Thodex mağduru: Dün Sülün Osmanlar vardı bugün Tosuncuklar, Özerler var

DUVAR - Yerli kripto para borsası Thodex skandalında, hesaplarına ulaşamayan 400 bin kişinin mağdur olduğu iddia ediliyor. Thodex’te, aylık 100 milyar liralık işlem hacmi bulunduğu ve yaklaşık 2 milyar dolarlık bir paranın kaybolduğu belirtiliyor. Öte yandan Thodex şirketiyle ilişkili olduğu öne sürülen 78 kişinin yakalanmasına yönelik İstanbul merkezli 8 ilde operasyon düzenlendi. Arnavutluk'a giden Thodex kurucusu Faruk Fatih Özer için ise kırmızı bülten çıkarıldı.

'KRİPTO PARALARIN DÜNYA GENELİNDE YASAL BİR ALTYAPISI YOK'

Hukukçu Roni Okuduci, Thodex gibi kripto paraların alım-satımına aracılık yapan platformların "borsa" olarak nitelendirmenin hatalı olduğu görüşünde.

Borsalar dünyada ve Türkiye'de kuruluş ve denetlenmeleri açısından kanun ve kurum denetimi altında olduğunu, Türkiye'de Sermaye Piyasası Kanunu esasları dahilinde Sermaye Piyasası Kurulu tarafından denetlendiğini belirten Okuduci, ancak Thodex gibi kripto para platformlarının dünya genelinde devlet denetimine tabi olmadığına ve yasal bir alt yapısı bulunmadığına dikkat çekiyor.

Thodex platformunda yatırımı bulunan ve mağdur olan kişilerin, platform üzerindeki varlıklarına ulaşamadığından ve tasarruf hakkını kullanamağından ivedilikle bulundukları yerlerdeki Cumhuriyet Başsavcılıklarına müraacat edip şirket ve yetkilileri hakkında nitelikli dolandırıcılık suçundan, suç duyurusunda bulunmaları gerektiğini altını çizen Okuduci, şöyle devam etti:

"Ayrıca platformun bağlı olduğu Koineks Teknoloji A.Ş.'ye karşı icra takibi başlatmalıdır. Şirkete ait malvarlığı bulunması durumunda öncelikli haciz sırasına göre dağıtım yapılacaktır. Çok sayıda mağdurun olduğu göz önünde bulundurulursa kanımca, en hızlı yöntemin, mahkemeden ihtiyati haciz kararı alınarak hızlı bir şekilde ve icra prosedürü beklenmeksizin şirket malvarlığına ihtiyaten haciz işlemi yapılmasıdır. Mağdur vatandaşların bir avukattan hukuki yardım alarak derhal bu yollara başvurmalı."

'İNGİLTERE VE BULGARİSTAN'DA KRİPTO PARA DOLANDIRICILIĞI YAŞANDI'

Dünyada da dolandırıcılık örnekleri olduğunu aktaran Okuduci, şunları söyledi:

“Bitcoin ve diğer kripto paralar son yıllarda dünya genelinde çok rağbet gördüğünden işlem hacimleri de çok büyük durumda, dolayısıyla bu piyasadan faydalanmak isteyen dolandırıcıların yaptığı vurgunlar da yüksek meblağlar oluyor. Bildiğim kadarıyla İngiltere ve Bulgaristan'da 2 büyük kripto para dolandırıcılığı yaşandı ve dolandırıcılar yakalandı. Ancak yatırımcıların ekseriyeti kripto varlıklarını kaybettiler. Kripto paralar bankacılık sisteminden farklı bir teknolojik altyapıya sahip olduğundan devletlerin kripto para hareketlerine ulaşması da oldukça zor. Şu an devletler kripto paralara karşı temkinli davranıyor.” 

'TÜRKİYE'DE KRİPTO PARAYA OLAN İLGİ DÜNYA ORTALAMASININ ÇOK ÜZERİNDE'

Dolandırılanların yaş ortalamasının -özellikle kripto para uygulamasını kullanarak dolandırılanların- büyük çoğunluğunun gençlerden oluştuğu söyleniyor.

Okuduci, genç nüfusun kripto paraya olan ilgisinin, Türkiye'nin içinde bulunduğu sosyo-ekonomik durumdan kaynaklandığını düşünüyor. “Para kavramı çağlardan beri değişen ve gelişen bir varlık olarak karşımıza çıkmaktadır” diyen Okuduci, sözlerine şöyle devam etti:

"Takas yoluyla ticaretten, M.Ö. 700'lü yıllarda Lidyalıların ilk parayı bulmasından, günümüzdeki elle tutulamayan kripto varlıklara kadar uzanan bir süreçten geçmiştir. Son yıllarda teknolojinin gelişmesiyle ortaya çıkan ve popüler olan kripto paralar ile blockchain sistemini ve teknolojiyi kullanabilen genç kesim tarafından daha çok kullanılması olağan bir durumdur. Ancak tabi ki Türkiye'de dünya ortalamasının çok üzerinde ilgi görmesinin ve kontrolsüz bir şekilde kullanılmasının, ülkenin içinde bulunduğu sosyo-ekonomik durumdan kaynaklandığını da değerlendirilebilir.”

