Sokak köpekleri teklifi Meclis Genel Kurulu'nda: Köpeğin bile fakirine tahammülünüz yok
Sokak köpeklerine ilişkin muhalefet ve iktidar arasındaki uzlaşı arayışı sürerken Genel Kurul'daki görüşmeler usul tartışmalarının yanı sıra vekillerin 'kanlı eldiven' eylemi eşliğinde başladı.
ANKARA - Sokakta yaşayan köpeklerin öldürülmesinin önünü açan kanun teklifinin görüşmeleri Meclis Genel Kurulu'nda başladı.
MUHALEFETİN ‘ANAYASA’YA AYKIRILIK’ İTİRAZI
Hayvanları Koruma Kanunu'nda Değişiklik öngören teklife ilişkin usul tartışmalarının yaşandığı Genel Kurul'da ‘Anayasa’ya aykırılık’ itirazlarını dikkate alan Başkanvekili Bekir Bozdağ, milletvekillerinin bu konudaki konuşmalarını dinledikten sonra “Teklifin görüşmelerine başlama yönündeki tutumumda değişiklik bulunmamaktadır” diyerek görüşmeleri başlatmak istedi.
‘MİLLETVEKİLLERİ KONUŞMASIN, HALKIN SESİ BURADA YANKILANMASIN DİYE UĞRAŞIYORSUNUZ’
TİP Genel Başkanı Erkan Baş, dünkü oturumda sokak hayvanlarına ilişkin teklifin AK Parti’nin talebiyle ‘temel kanun’ olarak görüşülmesine karar verildiğini ve grubu olmayan siyasi partilerin söz hakkının engellendiğini belirterek yeniden usul tartışması başlattı.
Alelacele bir kanun geldiğini söyleyen Erkan Baş, “Kanunun her aşamasında gözlerden kaçırmaya, arada derede halletmeye çalışıyorsunuz. Bir yıldır hiç normal kanun yapmadınız. Hep temel kanuna çeviriyorsunuz. Normal kanun yapsak her madde üzerine her grup konuşacak” dedi. Temel kanun haline döndüğü andan itibaren 2 önerge ve 2 konuşma hakkı olduğunu belirten Baş, “Burada milletvekilleri konuşmasın diye büyük bir çaba içerisindesiniz. Halkın gerçek sesinin burada yankılanmaması için, ‘hayvan katliamına’ dur’ sözü yüzünüze söylenmesin diye elinizden geleni yapıyorsunuz. Ama bozduğunuz kantar gün gelir sizi de tartar” ifadelerini kullandı.
AK PARTİLİ ÖZKAYA: MUHALEFET SADECE KONUŞMA YAPILSIN DİYE ÖNERGE VERİYOR
AK Parti Milletvekili Ali Özkaya ise “Sadece konuşma yapılsın ama kanuna engel olunsun diye önerge veriliyor. Bize millet bir görev verdi. Bizim görevimiz bu kanunları çıkarmak, iktidar grubunun sorumluluğu kapsamında bu süreci yürütmek” diye konuştu. Özkaya, iç tüzüğe göre sadece grubu olan partilerin önerge verme ve konuşma hakkına sahip olduğunu ifade etti.
'BAŞKAN DA BİLİYOR Kİ TUTUMU DOĞRU DEĞİL'
DEVA Partisi Milletvekili İdris Şahin de parlamentoda 16 aydır normal kanun görüşmediklerini söyledi ve “Sayın Başkan da gayet iyi biliyor ki şu andaki tutumu doğru değil. bu temel yasa olarak görülebilecek bir konu değil. Bu yasayı normal yasa olarak konuşalım. Grubu bulunmayan siyasi partilerin de görüşlerine itibar edin. Sizi yanlış yola sevk etmeyiz” diye konuştu.
BOZDAĞ MUHALEFETİN TALEBİNİ KABUL ETMEDİ, GÖRÜŞMELERİ BAŞLATTI
Konuşmalar üzerine Bozdağ, grubu olmayan muhalefet partilerinin itirazlarını haksız bulduğunu ve tutumunun iç tüzüğe uygun olduğunu ifade etti. Teklifin temel kanun olarak görüşülmesine dair tutumunu değiştirmedi.
