Sanat dünyası öfkeli: Neymiş? Kürtçe oyun düzeni bozuyormuş!
İBB Şehir Tiyatroları'nın ekim programında yer alan ve Teatra Jiyana Nû tarafından sahneye taşınan "Bêrû" adlı Kürtçe oyun Gaziosmanpaşa Kaymakamlığı tarafından "genel kamu düzenini bozabileceği" gerekçesiyle yasaklandı. Sanat dünyasından çok sayıda isim, yasak kararına tepki gösterdi.
DUVAR- İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatrosu'nda ilk defa oynanması planlanan Kürtçe tiyatro oyununa gösterime saatler kala yasak geldi. Polisin sahneyi basması ve oyunu engellemesi sanat dünyasında tepkiyle karşılandı.
Dünyanın en önemli tiyatro yazarlarından Dario Fo'nun oyunu 'Yüzsüz', Mezopotamya Kültür Merkezi'nin (MKM) tiyatro grubu olan Teatra Jiyana Nû tarafından 'Bêrû' adıyla sahnelenecekti. İBB'nin günler öncesi duyurusunu yaptığı oyun, Gaziosmanpaşa Kaymakamlığı tarafından yasaklandı. Dario Fo'nun ölümünün 4. yılında Kürtçeleştirilmiş oyununun yasaklanması kararını, sanatçılar Nedim Saban, Fırat Ceweri, Vivet Kanetti Uluç ve Aykut Sezgi Mengi'nin aralarında bulunduğu birçok isim eleştirdi.
Neymiş? Kürtçe tiyatro oyunu kamu düzenini bozuyormuş! Şuna açıkça Kürtçe yasak deyin. Hukuka uygun davranmanızı beklemiyoruz. Yürürlükte olduğu söylenen kanunlarınıza uyun bari!! https://t.co/Dhyz4jNx8O
— Mehmet Emin Aktar (@MehmetEminAktar) October 13, 2020
Divê zimanê kurdî li Tirkiyê bibe zimanê fermî, ji dibistana destpêkê heta unîversîteyê perwerde bi zimanê kurdî hebe. Divê hemû şexsiyet, partî û rêxistinên kurdan neyartiyên li dijî ev deynin aliyekî û bi yek dengî daxwaza zimanê kurdî bikin...
— Firat Cewerî (@FCeweri) October 13, 2020
neye ağlayacaksın? hepsine. En masum, en birincil hakka yasak. Kürtçe'ye yasak. Dario Fo'ya yasak.Tiyatroya yasak. Akla yasak. Hayale yasak. Umuda yasak. Demokrasiye yasak. https://t.co/fvYXIFE7hq
— vivet kanetti uluç🐞 (@vivetchka) October 13, 2020
Her dilde oyun serbest, Kürtçe oynamak yasak! https://t.co/ZA00sYQ2pA
— Barış Atay (@barisatay) October 13, 2020
Bu topraklarda Kürtçe Tiyatro uzun zamandır var. Yazar Dario Fo’nun oyunları uzun zamandır her dilde oynanıyor. Bu ülkenin Devlet Tiyatrosu Kürtçe oyun sahneledi . Yani bugün oyun yasaklanmasını anlamak mümkün değil. https://t.co/VMCNcsgnN6
— nedim saban (@nedimsaban) October 13, 2020
Biliyorum sadece ben değil çok kişi utanıyor ama utananlar ses çıkarsın artık. Zira bunun açıklaması yoktur, olamaz. Dünyanın her yerinde oynanan bir oyun burada Kürtçe de oynanabilir, oynanmalıdır. Aksi ırkçılıktır. #KürtTiyatrosuEngellenemez
— Gönül Kıvılcım (@GonulKivilcim) October 13, 2020
Ne acayip bugün Dario Fo'nun dördüncü ölüm yıldönümü. Tam da bugün Türkiye'de Kürtçe'ye çevrilmiş bir Dario Fo oyunu, Kürtçe olduğu için yasaklandı!
