Tanrılara kurban edilen bebek: Müslüme

Düşünme etiğini yok sayan, hatta yok eden retorik tutkusu, hastalıklı zihniyeti büyütüp düşünce dünyamızı sığlaştıracak denli hâkim topluma. Özellikle bugünün iktidarı, teşkilatı ve tabanıyla birlikte yüzyıllardır medeniyeti çölleştiren retoriklerle doldurmuş halde düşünce yapısının arka planını. “Sui misal emsal olmaz” sözü pek sevilir örneğin. Böylece yanlış davranışların, kötü örneklerin ait olduğu kurumsal yapı koruma altına alınır. Sui misal, yani "kötü örnek, örnek alınmaz" vecizesi doğrultusunda "o kötü örnek açıkça konuşulursa toplumda yaygınlaşır" kaygısı taşırlar. Zira sık tekrarlanan bir diğer kalıp -ki bu kalıplarla düşünmek, düşündüğünü zannetmek alışkanlığının ne denli yaygın olduğu hatırda tutulmalı- “şüyuu vukuundan beter” sözüdür. Sorunları halının altına süpürmek anlamına geldiğini de dikkate almadan “her doğru her yerde söylenmez” retorik kalıbına uygun davranış geliştirme alışkanlığı çok yaygındır. Dindar algıyı, dindarların düşünce ve hatta inanç dünyasını oluşturan bu retorikler özellikle fıkıh usulü ile kurulmuş kalıplar olarak çıkar karşımıza. Bu edebiyata, şiire, sanata da yansır. Yüzyıllardır toplumumuzda riyakarlığın bu denli yaygın oluşunda en büyük etken, sadece birkaç örneğini sıraladığım benzer sözlerdir. Biraz 'sert eleştiri' olarak görülse de evet, böyle düşünüyorum.

Tekrar sıralayayım örnek olarak yazdığım söz öbeklerini: 'Sui misal emsal olmaz', 'Şüyuu vukuundan beter', 'Her doğru her yerde söylenmez'. Ve üzerine 'üslub-ı beyan aynıyla insan' sözünü ekleyelim. Ne söylendiğine değil, nasıl söylendiğine önem veren, içeriğe değil biçime, düşünceye değil tarza önem atfeden bu retorik kalıbın izlerini siyasal, toplumsal, kişisel tüm tartışmalarda görebiliriz. Ayrıca insanları eşit görmeyen, ayrımcılığı ve cinsiyetçiliği pekiştiren, 'bir söylenene bakarım söz mü diye, bir söyleyene bakarım adam mı diye' retorik kalıbı, düşünmeyi engelleyen, kötüleyen davranış alışkanlıkları geliştiriyor. Düşünceyi değil düşüncenin ifade ediliş üslubunu, söylenen fikrin 'ney'liğini değil söyleyen kişinin 'kim'liğini ölçü olarak kabul etmenin yerleştiğini görüyoruz bu retorikler sayesinde. Sanat eleştirisinde bile, örneğin; bir erkek şairin bir başka erkek şair hakkında “çorapsız ayakkabı giydiği için şiirinin sanat değeri taşımayacağı” yargısını okumuşluğumuz vardır.