SAADET: KÖPEKLER İÇİN YAŞAM ALANLARI KURULSUN
Teklifin tümü üzerine konuşan SAADET Milletvekili Şerafettin Kılıç, 22 yıllık AK Parti iktidarı boyunca soruna kalıcı ve etkili çözümler üretilmediğini ifade ederek sokak köpeklerinin insanlarla aynı ortamlarda yaşamasını doğru bulmadıklarını; köpekler için sağlıklı, denetlenebilir yaşam alanları oluşturulması gerektiğini söyledi. Kılıç ayrıca hayvan satışı ve üretiminin de yasaklanması gerektiğini söyledi.
ÖZLALE’DEN YENİŞEHİRLİOĞLU’NA: SİZE ACIYORUM, BELLİ Kİ BİR SOKAK KÖPEĞİNİN BAŞINI HİÇ OKŞAMAMIŞSINIZ
İYİ Parti Milletvekili Ümit Özlale’yse konuşmasına şu sözlerle başladı: “Sizler utanmadan sıkılmadan bu kanun teklifinin adına ‘Hayvanları Koruma Yasası’ diyorsunuz. Bunun hangi maddesinde hayvanları korumayı hedefliyorsunuz. Daha ilk cümleden sıkıntı var. Bu teklif üzerine çalışma yapan Sayın Yenişehirlioğlu adına üzüldüm. Belli ki bir sokak hayvanının başını hiç okşamamışsınız belli ki. Sizin için üzülüyorum ve size acıyorum. Tatmadığınız bir duyguyu öldürecek olduğunuz için üzülüyorum.”
‘TEKLİFİN ALTINDA 71 İMZA VAR, BURADA 10 MİLLETVEKİLİ VAR’
İktidarın çocuklar ve köpekler arasında tercihte bulunmaya zorladığını belirten Özlale, AK Parti milletvekillerinin sataşmaları üzerine “Burada 10 kişisiniz. Kanun teklifinin altında 71 milletvekilinin imzası var. Burada 10 kişisiniz. Kanun teklifiyle bu kadar ilgilisiniz” dedi.
‘DERDİNİZ ÇOCUKLAR DEĞİL, KUTUPLAŞTIRMAK’
İYİ Partili Özlale, AK Parti sıralarına dönerek “Siz diyorsunuz ki ‘hayvansever misiniz, çocuk sever misiniz?’ Biz ikisini de seviyoruz” dedi ve şöyle devam etti: “Sizin derdiniz çocukları savunmak değil olabildiğince kutuplaştırmak.”
‘ONLARCA ÇOCUK TECAVÜZE UĞRARKEN VİCDANINIZ NEREDEYDİ?’
AK Partili milletvekillerinin bu teklifi savunurken çocukların güvenliğini gerekçe gösterdiğini ve vicdanlara sığındığını söyleyen Özlale, AK Partili milletvekillerine şu soruları yöneltti: “Ne idüğü belirsiz vakıflarda onlarca çocuk tecavüze uğradığında vicdanınız neredeydi?” diye sordu.
‘KÖPEĞİN BİLE FAKİRİNE TAHAMMÜLÜNÜZ YOK’
Cins köpek satışının engellenmesi gerektiğine dikkat çeken Özlale, “Bu ülkede insanın değil köpeğin bile fakirine tahammülünüz yok” dedi.
YENİŞEHİRLİOĞLU: ÜMİT BEY’E SERAP HANIM’LA İKİ CİHAN SAADETİ DİLİYORUM
Özlale’nin konuşmasının ardından AK Parti grup Başkanvekili Bahadır Yenişehirlioğlu, ‘Ümit Bey’in sözlerine arkadaşlarım sırası gelince yanıt verecektir. Ben, Ümit Bey’e Serap Hanım’la iki cihan saadeti, uzun bir ömür diliyorum’ dedi. Bozdağ’da ‘Biz de Ümit Bey’e iki cihan saadeti diliyoruz’ dedi ve oturuma 45 dakika ara verdi.
MHP: HAYVANLARI ÖLDÜRMEK GİBİ BİR NİYETİMİZ OLAMAZ, BU YASAYA İHTİYAÇ VAR
Aranın ardından teklifin tümü üzerine söz alan MHP Milletvekili Muharrem Varlı, daha önce çıkarılan yasaların uygulanmaması sebebiyle hayvan popülasyonunda artış olduğuna ve bunu azaltmak için bu yasanın hazırlandığını kaydetti. “Bizim hayvanları öldürmek gibi bir niyetimiz olamaz, hepimiz vicdan sahibiyiz, hepimizin evinde hayvanları var” diyen Varlı, yasayla birlikte belediyelere bazı sorumluluklar yüklendiğini de ifade etti. Sorumluluklarını yerine getirmeyen belediye ve belediye meclis üyelerine 6 aydan bir yıla kadar hapis cezası getirilmesinin denetlenebilirlik açısından olumlu olduğunu kaydetti.
