Sokak hayvanları teklifi: Ötanazi ibaresinin çıkarılması için önerge

ANKARA - Hayvanları Koruma Kanunu’nda değişiklik öngören ve sokak hayvanlarının öldürülmesini de düzenleyen teklifin geçtiğimiz hafta başlayan görüşmelerine bugün devam edildi.

AK Parti, "ötanazi"nin tekliften çıkarılacağı yönünde komisyona önerge verdi. Teklife, 'Veterinerlik Hizmetleri Kanunu'nun 9'ncu maddesinin 3'ncü fıkrasında yer alan hükümler uygulanır' hükmünün eklenmesi tartışılıyor. Tekliften 'ötanazi' ibaresinin çıkarılması önerisi muhalefet tarafından ise yeterli bulunmadı. Muhalefet milletvekilleri, teklifin tüm maddelerinin uyumlaştırılması ve hayvanların toplanarak öldürülmesinin önüne geçecek şekilde düzenlenmesi gerektiğini söyledi.

STK’LAR, UZMANLAR, VETERİNERLER ALINMADI

Komisyonu takip etmek için Meclis’e gelen hak savunucuları, sivil toplum kuruluşu temsilcileri ve avukatlar Meclis’e alınmadı. Meclis’e alınan isimlerse komisyon önündeki koridorda bekletildi.

Geçen toplantıda salona alınmayan katılımcıların toplantıyı takip ettiği koridordaki ekranın da kaldırıldığı görüldü. Komisyon toplantı salonu önünde yoğun güvenlik önlemleri alınırken muhalefet milletvekilleri ‘OHAL ilan edilmiş’ diyerek tepki gösterdi.

'RESMİ OLARAK ONAYLANAN KURUMLAR BURADA'

Komisyon başlangıcında Komisyon Başkanı Vahit Kirişçi, 4’üncü maddeden başlayacaklarını ifade etti. Muhalefet milletvekilleri, hangi kurumların katıldığını sorunca Başkan, resmi olarak onaylanan kurumların katıldığı bilgisini verdi.

'KATILIMCILAR SALONA ALINSIN'

DEM Parti Milletvekili İbrahim Akın, katılımcıların alınmaması ve koridordaki televizyonun kaldırılmasının toplantının kamuoyundan gizli yapıldığı algısının oluştuğunu ve katılımcıların salona alınmasını istedi.

BAŞKAN: TELEVİZYON BOZULDU

Komisyon Başkanı Kirişçi, kaldırılan televizyonla ilgili “Televizyon zarar görmüş, tamir edildikten sonra yeniden monte edecekler” deyince bir muhalefet partisi milletvekili “Benim odamdaki televizyonu alabilirler”, “Trafoya girdiği gibi televizyona da mı kedi girdi” diye seslendi.

VETERİNER HEKİMLER BİRLİĞİ VE BARILAR BİRLİĞİ TEMSİLCİLERİ SALONDA DEĞİL

CHP Milletvekili Orhan Sarıbal da Genel Kurul önündeki ekrana toplantının görüntülerinin yansıtılması talebini iletti. Milletvekilleri ayrıca Veteriner Hekimler Birliği Başkanı ve Türkiye Barolar Birliği Hayvan Hakları Komisyon Başkanı’nın toplantıya katılımının sağlanmasını istedi.

‘ZATEN SİZ TELEFONLARDAN YAYIN YAPIYORSUNUZ’

Başkan Kirişçi, “Komisyonlardan canlı yayın yapılması Meclis’in geleneği değildir. Atmamamız gereken bir adımı talep etmenizi doğru bulmuyorum. Zaten burada telefonlardan canlı yayın yapıyorsunuz. Bununla yetinelim” cevabını verdi. Kirişçi, veteriner hekimleri temsilen bir kişinin salona alınmasına onay verdi.

