Kadın Futbolu’na Dair 7: O zaman ne yapmalı?

Erdem Göktürk*

Türkiye Futbol Federasyonu başkanı Sayın Nihat Özdemir’in beyanlarında yer bulan “kadın futbolunu geliştireceğiz” ifadesinden hareketle, federasyonun bu geliştirme iradesi beyanında samimi ise ne yapması gerektiğini altı bölümlük yazı dizisinde kapsamlı olarak işlemiştik. Bu son bölümde, yapılması gerekenleri derli toplu halde, okuyucular ile buluşturarak bitirelim.

'YAPAMAYIZ' DEME BAHANELERİ

Öncelikle, kadın futbolunun onbeş yıllık bir lig olmasına karşın hâlâ işlemeye açık bir alan olduğunu vurgulamamız gerekiyor. Erkek futbolunda, yapılmak istenen değişimlerde göz önüne alınması gerekli olan camia baskısı, taraftarlar, ve hatta siyaset burada yok. Kural koyucu olan TFF, irade gösterdiği zaman, çok az gayret ile Türkiye kadın futbolu Avrupa’nın ilk on ülkesi arasına sokabilir.

Peki TFF’nin kulüpler birliği ile görüşmelerinde öne sürdüğü, “nelerin, neden yapılamayacağı” bahaneleri neye benziyor olabilir? Nasıl aşılabilir bu engeller?

BÜTÇE ÜRETMEK MÜMKÜN

Birinci olarak bütçe gündeme gelecektir. Buna eklenecek olan yeterli eleman konusu da kuvvetli bir engel olarak öne sürülecektir. Burada belirtilmesi gereken, çok yıllık bir strateji dahilinde hareket eden ve tek görevi kadın futbolu olan bir departmanın UEFA ve FIFA nezdindeki projeleri hakkı ile yapmasının mümkün olduğudur. Bu çözüm ile kadın futbolunda pek çok eksik giderilebilecektir. Bunun yanında TFF Pazarlama birimi ile yapılacak olan çalışmalar ile farklı sponsor ve fon girişi çözümleri üretilebilecektir. Doğal olarak bu gayretlerin “Genç Oyuncu Gelişim” biriminden ziyade “Kadın Futbol Departmanı” tarafından yapılması, gerçekleşmesi için tek yoldur.

KULÜP KALİTESİNİ ARTIRMAK MÜMKÜN

Son yılların popüler bahanelerinden birisi, özellikle alt liglerdeki kulüplerin durumunun sağlıklı spor yapmak için yetersizliği iddiası. Burada, deplasmanlı bir ulusal lig için yetersiz bazı kulüplerin ligde yer aldığı konusunda haklılık yok değil. Ancak federasyonun resmi toplantılarda dahi, kontrolsüz sayısal artışın ve ulusal lige giriş bariyerinin kendi hatası olduğunu kabul etmesi de var. Üstelik son dört yıldır, bunun düzeltilerek daha seçici bir lige giriş yöntemi geliştirilmesi için yapılan başvuruları gözardı eden ve sistemi aynen bırakan da aynı federasyon. Bunun açıklaması, ya yetersizlikten memnun olmak, ya da odaklanamama yüzünden problemin çözülmemesi.

GÜVENLİ SPOR YAPTIRMAK MÜMKÜN

Açıkça dile getirilmeyen, ancak satır aralarından duyulan “kız çocukların güvenliği” konusu ise daha derin. Doğru düzgün düzenleme yapması ve hem kadın, hem de erkeklere sağlıklı bir spor ortamı sağlaması gereken federasyonun bu yaklaşımı, kız çocukların spora erişim hakkını yok saymak için yeterli değil. Kadınlar ve kız çocuklar okula gidebiliyorsa, halk oyunları oynayabiliyorsa, voleybol, basketbol, güreş, boks yapabiliyor, maraton koşabiliyorsa, güvenli şekilde futbol oynamalarını sağlamak federasyonun yükümlülüğüdür. “Fatih Terim döneminde sayın Gülhan Gündüz’ün yaptığı çalışmayı sahaya neden indirmediniz?” diye sormak gerek belki de. Evet, odaklanmak gereken bir konu, ama kadın futbolunun yok sayılması için bahane değil.

KULÜPLER BİRLİĞİ TALEPLERİ

Artık yazı dizisinin sonuna geldik. Talepleri madde madde sıralayarak kamusal alanda, şeffaf bir şekilde kalmasını sağlayalım. Sağlayalım ki ilerledikçe federasyonun bu alanda ne yaptığını, ne yapmadığını değerlendirecek referans noktamız olsun.

TALEP 1 – Departman ve strateji oluşturulmalıdır

Açıkça görülüyor ki Futbol Gelişim Direktörlüğü kadın futbolunu geliştirebilmek için yeterli değil. Ayrı bir Kadın Futbol Departmanı yapılanması sağlanmalı, bir yönetim kurulu üyesinin gözetiminde en az üç yıllık stratejik plan oluşturulmalıdır.

TALEP 2 – Kulüplerin aktif katılımı sağlanmalıdır

Kadın futbol kulüpleri bu alanın ana paydaşıdır. Her türlü süreçte iletişim korunmalı, kulüp görüşleri dinlenmeli, çözüm önerileri dikkate alınmalıdır.

