Thomas Barfield'dan Afganistan’a politik ve kültürel tarih açısından bakış

DUVAR - Boston Üniversitesi antropoloji profesörlerinden Thomas Barfield’in Afganistan’da geçirdiği uzun yıllardan sonra kaleme aldığı 'Afganistan Politik ve Kültürel Bir Tarih' kitabı VakıfBank Kültür Yayınları tarafından Burhan Yüksekkaş çevirisiyle yayımlandı. VakıfBank Kültür Yayınları’nın Türkçede ilk kez okurla buluşturduğu kitap, Afganistan ve göçebe halklar üzerine yürüttüğü çalışmalarla alanındaki uzman sosyal antropologlardan biri olan Thomas Barfield’in, gençliğinde seyyah olarak gezerken hayran kaldığı ülkenin, küresel güçlerin etkisiyle geçmişten bugüne değişimini anlatmasından oluşuyor. 

Thomas Barfield, Afganistan topraklarında tarihi mücadelelerin ve siyasi otoritelerin değişen doğalarını dikkate alarak, savaş, çatışma ve işgalcilerle gündeme gelen Afganistan’ın halkını ve kültürel değerlerini tarihi anekdotlarla değerlendiriyor. 1970’li yıllarda Kuzey Afganistan’daki göçebeler arasında yıllarca süren etnografik saha çalışmaları yapan yazar, 10 yıllık Sovyet İşgali sonrasından 1990’ların sonunda Taliban’ın ortaya çıkmasıyla ülkenin değişen kaderini okura aktarıyor.

Kitapta, 18. yüzyılın ortasında siyasi bütünlüğe kavuşan Afganistan’da yöneticilerin siyasi meşruiyeti nasıl elde ettikleri sorusu irdelenirken; ülkedeki aşiret yapıları, yabancı istilalarının sebep ve sonuçları hakkında tahliller ve yazarın ülkenin geleceği hakkındaki öngörüleri de kendine yer buluyor. Kitap, “İnsanlar ve Mekânlar”, “Modern Öncesi Dönemde Afganistan’ın Ele Geçirilmesi ve Yönetimi”, “İngiliz-Afgan Savaşları ve Afganistan’da Devlet İnşası”, “20. Yüzyılda Afganistan: Devlet ve Toplum’un Çatışması”, “Afganistan 21. Yüzyıla Giriyor” ve “Bazı Sonuçlar” başlıkları altında altı bölümden oluşuyor.

THOMAS BARFIELD KİMDİR?

Thomas Barfield, 1970’lerde, Afganistan’ın kuzey bölgelerindeki konar-göçerler arasında kapsamlı bir etnografik saha çalışması yürüten ve aynı zamanda, Çin ve Sovyet sonrası Orta Asya’da da çalışmalarda bulunan bir sosyal antropologdur. 'The Central Asian Arabs of Afghanistan' (1981), 'The Perilous Frontier: Nomadic Empires and China' (1989) ve 'Afghanistan: An Atlas of Indigenous Domestic Architecture' (1991) kitaplarının müellifi olan Barfield, 2001’den sonra araştırmalarında Afganistan’a yönelmiş ve kapsamlı bir şekilde yazdığı hukuk, devlet yapılanması ve ekonomik kalkınma meselelerine odaklanmıştır.

Son zamanlarda Avrasya ve Kuzey Afrika’da 2500 sene boyunca hüküm süren imparatorluk idarelerinin nasıl ortaya çıktığını ve kendilerini nasıl idame ettirdiğini araştıran Barfield halen ABD’de Boston Üniversitesi’nde öğretim üyeliği yapmaktadır. (KÜLTÜR SANAT SERVİSİ)