‘İNİSİYATİFİNİZİ HALK YARARINA KULLANIN’

DEM Parti Grup Başkanvekili Gülistan Kılıç Koçyiğit, “Zaten çok sorunlu bir yasa teklifi. Bunu bir de ilgili kesimlere kapatırsanız kamuoyundan gizlemek anlamına gelir. Tutanaklar bunu karşılamaz. İnisiyatifinizi halk yararına kullanabilir, hayvan hakları savunucularının izleyebileceği bir olanak yaratabilirsiniz” ifadelerini kullandı.

'BİR FORMÜL BULUNABİLİR'

CHP Grup Başkanvekili Ali Mahir Başarır da salona alınmayanların takibinin sağlanacağı bir formül bulunabileceğini söyledi ve STK temsilcisi veteriner ve avukat katılımcıların salona alınmasını istedi.

MUHALEFETTEN TEPKİ

Başkan Kirişçi, ekran konusunda bir adım atılmayacağını, komisyona talep edilen katılımcıların alınmayacağını ve komisyon üyesi olmayan milletvekillerinin söz almayacağını söyleyerek toplantıyı başlattı. Bunun üzerine muhalefet milletvekilleri “Böyle bir usul yok”, “Bu şekilde başlatamazsınız” diyerek ve sıralara vurarak tepki gösterdi.

‘KOMİSYON ÜYESİ OLMAYANLAR KONUŞAMAZ’ TARTIŞMASI

TİP Genel Başkanı Erkan Baş ve EMEP Milletvekili Sevda Karaca komisyon üyesi olmayan milletvekillerinin geçen toplantıda söz aldığını, bu usulün kabul edilemez olduğunu söyledi. Komisyonun uygun bir ekranda yayınlanmasının sağlanması talebi de bir kez daha iletildi.

'YALANCI' TARTIŞMASI

O esnada muhalefet sıralarından usul tartışmalarına ilişkin sesler yükselmeye devam etti ve “Yalan söylüyorsunuz” sesi duyuldu. Kirişçi, “Ben yalan söylemem, yalan söyleyen sizin gibilerdir” diye bağırdı.

KOMİSYON BAŞKANI: YAYINLAMAYACAĞIZ, NOKTA

Kirişçi, “Yayınlamayacağız, nokta, bitti” diyerek toplantıya 5 dakika ara verdi.

Aranın ardından Kirişçi komisyon üyesi olmayan milletvekillerinin de söz alacağını söyledi.

Maddeler üzerine görüşmeye başlanmasının ardından toplantıya 4’üncü madde ile devam edildi.

BAŞARIR’DAN AK PARTİLİLERE: SEÇMENİNİZİN YARISI KARŞI

CHP Grup Başkanvekili Ali Mahir Başarır, “AK Parti bu konuda bir anket yaptırsa yanlış bir yolda olduğunu görecektir” dedi.

2004 ile 2019 arasında belediyelerin büyük çoğunluğunun AK Parti’de olduğunu hatırlatan Başarır, sorunun bugüne kadar çözülebileceğini, çözüm şansının hala olduğunu söyledi. Başarır, “Bizim hukukumuzda ‘ötenazi’ yok. Bizim CHP olarak bir teklifimiz var. Bu sorunu çözmek için bir fon hazırlayalım, hayvanları kısırlaştıralım, aşılatalım, yaşatalım. Teklifimize AKP seçmeninin yüzde 40’ı mantıklı diyor. MHP seçmeninin yüzde 60’ı mantıklı diyor. Seçmeninizin yarısı ötenazi kararını doğru bulmuyor. Bu yasa çıkarsa uygulamada büyük infialler olacak toplumda” diye konuştu.

'İSTANBUL, ADANA, MERSİN BELEDİYELERİYLE GÖRÜŞTÜNÜZ MÜ?'

Bu yasa teklifini hazırlarken her kesimle konuşulduğunun söylendiğini belirten Başarır, AK Partili milletvekillerine İstanbul, Ankara, İzmir, Adana, Mersin belediyeleriyle görüşülüp görüşülmediğini sordu.