'YAŞATMAK İÇİN ELİMİZDEN GELENİ YAPACAĞIZ'
Hiç kimsenin öldürmek gibi bir düşünceye sahip olmadığını söyleyen Varlı, “Biz hayvanları seviyoruz. Sayın Genel Başkanımızın da belirttiği gibi hayvanlar bizim can dostumuz. Onları yaşatmak için elimizden geleni yapacağız. Belediyelerimiz de elinden gelenin en iyisini yapacak” dedi.
‘ASIL SORUMLULARA BAKMAK GEREK
DEM Pari Milletvekili Peri’han Koca da, 2004’te çıkan ilgili yasayı hatırlattı ve bu yasanın tam anlamıyla uygulanmadığını söyledi. 1389 belediyeden 322 tanesinde barınak bulunduğunu ve kısırlaştırma oranlarının çok düşük olduğunu ifade eden Koca, “Bugün bir popülasyon kontrolsüzlüğünden bahsediyorsak ‘yakala, kısırlaştır, bırak’ yöntemini uygulamayan asıl sorumlulara bakmak gerekiyor” dedi.
'TARİHİ BİR ÖLÜM DÖNGÜSÜNE KAPI AÇACAKSINIZ'
Gerçek anlamda bir kısırlaştırma seferberliği ile sorunun çok rahat çözülebileceğini belirten Koca, “Çözüm önerilerinin bir tanesine bile yanaşmıyorsanız yeni Hayırsız Adalara ve tarihi bir ölüm döngüsüne kapı açacaksınız” diye konuştu.
‘BİREYSEL SİLAHLANMA ÇAĞRILARI YAPILIYOR’
DEM Parti Milletvekili Burcugül Çubuk da pek çok vatandaşın kendilerine, “bu yasanın kabulünü engelleyin” dediğini anlatarak başladığı konuşmasında “Bu bir geçiş şiddetidir, bu şiddet artarak büyüyecek. Bireysel silahlanma çağrıları yapılıyor” uyarısını yaptı.
‘YILDA 10 BARINAK YAPMIŞSINIZ, ŞİMDİ BİZE ‘4 YILDA BİN 600 BARINAK YAP’ DİYORSUNUZ’
Partisi adına söz alan CHP Grup Başkanvekili Gökhan Günaydın’ın konuşması öncesi CHP Grubu ayağa kalkarak pankartlarını ve kırmızıya boyanmış eldivenlerini gösterdi.
Günaydın, Belediyeler AK Parti yönetimindeyken sorunun çözümü için hiçbir adım atılmadığını, CHP’li belediyelerinde 5 yılda 1 milyon 300 bin hayvan kısırlaştırdığını kaydetti ve “Biz sizin 15 yılda yapmadığınızı 5 yılda yaptık” dedi. 2002 yılında 120, bugünse 320 barınak olduğunu ifade eden Günaydın, “Yılda 10 barınak yapmışsınız şimdi 2028’e kadar 4 milyon hayvanı içine koyacak barınak yapın diyorsunuz. Yılda 10 barınak yapmışsınız şimdi diyorsunuz ki 4 yılda 1600 barınak yap.”
‘HASTA KÖPEKLERİ ÖLDÜRME, REHABİLİTE ET’
CHP’lİ belediyelerle vatandaşın, vatandaşla vatandaşın karşı karşıya getirilmek istendiğini belirten Günaydın, “Buna müsaade etmeyeceğiz. Yaşamı savunmaya devam edeceğiz. Teklifi derhal geri çekin. Kimler yürütecekse müzakereni yap, paydaşlarla görüş. Sorumluluğu sadece belediyelere değil, bakanlıklara da dağıt. Kısırlaştırma kampanyasına gir, aşılamayı etkinleştir. Hasta köpekleri al, rehabilite et. Öldürme rehabilite et. STK’larla birlikte çalış” ifadelerini kullandı.