Upuzun bir girizgâh olsa da konuya ilişkin kaygıları ve yargıları anlamak ve neyi reddetmek gerektiğini konuşabilmek için bir de Erdoğan’ın adını anmak, sözüne yer vermek şart: “Güçlü milletler güçlü ailelerden oluşur.” Muazzam retorik değil mi? Arka planında çok derin felsefi, sistemli düşünme edimi varmış gibi duruyor ve bağlılarını kendisine bir kere daha hayran bırakıyor. Ama öyle değil, arkasında sadece ırkçı nüfus politikası var ki; gelişmiş, medeni, demokratik sayılan pek çok devletin de uyguladığı ırkçı bir nüfus politikasının örnek alınışından ibaret. Yazık ki o ülkelerin 'insan hakları bilinciyle' perdelemeyi başardıkları bu ırkçı politikayı, son derece kabaca ve hak ihlallerini fütursuzca besleyerek kullanılan bir söylem ve eylemden ibaret, taklit politika. Bu ülkede bu toplumda bu politikanın bunca insan hakları hukukundan soyutlanmış olarak uygulanışının nelere mâlolduğunu anlamak için bir sözüne daha yer vereyim: “Ataerkil de değil anaerkil de değil, biz aileerkil bir toplumuz” demişti mealen. 2019 yılı AKP kuruluş yıldönümü kutlamalarındaki bu sözü, İstanbul Sözleşmesi karşıtı hukuksuz kararının işaret fişeğiydi. Ardından “tartışmalara nokta koymak gerektiğini düşünüyorum” diyerek medyada, toplumun kısa sürede bilgilenmesini ve karşıtların oranını, bir ay gibi kısa sürede yüzde 17’den 7’ye; 'fikrim yok' grubunun oranını ise yüzde 74’den 56’ya düşüren serbest tartışma sürecini kapatmıştı.

Aileerkillik, yaşanan kötülükleri, hak ihlalleri ve suçları perdeleyen zihniyetin arka planı, “bir kereden bir şey olmaz’ denilebilecek kadar bir siyasi iradenin pervasızlaşmasını; Ensar’ın koruma altına alınışı gibi ev içi şiddetin konuşulmayışını; kadınlara ve çocuklara yönelik eril şiddetle mücadelenin niçin iktidar tarafından yasalara ve İstanbul Sözleşmesi’nin gereklerine uygun biçimde yürütülmediğini gösteriyor. Kabul etmek değil kesinlikle, fakat anlamak mümkün oluyor bu örneklerle. Kutsanan kurumların başında gelen aile, içindeki insanlardan bağımsız olarak dokunulmaz kılındığında, adı aileerkil olarak konulsa bile –ki bu da ayrı bir retorik, bilinçli bir çarpıtma ile patriarkal sistemin sürdürülüşü- bir ailenin karanlık dehlizleri de koruma altına alınmış oluyor. Herkesin bildiği sırlar, suçun gizlenişi zehirliyor bir aileyi ve toplumu giderek. Şüyuu vukuundan beter, denilerek suç gizlenirken, suçlunun cezasızlıkla ödüllendirilmesi, tüm toplum ve daha doğrusu tüm eril şiddet biçimleri için teşvik edici nitelikte.

2021 25 Kasımı'na, kadınlara yönelik eril şiddetle uluslararası mücadele ve dayanışma haftasına yaklaşırken gözümüz kulağımız Müslüme’deydi. 2,5 yaşındaki bebek on gün boyunca yirmi kilometre çapındaki bir arazide arandı. Ve on gün sonra aile çadırından yedi kilometre uzakta bulundu. Kıyafetleri başka yerde, bedeni başka yerde ve cinsel istismar nedeniyle ağır kan kaybından ölmüş halde bulundu. Çocuk şube uzmanları küçük çocukların kayıplarında en çok aile çevresinden şüphelenirler. Fakat nedense arama çalışmalarına aile bireylerinin, aile yakınlarının katılmasını engellemezler. Anlaşılmaz, kabul edilemez, hatta aymazlıktan bile ötede, uzman görüşleri hiç dikkate almayan arama çalışmalarında delillerin nasıl failler tarafından yok edildiğini veya yanlış izler yerleştirildiğini defalarca gördük. Leyla’da olanı Müslüme’de tekrar izledik. Çok merak ediyorum, tek bir kişi çıkıp da bu tekrarlanan arama hatalarının, arama çalışmalarını yürüten ve yöneten kurumların mensuplarınca 'aileye kutsiyet' atfeden zihniyetinden bağımsız olabileceğini söyler mi? Söyleyen çıksa, inanan çıkar mı o da ayrı mesele. Ailenin şerefi denilen şey kadınların ve çocukların yaşam hakkından, onurundan daha üstün tutulduğu içindir ki tüm dünyada kriminolojinin esas aldığı, çocuk kayıplarında en yakınlardan başlanarak şüpheli listesi oluşturma prensibi, hiçbir olayda kullanılmadığına göre kutsal aileden şüphelenmek, ailenin kutsiyetine zarar verir endişesi önemli bir nedendir.

