'Seyreltme’ sonrası Altındağ: 'Gitsinler' diyenler Suriyelilerden kira alanlar...

ANKARA - Ankara’nın Altındağ ilçesine bağlı Battalgazi Mahallesi’nde geçen yıl 10 Ağustos’ta yaşanan kavgada 18 yaşındaki Emirhan Yalçın’ın öldürülmesinin ardından başlayan olaylarda Suriyelilerin ev ve işyerleri hedef alındı. 

SEYRELTME PROJESİ: ALTINDAĞ YABANCI İKAMETİNE KAPATILDI 

Önder ve Battalgazi mahallelerinde yüzlerce insanı sokağa döken, Suriyelilere ait onlarca iş yerinin taşlanması ve eşyalarının yakılmasıyla sonuçlanan olaylar sonrası İçişleri Bakanlığı, Altındağ'dan başlanarak tüm Türkiye’de yabancıların 'mekânsal yoğunlaşmasını' önlemek için 'seyreltme' projesi başlattı. 

Amaç da, "Suriyelilerin Türkiye’de nüfus yapısını bozmasını engellemek" olarak açıklandı. 

Buna göre yüzde 25’in üzerinde Suriyeli nüfusun olduğu bölgelerde öncelikle yabancılara ikamet izni verilmeyecek. İkinci olarak bu bölgede yaşayan yabancı nüfus, ‘gönüllülük esasına’ göre başka ilçelere veya illere kaydırılacak. 

ALTINDAĞ’DA DURUM NE? 

Medyaya '16 Proje kapsamında bu süreçte de hali hazırda mültecilere yönelik saldırıların yaşandığı Altındağ’da Suriyelilerin bir kısmı başka ilçelere kaydırıldı. İçişleri Bakanlığı tarafından açıklanan verilere göre; 4 bin 500 Suriyeli sığınmacı başka yerlere nakledilirken, ilçede 309 metruk bina yıkıldı, 177 işyeri kapatıldı. 

MAHALLEYE KARAKOL KURULDU 

Büyük korku ve paniğe neden olan olaylar sonrası Bakanlığın ‘seyreltme’ projesini uygulamaya koyduğu Altındağ’da, Suriyelilerin yoğunlukta yaşadığı mahalleri dolaştık. 

Özellikle Battalgazi ve Önder mahallelerinde, saldırıların yaşanmasının üzerinden geçen altı ayda gerilim büyük ölçüde azalsa da tedirginlik ve endişe sürüyor. 

Yaşanan olaylar sonrası güvenlik tedbirleri üst noktaya çıkarılırken, yüzlerce polis tarafından etrafı çevrili her iki mahallede de sessizlik hâkim. Bu süreçte Battalgazi Mahallesi’ndeki Altındağ Belediyesi’ne ait bir bina, Emniyet Genel Müdürlüğü’ne tahsis edilerek karakola dönüştürülürken, karakolun önünde de bir akrep ve TOMA aracı hazır bekletiliyor. 

Önder Mahallesi’nde de durum farklı değil. Suriyeli sığınmacıların işyerlerinin bulunduğu mahalle merkezine bir TOMA aracı konuşlandırılırken, onlarca polis de mahallede sabahtan akşama nöbet tutuyor. 

Görüştüğümüz mahalleliler, polislerin zaman zaman giriş çıkışları kontrol ettiğini ve GBT sorgusu yapmayı sürdürdüğünü söylüyor. 

SURİYELİ SIĞINMACILAR: YİNE ESKİSİ GİBİ KENARDA, GERİDE DURUYORUZ 

Battalgazi ve Önder'de olayın üzerinden geçen altı ayda işyerlerinin büyük çoğunluğu açılmış, hayat biraz daha normale dönmüş gibi gözükse de her iki mahallede de Suriyeli sığınmacıların endişeli bekleyişleri ‘sessizliğe’ dönüşmüş durumda.  

Özellikle bakanlığın ‘seyreltme’ projesi sonrası tedirginlikleri daha da artan Suriyeliler, konuşmaktan dahi imtina ediyor. 

Konuşmaya çalıştığımız Suriyelilerin büyük çoğunluğu, “Biz bir şey bilmiyoruz” diyerek görüşme teklifimizi reddederken, güçlükle konuşmaya ikna ettiklerimiz ise, olayın ardından çok sayıda kişinin mahallelerden ayrıldığını ancak bu yönde herhangi bir zorlamanın yapılmadığını söylüyor.

“Çoğu Mamak ve Keçiören’e gitti. Bizim de gitmemizi istiyorlar ama biz buralardan gidersek ne yer ne içeriz” diyen bir Suriyeli sığınmacı, saldırıların ardından mahallelilerle iletişimlerini ise, “Yine eskisi gibi kenarda, geride duruyoruz” ifadeleriyle açıklıyor. 

‘BİZİ GÖNDERSELER NE YAPACAĞIZ, GERİ GELİRİZ’ 

Bölgede nüfusları yıldan yıla artan Suriyelilerin çoğunun saldırıların yaşandığı mahallelerde işyerleri bulunurken, geride kalanlar ise geçimlerini sitelerde çalışarak, kâğıt toplayarak veya günlük işlere giderek karşılıyor. 

Bu yüzden de Altındağ’ın kentsel dönüşüm alanı olması sebebiyle gecekonduların yoğun olduğu bölgede ucuza kirada oturan mülteciler için ‘seyreltme’ uygulaması sürdürülebilir görünmüyor. 

Nitekim bir Suriyeli, “Bizi gönderseler ne yapacağız, geri geliriz” derken, hali hazırda azımsanamayacak kadar Suriyelinin geçici koruma kaydının farklı kentlerde olduğuna dikkat çekiyor. 