‘YARIN CHP GENEL BAŞKANI DA BURADA OLACAK’
CHP'li Günaydın, teklife tüm güçleriyle muhalefet edeceklerini kaydederek, “Bugün tüm milletvekillerimizle buradayız. Yarın CHP’nin Genel Başkanı da burada olacak. Yasayı geçirmemek için her türlü imkanımızı kullanacağız. Yurttaşı kutuplaştırmanıza izin vermeyeceğiz” dedi.
Meclis’in Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik öngören teklifi yasalaştırdıktan sonra Salı günü kapanması bekleniyor.
‘AK PARTİ ÇOK ÖNEMLİ ÇALIŞMALAR YAPTI’
Teklifin tümü üzerine söz alan, teklifle ilgili çalışmaları yürüten isim AK Parti Grup Başkanvekili Bahadır Yenişehirlioğlu, “Bu dünyayı merhametle buluşturan bizzat bizim mensubu ve temsilcisi olduğumuz medeniyettir” dedi.
AK Parti hükümetlerinin hayvanların refahının sağlanmasına ilişkin çok önemli çalışmalar yürüttüğünü savunan Yenişehirlioğlu, iyi niyetli çalışmalara rağmen popülasyon artışının herkesin kabul ettiği bir sorun haline geldiğini söyledi.
Yenişehirlioğlu’nun teklifin çalışmaları süresince tüm taraflarla görüşüldüğünü söylemesi üzerine muhalefet sıralarından, “Kimlerle görüştünüz, hangi kurumlarla görüştünüz” sesleri yükseldi.
KONTROLSÜZ POPÜLASYON ARTIŞINI DESTEKLEYEN ÇEVRELER VAR
Yenişehirlioğlu, popülasyonun kontrol altına alınamaması nedeniyle köpeklerin en temel insan hakkı olan yaşam hakkını tehdit etmeye başladığını söyledi. Sahipsiz hayvanlar için yapılan kontrolsüz bağış kampanyalarına da dikkat çeken Yenişehirlioğlu, “Başıboş sokak köpeği sayısının kontrol altına alınması bir yana adeta bazı çevreler kontrolsüz sokak köpeği popülasyonu artışını desteklemektedir. Bu durum popülasyonun kontrol altına alınma çalışmalarını sekteye uğratmaktadır” diye konuştu.
🔴 #CANLI
— duvaR (@gazeteduvar) July 28, 2024
📌 AK Partili Yenişehirlioğlu’nun ‘sahipsiz köpekler’ derken muhalefet sıralarını eliyle işaret etmesi gerilime yol açtı
📌 Sokak köpeklerinin öldürülmesinin önünü açan kanun teklifinin görüşmelerine 15 dakika ara verildi: https://t.co/6Stqh6GLiV pic.twitter.com/7N1UksgfZA
YENİŞEHİRLİOĞLU, SAHİPSİZ KÖPEKLER DİYEREK MUHALEFETİ İŞARET ETTİ
Yenşehirlioğlu’nun, konuşması sırasında ‘Sahipsiz köpekler’ derken bu ifadeyi muhalefet milletvekillerine seslenir gibi toplaması ve eliyle de muhalefeti işaret etmesi üzerine CHP ve DEM Parti milletvekilleri tepki gösterdi, sıralara vurmaya başladı. CHP ve DEM Grup Başkanvekillerinin de tepki göstererek Meclis Başkanvekili’nden müdahale etmesini istemesi üzerine Başkanvekili Bozdağ, Yenişehirlioğlu’na kendisini ifade etmesi için söz hakkı verdi. Yenişehirlioğlu, “Bütün milletvekilleri değerli anlamlı ve önemlidir. Ben kimseyi kastetmiyorum her biriniz değerli, anlamlı milletvekillerisiniz” dese de milletvekillerinin tepkileri dinmedi.
Yenişeirlioğlu konuşmasını bitirip yerine geçtiğinde AK Parti Grubu tarafından alkışlarla karşılandı. Milletvekilleri, Yenişehirlioğlu’nu tebrik etti.
Tepkilerin dinlemesi ve gerilimin artması üzerine Bozdağ birleşime 15 dakika ara verdi.
Arada da vellitevekilleri arasındaki tartışma devam etti, sinirler gerildi.
