşüyordu.

PROSEDÜR İŞLEMEYE BAŞLIYOR

Test sonucumun bilgisayarlara düşmesinin ardından filyasyon ekiplerinden telefonla arandım. Bizi evde ziyaret edip varsa temaslılarla görüşüp benim ilaçlarımı vereceklerini söylüyordu. Doktor olduğumu ve şu anda hastanede nöbette olduğumu birazdan kan testlerimi tamamlayıp, akciğer tomografimi çektireceğimi ardından da ilaçlarımı aldıktan sonra eve geçeceğimi söyledim. Nihayetinde evde buluştuk. Doktor olduğum için çok da uzatmadan bazı hatırlatmalarda bulundular. Giderken de siz pozitif olduğunuz için 14 gün ve eşiniz de temaslı olduğu için 14 gün izolasyonda kalacaksınız dediler ama görevli daha sonra doktor bey siz sağlık personelisiniz sizin izolasyon süreniz 7 gün diye düzeltti. Ben rehberleri yakından takip ettiğim için bunu biliyordum. Fakat eşim…

ACAYİP SORULAR...

Eşim inşaat mühendisi olmasına rağmen bu işin mantıksızlığını hemen kavrayabilmişti. Filyasyon ekibi gider gitmez hemen sordu; sen hastasın 7 gün izole olacaksın ben hasta değilim sadece temaslıyım ama 14 gün izole olacağım bunu bana açıklayabilir misin? Dilim döndüğünce açıklamaya çalıştım, bunun Sağlık Bakanlığı'nın bir uygulaması olduğunu anlattım ama tatmin oldu mu bilemiyorum… Belki de Sağlık Bakanlığı'nın buna daha iyi bir cevabı vardır…

SAĞLIK BAKANLIĞI ÖYLEY SÖYLÜYOR DİYE
Covid-19 hastalığına yakalanan hastalar tedavi süreleri bittikten sonra belirli sürelerle evde ya da başka bir yerde ayrı bir odada izole olmak durumundadırlar. Bu süreler Sağlık Bakanlığı tarafından yayımlanan rehberlerde belirtilmekte ve zaman zaman güncellenmektedir.

9 Ekim 2020 tarihinde yayımlanan Covid-19 Erişkin Hasta Tedavisi rehberinin 12. sayfasında, “Semptom ve bulguları düzelenlerin, semptomların düzelmesini takip eden 14. güne kadar evde izole edileceği” (2) belirtilirken Covid-19 Enfeksiyon Kontrolü ve İzolasyon’u sunumunun Sağlık Çalışanının İzolasyonunun Sonlandırılması başlıklı slaytta “semptom başlangıcını takip eden ilk 7 günden sonra ve aynı zamanda semptomların düzelmesini takip eden en erken 3. gün ve sonrasında olmak kaydıyla en az 24 saat arayla alınan 2 testin negatif olması şartı aranır. Sonrasında işe geri dönebilir” (3) denilmektedir.

Çelişki tam da burada başlıyor. Vatandaş 14 günde düzelirken sağlıkçı 7 günde düzelip işinin başına dönecek. Biraz da bunun vicdan azabından mıdır? Nedir? Sağlık Bakanı, sık sık biz sağlıkçıların hakkını ödeyemeyiz diye açıklamalarda bulunuyor. Gerçekten de ödeyemezler…

Sağlıkçının etinden, sütünden, yününden…

1- https://covid19.who.int/  
2- https://covid19.saglik.gov.tr/Eklenti/39061/0/covid-19rehberieriskinhastatedavisipdf  
3- https://covid19.saglik.gov.tr/Eklenti/37697/0/covid-19-enfeksiyonkontroluveizolasyonpdf.pdf  

*Tıp Doktoru, Acil Servis Çalışanı, TTB 2016-2020 Merkez Konseyi Üyesi