TALEP 3 – Lig sistemi düzenlenmelidir

Ligler işlevsel bir piramit yapısına çevrilmeli. 1.Lig için bir program dahilinde elit profesyonelleşme getirilmelidir. 2.Lig için çok gruplu bölgeselleşmeye geçilmeli, 3.Lig’de kulüp yeterliliği göz önüne alınarak düşme getirilmelidir. 3. Lig’e çıkış yeterlilik veya performans değerlendirmesine tabi tutulmalıdır. İllerde futbola erişim ASKF’ler tarafından yürütülecek yerel ligler ile sağlanmalıdır. Bu amaç ile TASKK yönetiminde kadın futbolu temsil edilmelidir.

TALEP 4 – Altyapı sistemi oluşturulmalıdır

Halihazırda kadın futbolu için anlamlı bir altyapı sistemi olduğu söylenemez. Karma oynanacak U11-12 şenlik liglerinden başlayarak, devamlılığı olan bir sistem oluşturulmalıdır. U13 il şampiyonlarının yapılması sağlanarak, illerde kadın futbolu yayılımı için de kullanılmalıdır. Son yıllarda yaşlandırılan Türkiye Şampiyonaları tekrar eski yaş gruplarına, U15 ve U17’ye döndürülmelidir. Şampiyonaların son aşamalarının, kulüplerin taşıyabileceği bir lig formatında oynanması sağlanmalıdır.

TALEP 5 – Teşviklerde adalet sağlanmalıdır

Teşvik ve ödüllerde kadın futbolunun Gelişim Ligleri ve Bölgesel Ligler’den on kat daha dezavantajlı olması düşünülemez. Burada adalet gözetilerek kadın futboluna ayrılan teşvikler artırılmalıdır. Kadın Futbol 3. Ligi TFF’nin yönettiği deplasmanlı ligler arasında teşvik almayan tek ligdir. Bu ayrımcılık sona erdirilmelidir. Bölgesel Amatör Lig’de olduğu gibi Spor Toto benzeri isim sponsorlukları ile lige fon girişi sağlanmalıdır.

TALEP 6 – Kadınlara güvenli spor yaptırılmalıdır

Müsabaka organizasyonuna dair planlama gereksinimleri statüye eklenmeli, maçlar öncesi ve sonrasında Bölgesel Amatör Lig gibi zaman bırakılarak kadın sporcuların rahat ve sağlıklı spor yapmaları sağlanmalıdır. Lig oynanacak statlar, uygunluk açısından denetlenmeli ve onaylanmalıdır.

TALEP 7 – Kadın klasman hakemi yetiştirilmelidir

Kadın hakemlere 2016 yılında profesyonel maç verilmesi durdurulmıştur. Üst düzey hakem yetiştirmek için MHK tarafından özel bir program uygulanmalı, kadın hakemlere Süper Lig maçı verebilmek bir MHK başarısı kriteri olmalıdır.

TALEP 8 – Kadın antrenörlere eşit imkan verilmelidir

Bölgesel Amatör Lig’deki altyapı antrenör teşvik sistemi benzer bir sistem, kadınlar liginde kadın antrenör istihdamını artırmak için kullanılmalıdır. Kurs puanlamalarında kadın antrenörlerin erkeklere göre dezavantajlı durumu çözülmelidir. UEFA A ve B kursları için öncelik ve teşvik uygulanmalıdır.

TALEP 9 – Sistemsizlik içinde yaşatan tutkudur

Bu kadar gözardı edilen kadın futbolunda sürekliliğin sağlanması bir avuç tutkulu insanın sayesinde olmaktadır. Yapı doğru bir noktaya evrilmeden, bu tutkulu paydaşların varlığı kadın futbolu için hayati önemdedir. 1. Lig’de UEFA A zorunluluğu gibi, bütünün bir parçası olmayan uygulamalardan vazgeçilmeli, ya da ligin emektarlarına gereksinimleri sağlayabilmek için öncelik verilmelidir.

TALEP 10 – Kadın futbolu temsil edilmelidir

Kadın futbolu federasyon içinde delegeler ile temsil edilecek bir yapıya sahip değildir. Profesyonelleşme ile gelecek temsil olanağına kadar, Türkiye Amatör Spor Kulüpleri Konfederasyonu (TASKK) bünyesinde kapsanmalıdır. TASKK delegelerine ek olarak kadın futbolu delegeleri hakkı verilmeli, TASKK yönetiminde temsil sağlanmalıdır.

FEDERASYONUN YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜ HİÇ UNUTMAYALIM

Türkiye’nin imzaladığı pek çok uluslararası sözleşmede, kadınlar ve kız çocukların spora erişimi konusunda eşitlik taahhüt etmiştir. Türkiye Futbol Federasyonu ise 5894 numaralı kanun ile tüm futbol aktiviteleri için tekel olarak belirlenmiştir. Federasyonun kadınlara ve kız çocuklara sağlıklı ve eşit futbol oynatma konusunda yükümlülüğü vardır.

* Kadın Futbol Kulüpleri Derneği Başkanı; Kız çocuklara spor yolu ile gelişim fırsatları sağlamayı hedefleyen İstanbul Defnespor Başkanı

Kadın Futbolu’na dair 1: Onbeş yıldır hâlâ bilmiyoruz

Kadın Futbolu’na dair 2: Amaçsız lig olmaz!

Kadın Futbolu’na Dair 3: Nitelikli oyuncu mu dediniz?

Kadın Futbolu’na Dair 4: Bu kadar destek yeter sana

Kadın Futbolu’na Dair 5: Sen tuvalete gir, ben kapıyı tutarım

Kadın Futbolu’na Dair 6: Federasyonun yetkisi var mı ki?