Geçici koruma kaydı Urfa’da olan bir Suriyeli, yaşananlardan dolayı çok üzgün ve endişeli olduklarını ifade ederken, bir yandan da bakanlığın uygulamasının kendilerini hedef haline getireceğini söylüyor. 

Geçim kaynaklarını ancak bu bölgede sağlayabildiklerini, Urfa’da iş bulamadıklarını kaydeden Suriyeli, “Ben oradaydım, Ankara’ya geldim. Geri yolladılar, yine geldim. Ben kâğıt toplayarak yaşamımı sağlıyorum. Buralarda kiralar daha uygun. Evde biri beş, biri üç, biri de bir yaşında üç çocuğum var. Para olmadığı için Urfa’ya gidip onlara geçici koruma kaydı alamadım, kimlikleri yok” diyor. Bir başka Suriyeli ise, “Bize dokunmasınlar” demekle yetiniyor. 

'ALTINDAĞ’DA YABANCILARA İKAMET ALMAYI KAPATTILAR’ 

Görüştüğümüz Önder Mahallesi Muhtarı Nuri Aygül de saldırılardan sonra Suriyelilerin neredeyse yarısının Mamak ve Keçiören gibi ilçelere kaydırıldığını ifade ederek, gerilimin bittiğini söylüyor. 

Saldırıların Önder mahallesinde yaşanmadığını belirterek, “Burası hep sakindi” diyen Aygül, bu süreçte polis tedbirlerinin artırıldığını ve şu anda bir sorun olmadığını ifade ediyor. 

Battalgazi muhtarı Habib Eroğul da gerginliklerin bittiğini söylüyor. Eroğul, Altındağ ilçesinde artık sığınmacılara yönelik ikamet izni verilmediğine işaret ederek, olayların ardından yabancı nüfusunda büyük oranda azalma olduğuna dikkat çekiyor. 

'SORUNUN SEBEBİ HÜKÜMETİN POLİTİKASI’ 

Altındağ ilçesinde gecekondularda yaşayan Suriyelilerin aksine mahalleliler, büyük ölçüde bölgede Suriyeli istemediklerini dile getiriyor. Neredeyse konuştuğumuz her mahalleli, ‘Suriyelilerden şikayet ederken’, küçük de olsa bir kısmı Suriyelilerin bölgede yoğunlaşmasından hükümeti sorumlu tutuyor. 

Battalgazi Mahallesi’nde yaşayan bir Ankaralı, “Ben Suriyelilere kızmıyorum. Onlar savaştan kaçıp ülkemize sığınmışlar. Burada bu kadar sorun olmasının sebebi hükümetin kontrolsüz politikası. Kapıları açmış, kapasitenin üstünde sığınmacı almışsın. İçişleri Bakanı olaydan sonra mahalleye gelmiş, şimdi de seyreltme uygulaması yapılacak deniyor. Peki, şimdiye kadar neredeydiler? Sonra böyle sorunlar baş gösteriyor” diyor.  

Başka bir mahalleli de, saldırılardan sonra Suriyelilerle iletişimlerinin tamamen kesildiğini ifade ediyor. Sosyal yaşamda bir araya gelmediklerini ifade eden mahalleliler, alışverişleri dahi ayırdıklarını söylüyor. 

ESNAF: GİTSİNLER DİYORLAR AMA SURİYELİLERDEN KİRA ALAN DA ONLAR 

‘Seyreltme’ projesine tepki gösteren mahalle esnafı da var. Suriyeli sığınmacıların son 7-8 yılda yoğunlaştığını, ürün yelpazesinin ise buna göre değiştiğini belirten bir esnaf şunları söylüyor: "Bu olaylardan sonra mahallelerden çok sayıda ayrılan oldu. Suriyelilerden rahatsız olup ayrılanları da sayarsak alışveriş yapacak kimse kalmadı. Bu mahallede yıllardır beraber yaşıyoruz. Esnafın ürün yelpazesi dahi değişti. Şimdi işler yarı oranda azaldı. Herkes kendi işyerinden alışveriş yapmaya başladı. Sığınmacıların buralardan gitmesini istiyorlar ama sığınmacılara evlerini kiraya veren de onlar.” 

‘BIRAKSINLAR YAŞAYALIM, ZATEN KARIN TOKLUĞUNA YAŞIYORUZ…'

Nitekim bölgede yaşayan ve kirada oturan Suriyelilerin neredeyse hepsinin ev sahipleri mahallede yaşayanlardan oluşuyor. Büyük bir yoksullukla mücadele eden Suriyeliler, gecekonduların hemen 100 metre ilerisindeki Ulubey Mahallesi’ndeki yeni yapılan ‘ultra lüks’ daireleri göstererek, şunları söylüyor: 

“Bakın, oradaki villalar, yüksek fiyatlara satılıyor. Zenginliğe giden yollar dahi asfalt iken, yoksulluğun yolları çamur, toprak, engelli… Bu kadar iç içe zenginlik, yoksulluk. Bıraksınlar yaşayalım. Zaten karın tokluğuna yaşıyoruz…”  

Önder ve Battalgazi mahallelerinde yoğunlaşan Suriyeli nüfusunun büyük bölümünün de gecekondular yıkılarak lüks daireler yapılan Ulubey Mahallesi’nden geldikleri ifade ediliyor.  

Gecekondular arasında yükselen ‘ultra lüks’ daireler alıcılarını beklerken, keskin bir kömür kokusunun yükseldiği birbirine sınır Önder, Battalgazi ve Ulubey mahallelerinde yoksulluk ve gecekondulaşma her milletten büyük çoğunluk için en büyük sorun olmaya devam ediyor…