— Aykut Sezgi Mengi (@aykutsezgimengi) October 13, 2020
Genel kamu düzeni, Kürtçe Dario Fo oyunuyla bozulabilecek kadar kırılgan mıdır? https://t.co/FdqbZXdl6A
— Özgür Mumcu (@ozgurmumcu) October 13, 2020
Demek Kürtçe oyun oynanması kamu güvenliğini tehlikeye atıyormuş... İlçenizde yaşayan Kürtlerin de kamu güvenliğini tehlikeye attığını düşünüyor musunuz ırkçı @tcgaziosmanpasa kaymakamlığı? #KürtTiyatrosuEngellenemez https://t.co/09uVAssHrH
— Barış Atay (@barisatay) October 13, 2020
Kürtçe eğitim dili yok, Kürtçe düşünmek yok, Kürtçe çizim yok, Kürtçe müzik yok, Kürtçe ıslık çalmak yok, Kürtçe oyun yok. Peki Kürtçe ne var? https://t.co/1FTtujecsx
— Pervin Chakar (@pervin_chakar) October 13, 2020
'BU KANIYA NASIL VARILDI?'
Oyuncular Sendikası'ndan da konuya ilişkin bir açıklam yapıldı. Açıklamada yasaklamayla ilgili ilgili Gaziosmanpaşa Kaymakamlığı ile ilgil mercilere 4 soru yöneltildi.
Açıklamada şu ifadeler kullanıldı:
"Sendika olarak; Bilgi Edinme Kanunu çerçevesinde, Teatra Jiyana Nû tarafından 13 Ekim 2020 günü İBBŞT Gaziosmanpaşa Sahnesi’nde sergilenmesi planlanan Dario Fo’nun “Bêrû” isimli oyununun yasaklanmasına dair ilgili makama sorularımızdır
1- İtalyan yazar Dario Fo’nun yazdığı ve bugüne kadar ödenekli tiyatrolar da dahil bir çok tiyatro tarafından sahnelenmiş olan bu oyunun Teatra Jiyana Nu tarafından sahnelenmesinin “genel kamu düzenini bozacağı” kanısına nereden varılmıştır?
2- 13 Ekim tarihinde İBB Gaziosmanpaşa Sahnesi’nde yapılacak gösterimin yasaklanmasının somut sebebi nedir?
3- Bu oyun “Kürtçe” dilinde oynandığı için mi yasaklanmıştır? Kürtçe ülkemizde yasaklı bir dil midir?
4-Aynı oyun herhangi bir festival kapsamında yabancı bir grup tarafından Türkçe olmayan bir dilde oynansaydı yine yasaklanacak mıydı?
Sendika olarak; Bilgi Edinme Kanunu çerçevesinde, Teatra Jiyana Nû tarafından 13 Ekim 2020 günü İBBŞT Gaziosmanpaşa Sahnesi’nde sergilenmesi planlanan Dario Fo’nun “Bêrû” isimli oyununun yasaklanmasına dair ilgili makama sorularımızdır: @tcgaziosmanpasa#tiyatroengellenemez
— Oyuncular Sendikası (@oyuncusendika) October 13, 2020
İBB'DE BİR İLK OLACAKTI, KAYMAKAM YASAKLADI
Dilawer Zeraq’ın Kürtçe’ye çevirdiği, Nazmi Karaman’ın yönetip Rugeş Kırıcı, Ömer Şahin, Rewşan Apaydın ve Cihat Ekinci’nin rol aldığı oyun, Şehir Tiyatroları’nın 106 yıllık tarihinde bilinen ilk Kürtçe oyun olacaktı.
İBB'nin Kürtçe oyununu gösterime saatler kala polis bastı, kaymakam yasaklattıKÜLTÜR-SANAT
(KÜLTÜR SANAT SERVİSİ)