ÖZÜR DİLEDİ
Verilen aranın ardından, muhalefet milletvekilleri Yenişehirlioğlu’na ‘özür dile’ diye seslendi. Muhalefet partilerinin grup başkanvekilleri yerlerinden söz alarak, AK Pertili Yenişehirlioğlu’nun özür dilemesini talep etti. Bunun üzerine Yenişehirlioğlu, yerinden söz alarak özür diledi ve helallik istedi.
📌 'Sahipsiz köpekler' diyerek hedef göstermişti: Yenişehirlioğlu, muhalefet sıralarından özür diledi
— duvaR (@gazeteduvar) July 28, 2024
🔴 #CANLI Sokak köpeklerinin öldürülmesinin önünü açan kanun teklifinin görüşmelerine devam ediliyor: https://t.co/6Stqh6GLiV pic.twitter.com/hHEhIczVJA
‘KÖPEĞİN İZNİ OLMADAN KISIRLAŞTIRMA YETKİSİNİ NEREDEN ALIYORSUNUZ?’
Sonrasında söz alan AK Parti Milletvekili Harun Mertoğlu’nun ‘Hani tek çözüm kısırlaştırma diyorsunuz ya, kendilerinin izni olmadan kısırlaştırma yetkisini siz nereden alıyorsunuz? diye sorunca muhalefet sıralarından sesler yükseldi.
CHP Grup Başkanvekili Ali Mahir Başarır, “Biz ‘kısırlaştıralım’ dediğimizde ‘spiral takalım’, ‘Köpekten kısırlaştırmak için izin alacaksınız’ diyen AK Parti milletvekilleri olduğunu söyleyen Başarır, “Hayvanları bu kadar düşünüyorsanız bu yasayı yırtın atın” diye konuştu.
HİÇBİR DEM PARTİLİ BELEDİYE BU YASAYI UYGULAMAYACAK
DEM Parti Grup Başkanvekili Gülistan Kılıç da, “Öldürmenin kısırlaştırmadan yeğ olduğunu, kısırlaştımada onların iznini almamanın sorun olduğunu söylüyorsunuz. Biz gerçekten aynı yasayı, aynı dili mi konuşuyoruz. Şunu söyleyelim; hiçbir DEM Partili belediye bu yasayı uygulamayacak” dedi.
KISIRLAŞTIRMA, SAHİPLENDİRME, AŞILAMA, BARINAK VERİLERİ
Teklifin tümü üzerine konuşmaların bitmesinin ardından teklifin görüşüldüğü komisyonun başkanı Vahit Kirişçi, milletvekillerinin sorularını yanıtladı.
Kirişçi, 2004-2023 yılları arasında kısırlaştırılan hayvan sayısının 2 milyon 504 bin 595; aşılanan hayvan sayısının 2 milyon 846 bin 387, sahiplendirilen hayvan sayısının 533 bin 004 olduğunu söyledi.
‘Sorunu çözmek için kedi ve köpek üretimini, satışını ve ithalatını yasaklamıyorsunuz?’ sorusuna da Kirişçi, “Üretim ve satış yerlerinin izinleri Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından verilmektedir. 2024 yılında bu işlemlere 73 bin lira idari para cezası uygulanmaktadır. Ülkemizde ticari amaçla kedi köpek ithalatı yapılmamakta, sadece sahipleriyle birlikte girişleri mümkün olmaktadır” yanıtını verdi.
Barınak sayısıyla ilgili de bilgi veren Kirişçi, 105 bin kapasiteli 322 adet barınak olduğunu söyledi.
31 ARALIK 2028’E KADAR ZAMAN VAR
4 milyon hayvanın 105 bin kapasiteli barınaklarda nasıl barınacağı sorusuna da yanıt veren Kirişçi, barınak yapım sürecinin tamamlanması için 31 Aralık 2028’in belirlendiğini söyledi ve “Bu kanun yürürlüğe girdiği andan itibaren belediyeler 4 yıl içinde belirlenen bütçeyi ayırarak bu barınakları yapacaklardır” diye konuştu.
BİRİNCİ BÖLÜME GEÇİLDİ
Soru - cevap kısmının tamamlanmasıyla birlikte teklifin tümü üzerine görüşmeler sona erdi ve birinci bölüm üzerine görüşmeler başladı. Oturum, siyasi parti gruplarının birinci bölüm üzerine 10’ar dakikalık konuşmalarıyla devam ediyor.