‘UZLAŞIRSAK MECLİS CUMA GÜNÜ KAPANIR, ‘KATLEDECEĞİZ’ DERSENİZ EYLÜL’E KADAR ÇALIŞIRIZ’

Teklifin Meclis’in çalışma takvimini etkileyeceğini de ifade eden Başarır, “Milletvekilleri tatile gitmek istiyor. Bizim düzeltilmesini istediğimiz 5-6 madde var. Bunları makul noktaya getirirseniz perşembe günü tatile çıkarsanız, söz veriyoruz. Ama ‘4 milyon hayvanı katledeceğiz’ derseniz büyük bir direnç olur. İç tüzüğün bize verdiği hakları, yetkileri sabaha kadar kullanırız. Bu bir tehdit değil. Toplumdan böyle bir talep var.
Bir hafta erteleyin bir anket yaptırın. Toplum karşı, kendi seçmeniniz karşı. Ya eylüle kadar çalışmak zorunda kalacağız ya da bu hükümlerde ortak bir noktaya geleceğiz ve cuma günü de Meclis tatile girecek” ifadelerini kullandı.

'SOSYAL MEDYADA BOT HESAPLARLA ALGI YARATILIYOR'

Sosyal medyadaki bot hesaplarla algı yaratıldığını belirten DEM Parti Milletvekili İbrahim Akın, Twitter’da yapılan paylaşımlarının birçoğunun yalan ya da ülke gerçekliğine uygun olmadığını söyledi. Akın, 'Semra Işık isimli bir kadının köpekler yüzünden öldüğü' bilgisinin sosyal medyada yayıldığını ama Işık’ın ısrarla hayatta olduğunu açıklamasını örnek olarak gösterdi.

'YASA GERİ ÇEKİLSİN'

AK Partili bazı belediyelerin hayvanları öldürmeden sorunu çözdüğünü ifade eden Akın, sorunun hayvanlar katledilmeden çözülebileceğini söyledi.

Barınaklardaki sorunlara da dikkat çeken Akın, “Barınaklarla ilgili korkunç sorunlar var. Mesela Konya’da 4 bin hayvan toplandı, her türlü bulaşıcı hastalık ortaya çıktı. Yerinde inceleme sonrasında belediye bu köpekleri Konya’nın farklı yerlerine dağıttı. Bir kısmını da öldürdüler” dedi. Akın, yasanın çekilmesini ve katılımcı bir tartışmayla gündeme alınmasını istedi.

‘HALKIMIZA FAYDASI OLACAKSA 365 GÜN ÇALIŞALIM’

TİP Genel Başkanı Erkan Baş da, “Dışarıdan bakıldığında hiçbirimize fayda sağlamayan bir tabloyla karşı karşıyayız. Normalde Anayasa’ya göre Meclis’in kapalı olması gerekiyor. Siz karar aldınız, çalışalım dediniz. Çalışalım, halkımıza faydası olacaksa 365 gün çalışalım. Ama apar topar, oldu bittiye geçirmeye çalışıyorsunuz. Bu bizde bir kaygı oluşturuyor” diye konuştu.

‘SİLİVRİ CEZAEVİ’NE DAHA RAHAT GİRİYORUM’

2017’de tüm siyasi partilerin altına attığı hayvan haklarıyla ilgili düzenlemenin tam tersi bir düzenlemenin hayata geçirilmek istendiğini belirten Baş, komisyon toplantısı sebebiyle Meclis’te alınan güvenlik önlemlerini de eleştirdi. Baş, “Milletvekilimiz cezaevinde olduğu için ben sık sık Silivri Cezaevi’ne gidiyorum. Silivri Cezaevi’ne buradan daha rahat giriyorum” dedi.

‘GÜNLERDİR HAYVAN HAKLARI SAVUNUCULARINI DÜŞMAN İLAN ETTİNİZ; BİRAZ VİCDAN YAHU’

Komisyon Başkanı’nın koridordaki televizyon için ‘bozuldu’ bahanesinin Meclis’e yakışmadığını belirten Baş, “Vatandaşlar bilsin neyi tartıştığımızı. Meclis koridorlarında bir iç yayınla buraya gelen vatandaşlarımız izlesin istiyoruz. Demek ki bir şeyleri kendi TRT’leriyle, A Haberleriyle yayınlayıp bu tartışmayı kendi istedikleri gibi yansıtmak istiyorlar. Günlerdir hayvan hakları savunucularını düşman ilan ettiniz. Öyle yayınlar yapılıyor ki, sanki bunlar terörist, çocuk düşmanı. Biraz vicdan yahu” ifadelerini kullandı. Baş, teklifin geri çekilerek yeniden çalışılmasını istedi.