Tabii basına yayın yasağı, davalara gizlilik kararı kolaylıkla getirildiği için detayların kamuoyundan gizlenmesi de yukarıdaki kalıplaşmış sözlerle yakından ilişkili. Aile kutsal göründüğünde tam anlamıyla aile kurumu put edinilmiş oluyor. Dindar olduğunu iddia eden yöneticiler eşref-i mahluk olarak bildirilen insanı bırakıp Kur’an’da yeri olmayan aile kurumunu kutsadığında, ataerkinin en büyük erkeği egemen saydığı kurum içinde yaşayan tüm insanlar, egemenin insafına ve keyfine terk edilmiş oluyor. Müslüme bir egemenin keyfi için, aile putlaştırıldığında tanrı ilan edilmiş o ailenin egemeni için kurban edilmiş bebeklerimizden biri oldu. Annesine tecavüz ettiğinde, aile putunun karanlık dehlizlerinde koruma altına alındı o suçlu. Garibim Müslüme’nin annesi, bir başka erkeğe gönül vermiş olsa 'namus' diyerek öldürürdü koca olan erkek. Ama tecavüz eden aile reisi olunca sustu, o korkunç cenderede yaşattı tecavüze uğrayan kadını. Herkes suçu bildi ve sustu. Çünkü o çetenin adı aile idi. Aile put olmuştu. Aile kutsal sayıldığı için iktidarlar tarafından, o ailenin muktediri de haşa tanrı sayılmış oldu.

Sorunların açıkça konuşulmayışı, suçluların cezasızlığına ve suçun yaygınlaşmasına yol açıyor. Ancak bizim iktidarın zihniyetinde kötülük bulaşıcı kabul edildiğinden kötülükler konuşulmuyor, yargıya taşınsa bile kamuoyundan gizlemenin binbir yolu bulunuyor. Oysa biliriz ki, kötülükler konuşulmadığında, gizlendiğinde zehirli bir salgına dönüşür ama sorunlar cesaretle ortaya konulduğunda o cesaret topluma bulaşır. Ancak tepemizdeki zihniyete göre bebek, nitelikli cinsel istismar nedeniyle ölmüş, kadın cinsel şiddete uğramış, bitmek tükenmek bilmeyen duygusal şiddet içinde yaşatılıyormuş ne gam. Yeter ki aile putunun adı lekelenmesin. Tıpkı Yağal ailesi bireyleri gibi daha on binlerce ailenin üyeleri ismin lekelenmesini insanların ölmesinden daha önemli görüyor. Suçun işlenmesi değil, suçun işlendiğinin duyulması aile adı için lekeleyici sayılıyor. Zehirli sarmaşık gibi toplumu tepeden tırnağa kuşatan retorikler, düşünmeyi, ifade özgürlüğünü ve bireyin hak savunusunu ketlemiş halde. Devlet, toplum, yargı korumadığı, yasalar uygulanmadığı için aile içinde veya dışında eril şiddet karşısında kadınlar ve çocuklar yalnız ve çaresiz bırakıldığı için isyandayız. Bu 25 Kasım'da isyanımızı büyüten isimlerden biri Müslüme oldu. Hukukçu değilim ve doğrusu kimseye danışmak da istemediğim için bu yazı, yayın yasağı nedeniyle sakıncalı olur mu, bilmiyorum. O nedenle bu yazı için en uygun olacak bitiş cümlesi olarak eşitlik ve eril şiddetle mücadele için zihniyet dönüşümü sağlayan sloganı seçtim.

Gelsin baba! Gelsin Koca! Gelsin Devlet! Gelsin Cop! İnadına İsyan! İnadına İsyan! İnadına İSYAN!