İncelikle işlenmiş bir intikam

Esra Karataş  [email protected]

Elle’in en güçlü yanının senaryosu olduğunu en baştan söyleyelim. Beklentilerin dışında hareket eden ve her defasında izleyiciyi şaşırtan bir senaryo ile karşı karşıyayız. Hikayenin katmanlı yapısı ve daha da önemlisi kadın karakteri Michèle’in sıra dışı kişiliği, Hollandalı yönetmen Paul Verhoeven’i etkilemiş olmalı. Zira Verhoeven Temel İçgüdü’nün de yaratıcısı. Elle, Philippe Dijan’ın Vay… [Oh…] adlı romanından uyarlanmış. Dijan, Betty Blue’nun da yazarı. Michèle’in Betty Blue ile akrabalığı buradan geliyor. Her iki kadın karakter de sıra dışı ve özgür kimlikleriyle hafızamıza kazındılar. Tek farkları yaşları. Betty her ne kadar kendinden emin olsa da hayat karşısında zayıf ve savunmasız kalabiliyordu. Michèle ise olgunluğun getirdiği özgüvene sonuna kadar sahip. Orta yaşlarını sürmekte olan Michèle karakterinde İsabelle Huppert kusursuz bir performans sergileyerek filmin katmanlı yapısına hizmet ediyor.

Paul Verhoeven hikayenin ruhunu filme yansıtmak konusunda titizlikle çalışmış. Filmde, olayların tanığı kedi gibi bizler de yaşananları o kedinin gözleriyle izliyoruz. Kimi zaman geniş açıdan olayların dışından bakarken, kimi zaman Michèle ile baş başa kalıp, “an”ı yeniden yaşayarak, hayal ederek, karakterin sıkıntısına yakınlaşıyoruz. Bu, kendisinden hazzetmeyeceğimiz kadar soğuk, özgüvenli, kibirli “iş kadını” zaman zaman gerçek yüzünü göstererek eğlenceli, özgür bir hale bürünüyor. İşte böyle zamanlarda bize kendisiyle ilgili sırlar veriyor. Daha doğrusu sezinliyoruz. Yönetmen kamerasını böyle kullanıyor çünkü. Biraz sezgiler üzerinden hareket ediyoruz. Kalorifer dairesindeki sevişme sahnesinden sonra Michèle’nin çığlıkları mesela, onun hislerini kontrol etmediği, gerçek sahnelerden biri.

Film, Michèle’e tecavüz sahnesiyle başlıyor. Kar maskeli, siyahlar giyinmiş genç bir adam cam, çerçeve indirerek odaya giriyor. Amacı hırsızlık yapmak değil, bir süre boğuşmanın ardından kadına tecavüz ediyor. Michèle bu olayın ardından hayatına devam ediyor. Eski eşi, en yakın arkadaşı Anna ve onun eşi ile yemek yerken sıradan bir olaydan bahseder gibi tecavüze uğradığından bahsediyor. Son derece kendinden emin ve sakin.

Anna ve Michèle, animasyon filmler tasarlayan bir şirketin sahipleri. Michèle, sert, acımasız kibirli, seksapalitesi yüksek bir iş kadını. Sınırlarını ve karşısındakinin sınırlarını zorlamayı seviyor. Michèle’in yaşadığı tecavüz olayı üzerinde çalıştığı animasyon sahnesiyle paralellik oluşturuyor. Animasyonda bir yaratık, kadın karakterle zorla ilişkiye giriyor. Bu sahnenin üretimi sırasında çalışanlar için Michèle’i işe ikna etmek pek kolay olmuyor. Animasyonda tecavüze uğrayan kadının yaptıklarını sorgulayan Michèle, kendi tecavüz olayının da üstesinden gelmeye çalışıyor bir bakıma. Kendi intikamının yolunu da çiziyor sanki animasyonla birlikte. Nihayetinde, Michèle ikna olduğunda intikamını da almış oluyor. Kadın, mağdur değil mağlup olarak dimdik çıktığında, animasyon tamamlanmış ve film bir sona ulaşmış oluyor.

Film, psikopat karakterlerle dolu. Aile erkeği imajını ön plana çıkaran komşu Patrick, filmin en çekici karakterlerinden. Michèle’in noel yemeği birbirinden tartışmalı karakterlerin buluşmasına ev sahipliği yapıyor. Bu yemek, Michèle’i ve çevresini tanımlayan epizotlardan biri. Katliam gerçekleştirmiş bir babanın kızı olan Michèle, jigolosuyla evlenmek isteyen annesi kadar kendisiyle barışık bir karakter. Hatalarını sakınımsız söyleyen ve sahiplenen Michèle’in bu hali oğlu Vincent’a pek sirayet etmiş değil. Vincent, babası kadar romantik ve annesi kadar gerçekçi olamamış, ergenlikten çıkamamış bir genç.

Filmin ayrıntılarına girerek sürprizini bozmuş olmayalım. Son yılların en incelikle işlenmiş filmlerinden biri olduğunu söyleyebiliriz rahatlıkla.

Adı: Elle

Yönetmen: Paul Verhoeven

Senaryo: David Birke

Oyuncular: Isabelle Huppert (Michèle Leblanc), Laurent Lafitte (Patrick), Anne Consigny (Anna), Charles Berling (Richard Leblanc), Christian Berkel (Robert), Jonas Bloquet (Vincent), Judith Marge (Irène)