‘TELEVİZYONU BİLE GÖZALTINA ALDINIZ’

"AK Parti’nin TBMM’nin tarihine, küçük ortağı MHP ile beraber dinamit yerleştirdiğini" ifade eden DEM Partili Perihan Koca, darbe yöntemleriyle ile yasa geçirilmeye çalışıldığını söyledi.

Koca, toplantıya alınmayan temsilcilere dikkat çekerek “Yurttaşlar Meclis dışında ve içinde darp ediliyor. Hiçbir şekilde komisyon başkanı ne de AKP’liler teklife dair bir şey demiyor. AKP-MHP, Meclis’in tarihine, toplumunun temeline dinamit koyuyor. Televizyonu bile gözaltına almışsınız. Kurabiye yiyerek, katliam yasasını geçirmeye çalışıyorlar. Bu kanun teklifi bu şartlarda görüşülemez” diyerek, tepki gösterdi. Koca, “Bu kanlı yasanın karşısında biz varız biz” dedi.

'TOPLUMU KUTUPLAŞTIRARAK ÖFKEYİ BÖLMEK İSTİYORSUNUZ'

‘Neyi kimden kaçırıyorsunuz?’ sorusunun cevabını almak istediklerini söyleyen EMEP Milletvekili Sevda Karaca da, “Bu kanunu Mehmet Şimşek programının yıkımı ortaya çıkmışken konuşuyoruz. Toplumu kutuplaştırarak öfkeyi bölmek istiyorsunuz ama bölemeyeceksiniz” diye konuştu.

'FAHRETTİN ALTUN KUMPASI'

Teklifle sivil toplum kuruluşlarının, emek meslek örgütlerini itibarsızlaştırılmak istendiğini söyleyen Karaca, “Bizzat Fahrettin Altun kumpasıyla hedef gösterilen, lince uğratılan milletvekilleri oldu. Bu kanunun tek bir maddesinde tek bir doğru, nesnel tek bir şey yok. ‘Bilim insanlarını, emek meslek örgütü temsilcilerini buraya davet edelim’ dememizin nedeni bu. ‘-mişle -muş’la, dezenformatif bilgilerle hareket etmeyelim’ dememizin nedeni de bu. Diyoruz ki, ‘dışarıda hekimler, baro temsilcileri var, dünya örneklerini inceleyen uzmanlar var. Ellerinde dosyalar var.’ Ama siz kabul etmiyorsunuz” diye konuştu.

Karaca, daha az maliyetli olan ‘Kısırlaştır-yerinde yaşat’ yöntemi yerine daha maliyetli ‘katliam’ yönteminin seçilmesinin bir rant meselesi olmadığı konusunda bir açıklama beklediklerini de ifade etti.

‘FAHRETTİN ALTUN KUMPASI, AKP İÇİNDEKİ BİR KLİĞİN OPERASYONU’

Teklife ilişkin anketleri hatırlatan TİP Milletvekili Sera Kadıgil, “Ülkedeki insanların yüzde 60’ı ‘öldürmeye karşıyız’ diyor anketler. Yüzde 22’si de ‘sokak hayvanı problemi olduğunu düşünmüyorum’ diyor. Yüzde 15’lik bir kesim var destekleyen. O halde biz burada ne konuşuyoruz, niye konuşuyoruz? Cevabını da veriyorum; çünkü İletişim Başkanlığı öyle istiyor. Sokak hayvanlarına oluşan derin öfkeyi alıp derin yoksulluğu bastırmaya çalışan bir akılla karşı karşıyayız. Asıl dert güç gösterisi. AKP bile yapmıyor bunu. AKP’nin içindeki bir klik aleni bir şekilde operasyon yapıyor. Köpekler hakkında yalan haber yaptırır mı bir insan? Köpeğe iftira atar mı bir insan” ifadelerini kullandı.

