Trendyol kuryelerinin eylemi: Parti kursak meclise gireriz

DUVAR - Trendyol kuryeleri dün gece Bağcılar'da kontak kapatma eylemi yaptı. Kornalarını çalan kuryeler, primlerin azaltılması, yoğun saatlerde sipariş dayatması ve taleplerin yerine getirilmemesine tepki göstererek şirketten bir yetkili ile görüşmek istediklerini dile getirdi. Ancak taleplerini konuşacak yetkili bulamadı.

Motosikletle kuryelik hizmeti son yıllarda büyük şehirlerde giderek daha çok yaygınlaşıyor. Kuryelik, 2021'de en çok istihdam edilen meslek grupları arasında yer aldı. Adeta 'zamanla yarışan' kuryeler, hem şirketlerin evrak ve eşyalarını taşıyor hem de yiyecek siparişlerini soğumadan müşteriye yetiştirmeye çalışıyorlar. Bu alıcıdan tüketiciye zamanında yetiştirme telaşı da sürekli kaza yapmalarına neden oluyor. Sorun bununla da kalmıyor. Sektör büyüdükçe kuryeler baskı, mobbing, düşük ücret, sigortasızlık, uzun çalışma saatleri gibi sorunlarla da karşı karşıya kalıyorlar.

'İNSANLAR GEÇİNEMEZ HALE GELDİ'

Dün akşam kuryelerin eylemine ilişkin Tüm Anadolu Motosikletli Kuryeler Federasyonu'nun başkanı Çağdaş Yavuz şu değerlendirmeyi yaptı: “İnsanlar artık geçinemez hale geldi. Aldıkları parayı yakıta ve bakıma yetiştiremiyorlar. Kuryeler yeni motor alamıyorlar çünkü alım güçleri çok düştü. Motor fiyatları inanılmaz fahiş fiyatlara çıktı. Eskiden 5-10 bin lira olan sıfır motorlar şu an 50-60 bin liraya çıkmış durumda. Motor tamiri ve bakım malzemesi almaktan bahsetmiyorum bile. Çünkü günlük 100 km. yapan bir kurye, 20 günde bir yağ değiştirmek zorunda. 30 lira olan yağ, 80 liraya çıktı. Buna güç yetiremedikleri için arkadaşlar dün tepki gösterdi. Haklı bir tepkiydi. Biz günde neredeyse 20 kez kaza riski atlatıyoruz. Her gün evden çocuklarımızla helalleşerek çıkıyoruz. Bir an önce bir çatı altında toplanmamız gerekiyor. Bir müdürlük veya başkanlık açılması gerekiyor. Bir heyet olması gerekiyor. Türkiye'de şu anda yaklaşık 900 bin kurye var. 2021 yılında en çok istihdam yapılan üçüncü meslek. Bunlar yabana atılacak rakamlar değil. Biz parti kursak, ailelerimizle barajı geçer meclise gireriz. Kimse bunun farkında değil. Bir kontrol mekanizması olmadığı için bunun yaklaşık 500 bini kayıt dışı çalışıyor.”

'HİÇBİR TALEBİMİZİ ALAMADIK'

Bugüne kadar talep edilen haklarının verilmediğini belirten Yavuz, taleplerini şöyle sıraladı: “Ne hakkımız varsa hiçbirini alamıyoruz. Sigortalarımız asgari ücret üzerinden yatırılıyor. Herhangi bir kaza durumunda hiç kimse arkamızda durmuyor. Kaza riskimiz çok. Asgari tehlikeli meslek grubundan çok tehlikeli meslekler grubuna alınmamız gerekiyor. Mesleki yeterlilik belgesinin zorunlu hale gelmesi gerekiyor. Koruyucu ekipmanlar almak için ÖTV ve ek gümrük vergilerden muaf olmamız lazım. Bizim mesleğimizin bir eğitim, staj süreci olması gerekiyor. Her önüne gelenin ehliyet alıp bu işi yapmaması gerekiyor. Bakım malzemeleri ve yakıt inanılmaz pahalılaştı. İnsanlar yakıt alamaz hale geldi. Benzin 10 lira oldu. Bu yüzden bazı kuryeler motorlarına LPG taktırıyor. Piyasanın yüzde 70'inde kuryeler kendi motoruyla çalışıyor.

'BÜTÜN KURYELER BİRLEŞMELİ'

Esnaf odasının kurulması için kuryelerin birlik olması gerektiğinin de altını çizen Yavuz, sözlerine şöyle devam etti: “Çoğu kurumsal firma, iş güvenliği konusunda hadlerini çok aştı. 16 saat çalışan kurye var ve buna müsaade ediliyor. Öyle bir çalışma sistemi yok. Bir kamyon şoförü 8 saat çalışmadan sonra dikkat dağınıklığı nedeniyle çift şoför çalışıyor. 16 saat çalışmak kaza riskini yüzde 100'lere çıkarıyor. Böyle bir uygulamanın olmaması gerekiyor. Maksimum 8 saat çalışması lazım. Ama aynı geliri elde etmeli. Çoğu arkadaşımız asgari ücretle çalışıyor. Son günlerde esnaf-kurye modeli çıktı. Kurye şahıs şirketi kuruluyor, vergiye tabi oluyor, asgari ücretten 3-5 lira fazla alacam diye hiçbir güvencesi olmadan tamamen şirketlerin dayattığı bir iş sözleşmesi ile hiçbir garantisi olmadan çalışan arkadaşlarımız var. Biz taşeron sistemiyle çalıştırılıyoruz. Esnaf kurye bu. Diyelim bir kaza yaptınız. 6 ay yattınız. 6 ay boyunca hiç kimse sizin kapınızı çalıp 'kardeşim sizin bir şeye ihtiyacınız var mı' demez. Veya 'al şu senin güvence paran' diyen yok. Maalesef böyle bir sistem var. Bunu düzeltmemiz lazım. Mutlaka esnaf odası kurmalıyız. Esnaf odasıyla beraber iş sözleşmesi hazırlayıp, esnaf kurye modeliyle çalışan kurumsal firmalarla toplu iş sözleşmesi yapmak gerekiyor. Esnaf odasının kurulması için kuryelerin birlik ve beraberlik olması gerekiyor. Şu anda kuryelerin herhangi bir göz açıklığı yok bu konuda.”