Suriçi esnafı: Eski Newrozları özlüyoruz

Evrim Deniz

DİYARBAKIR - Maraş depremlerinin etkilediği 11 kentten biri olan Diyarbakır,i Newroz kutlamasına buruk hazırlanıyor. Depremlerde kentte 411 kişi hayatını kaybederken en az 250 bin kişi de evsiz kaldı. Şehirde ev bulamayan, çadırda kalmak istemeyen yüzlerce insan şehri terk etti.

İşte her yıl yüz binlerce insanı Newroz alanında ağırlayan Diyarbakır 2023'te bu koşullarda bir yas havasında hazırlandı Newroz'a.

Yas havası kendisini Suriçi'ndeki Çarşiya Şewitî'de de hissettiriyor. Önceki yıllarda geleneksel Kürt kıyafetleri satan Çarşiya Şewitî esnafı, Newroz öncesi iyi hasılat yapıyordu. Ancak depremler, esnafın işlerini de etkiledi.

Diyarbakır Newroz'unda alanlara renk katan geleneksel Kürt kıyafetleri her sene Suriçi ve Diyarbakır esnafı için satışın en yüksek olduğu zamanlardı. Yılın en renkli ve kalabalık olması gereken zamanında Çarşiya  Şewitî sokakları depremler yüzünden boş ve coşkusuz. Suriçi esnafı satış yapamadığını söylüyor ve geçen yıllar ile karşılaştırıldığında en kötü Newroz olduğunu dile getiriyor. Suriçi esnafından Emin Aydın, “Buralarda iğne atsaydınız yere düşmezdi ama sokaklar bomboş” dedi.

'HEPİMİZ ESKİ NEWROZLARI ÖZLÜYORUZ'

Yöresel kıyafet satan esnaf Aydın, hiçbir şeye talep kalmadığını belirterek, “Geçen sene pandemiden sonra kendimizi toparlamıştık ama bu sene kıyafete talep yok, insanların hevesi de yok” dedi.

Korona salgınından önceki Newrozlarda çok büyük talep olduğunu söyleyen Aydın, “Turistler geliyordu, halk kıyafet almak için aylar öncesinden alışveriş yapıyor, kıyafet sipariş ediyordu. Sonra virüs esnafı çok etkiledi, bu sene ise depremden dolayı inanılmaz sıkıntı yaşıyoruz” diyerek yaşadıklarını dile getirdi.

Maraş merkezli depremden sonra 16 gün dükkan açmadığını belirten Aydın, süreci şöyle anlattı: “Depremden sonra hem o telaşla hem de evimiz hasar aldığı için dükkan açamadık. Canımızın derdine düştük, yeni yeni dükkan açabiliyoruz ama para da yok iş de."

Çarşıya Şewitî'yi ilk defa bu kadar boş gördüğünü belirten Aydın, “Sokaklar bomboş, insan bile geçmiyor. Eski Newrozlarda cumartesi, pazar burada iğne atsaydınız yere düşmezdi ama şimdi medyanın, halkın ve turistlerin en çok uğraması, alışveriş yapması gereken zamanda kimse uğramıyor. Depremden dolayı mı ya da seçim arifesi diye mi bilemiyorum. Bir şeyler etkiledi ama durum çok kötü, esnaf olarak kendi aramızda konuşuyoruz ve hepimiz eski Newrozları özlüyoruz” dedi.

'HALKIN ALIM GÜCÜ YOK Kİ BİZ İŞ YAPALIM'

16 yıldır Çarşiya Şewitî’de esnaflık yapan Mehmet Çelik, depremden dolayı esnafın büyük bir kısmının iş yapamaz hale geldiğini belirterek, “Ekonomi zaten çok kötüydü depremden sonra çok daha kötü hale geldi. Halkın alım gücü yok ki biz iş yapalım” dedi.

Depremden sonra Diyarbakır halkının başka illere göç ettiğini belirten Çelik, “İnsanlar hem korkudan hem de ev bulamadığı için buradan gitti. Eskiden Newroz öncesi çevre illerden de Diyarbakır'a gelenler olurdu ama bu sene gelen giden yok” diye konuştu.

Esnafa yönelik de maddi yardım yapılması gerektiğini dile getiren Çelik, “Sonuçta çok büyük bir deprem atlattık ve 10 gün kadar açmadık dükkanlarımızı. Zarara girdik ve nasıl tekrar normalleşeceğiz bilmiyoruz” ifadelerini kullandı.

'13 YAŞINDAN BERİ BU İŞTEYİM, EN KÖTÜ YIL BU YIL'

25 yıldır yöresel kıyafet satan Özgür Altun ise “Pandemiden sonraki en kötü Newroz sürecini yaşıyoruz. İki gündür en güzel kıyafetlerimizi astık ama gelen giden yok, eski coşku da yok” dedi.

Newroz için şehir dışından gelen misafirlerin ilk defa olmadığını belirten Altun süreci şöyle anlattı: “Geçen senelerde turistler bizim en büyük gelir kaynağımızdı. Bu sene turist de yok. Halkın cenazesi var, Newroz coşkusu olmaması çok normal. 8 Mart ve Newroz öncesi satışların en çok olması gereken süreçler ama bu yıl neredeyse siftah bile yapmadık. 13 yaşından beri bu işteyim, en kötü yıl bu yıl diyebilirim.”