MECLİS KORİDORLARINDA PROTESTO

Komisyona alınmayan hayvan hakları savunucuları, bekledikleri koridorda slogan atarak seslerini duyurmaya çalıştı. Meclis koridorlarında ‘Devlet yaşatır, devlet öldürmez’, ‘Barınaklarınız kan kokuyor’,
‘Sesimizi duyan var mı?’, ‘Yasayı çek, Allah çarpar yasayı çek’ sloganları duyuldu.

Toplantıya alınmayan hak savunucuları, zaman zaman yanlarına gelen milletvekillerinden toplantıya ilişkin bilgi aldı.

'ÖTANAZİ' İBARESİ ÇIKARILABİLİR

Öte yandan tekliften 'Ötanazi' ibaresinin çıkarılması tartışılıyor. Buna göre teklife, 'Veterinerlik Hizmetleri Kanunu'nun 9'ncu maddesinin 3'ncü fıkrasında yer alan hükümler uygulanır' hükmünün eklenebileceği de tartışılanlar arasında. 

Veterinerlik Hizmetleri Kanunu madde 9/3 şöyle: Hayvanlara ötanazi yapmak yasaktır. Ancak, a) Hayvanlara acı ve ıstırap çektiren veya iyileşme durumu bulunmayan hastalık durumlarında, b) Akut bulaşıcı bir hayvan hastalığının önlenmesi ya da eradikasyonu amacıyla veya insan sağlığı için risk oluşturan durumlarda, c) Davranışları insan ve hayvanların hayatı ve sağlığı için tehlike teşkil eden ve olumsuz davranışları kontrol edilemeyen durumlarda, veteriner hekim tarafından ötenazi yapılmasına karar verilebilir. Ötenazi işlemi veteriner hekim tarafından veya veteriner hekim gözetiminde yapılır.

'AK PARTİ’NİN ÖNERİSİ YETERLİ DEĞİL, ÇÖZÜM DEĞİL'

AK Parti kaynaklarının verdiği bilgiye göre tekliften 'Ötanazi' ibaresinin çıkarılması önerisi muhalefet tarafından yeterli bulunmadı. Muhalefet milletvekilleri, teklifin tüm maddelerinin uyumlaştırılması ve hayvanların toplanarak öldürülmesinin önüne geçecek şekilde düzenlenmesi gerektiğini söyledi.

Muhalefetin diğer önerisi de teklifin tümden geri çekilerek ekim ayında gündeme alınması oldu.

Muhalefet temsilcileri iktidarın ‘ötanazi ifadesini çıkaralım, veterinerlik kanunundaki ilgili maddeyi uygulayalım’ önerisiyle sınırlı kalınırsa komisyonda ve genel kurulda sonuna kadar itiraz edeceklerini, iç tüzükten gelen tüm haklarını kullanacaklarını söyledi.

İktidar ve muhalefet temsilcileri henüz alınmış bir karar ya da bir uzlaşı olmadığını da sözlerine ekledi.

AK PARTİLİ VEKİLDEN SERA KADIGİL'E TEŞEKKÜR

Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi üzerine komisyonda söz alan ilk imzacı AK Parti Milletvekili Harun Mertoğlu kanunun ilgili maddesini kedileri kapsamayacak şekilde değişiklik önergesi verdiklerini duyurdu. Mertoğlu çarşamba günü yapılan ilk komisyon toplantısında yasadaki maddenin bütün hayvanları kapsadığına ve yasa maddesinin muğlak olduğuna dikkat çeken TİP milletvekili Sera Kadigil'e de teşekkür etti.

OTURMA EYLEMİ BAŞLATILDI

Hayvan hakları savunucuları ziyaret saatinin dolması sebebiyle Meclis’ten çıkmaları konusunda uyarıldı. Hak savunucuları Meclis’ten çıkmayacaklarını söyleyerek oturma eylemi başlattı.