'KRİPTO PARALARI KONTROL ALTINA ALAN DEVLETLER KAZANÇLI ÇIKACAK'

"Yarın başka bir kripto para uygulaması çıksa, kullanıcıların veya yatırımcıların dolandırılmasını engelleyecek ne tür adımlar atılmalı?" sorumuza Okuduci, "Zaten Türkiye'de kripto para alım satımı için kullanılan Thodex gibi onlarca yerli ve yabancı platform mevcut ve illa ki yeni platformlar da eklenecektir. Devletlerin hakimiyeti dışında ülkelerarası para aktarma, kara paranın kripto paralar yoluyla aklanması, kripto varlıkların vergilendirme sistemi dışında kalması ve daha sayabileceğimiz birçok sebepten ötürü dünya üzerindeki diğer devletler gibi Türkiye de kripto paralara karşı mesafeli duruyor" yanıtını verdi. 

Bazı yasal düzenlemeler yapıldığını dile getiren Okuduci, "Trilyon dolara ulaşan işlem hacmi sebebiyle devletler de zamanla pozitif hukuka kripto parayla alakalı yasal düzenlemeler ekliyorlar. Türkiye mevcut durumda kripto paraya yatırımı zorlaştıran yasal düzenlemeler oluşturmakta. Geçtiğimiz hafta düzenlenen ve 30 Nisan 2021'de yürürlüğe gireceği açıklanan yönetmelikle, artık kripto para ile hizmet ve mal alımı yasaklanacak, Merkez Bankası denetimindeki elektronik para kuruluşları, kripto para alımında veya satımında aracılık hizmeti yapamayacak ve bu yolla banka hesabından kripto para alım ve satımı için fon transferi yapılamayacaktır" dedi.

"Ancak belirtmek gerekir ki bu tür engellemeye yönelik düzenlemeler, yatırımcıları yurtdışı kaynaklı ödeme araçlarına yönlendirecek ve Türkiye açısından para hareketlerin takibi zorlaşacaktır" diyen Okuduci, "Kanaatimce zamanla devletler kripto parayı tanıyacak ve kripto paraları kontrol altında kullanan devletler kazançlı çıkacaktır" diye konuştu.

'VARLIKLAR BAŞKA HESAPLARI AKTARILDI GÖRÜŞÜNDEYİM'

Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK) Başkanlığı, kripto para borsası Thodex'in Türkiye'de bulunan finansal kuruluşlar nezdindeki hesaplarına bloke koyduğunu duyurdu. Okuduci, bundan sonraki süreçle ilgili şu öngörüsünü paylaştı:

"Thodex platformunun bağlı olduğu Koinex Teknoloji A.Ş. Türk Ticaret Kanunu'na göre kurulmuş Ticaret Siciline kayıtlı bir şirket. Dolayısıyla bu şirketin Türkiye'de bulunan finansal kuruluşlarda varlıkları bulunabilir. Bu varlıkların şirketçe kullanmasını ve kaçırılmasını engellemek amacıyla MASAK tarafında bu varlıklara bloke kondu. MASAK tarafından şirketin finansal kuruluşlardaki mevcut varlığına yönelik herhangi bir açıklama yapılmadı, ancak dolandırıcılık kastı ile hareket edilmişse varlıkların başka hesaplara aktarıldığı görüşündeyim. Bundan sonraki süreçte derhal transfer hareketleri soruşturma kapsamında takip edilmeli ve şirket adına bulunan finansal varlıklar dışındaki diğer mal varlıklarına da tedbir konulmalıdır.”

'DÜN SÜLÜN OSMANLAR VARDI BUGÜN TOSUNCUKLAR, ÖZERLER VAR'

Ailesinin ve yakınlarının tepkisinden dolayı ismini açıklamak istemeyen bir yatırımcı, Thodex'e yaklaşık 200 bin TL yatırdığını söyledi. Üzgün olduğunu dile getiren kişi, yaşananları 'dijital trajedi' olarak yorumluyor:

“Maalesef bu trajedinin bir parçası benim. Dün Sülün Osmanlar vardı, bugün Tosuncuklar ('Tosuncuk' lakabıyla tanınan Çiftlik Bank CEO’su Mehmet Aydın), Faruk Fatih Özerler var. Dolandırıcılıkta sadece alan değişikliği yapıldı. Türkiye tabiri caizse dolandırıcıların merkez üssü oldu. Kısa sürelerde insanları bu kadar kolay dolandırmak sadece halkın değil, devletin bu alanda yetkin olmamasının bir sonucu. Türkiye devleti dijital dünyayı takip edemeyecek ve kontrol edemeyecek kadar yetkinsiz mi? Kendi adıma söyleyeyim. Gerçekten çok üzgünüm. Tanıdığım birçok kişi bu durumdan mağdur oldu.”