Trump'la dört yıl: Türkiye-ABD ilişkilerinde neler yaşandı?
ABD’de başkanlık seçimlerine sayılı günler kala, Donald Trump’ın yeniden seçilip seçilemeyeceği Ankara’da çok yakından izleniyor. Trump’ın dört yıllık başkanlığına Türkiye-ABD ilişkilerine bir yanda rahip Brunson krizi, S-400’ler ve Suriye harekâtı, bir yanda da ABD Başkanı'nın Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’la kurduğu şahsi ilişkiler damga vurdu. İşte son dört yılın öne çıkan gelişmeleri...
DUVAR - Donald Trump’ın başkanlığında, Türkiye-ABD ilişkileri tüm dünyanın merakla takip ettiği bir alan haline geldi. Son dört yılda iki ülke arasında birçok gerilim patlak verdi; S-400, F-35 ve Rahip Brunson krizleri, Trump’ın yeşil ışık yakıverdiği Suriye harekâtına “Aptallık etme, gel anlaşalım” ifadelerini içeren mektubun eşik etmesi ve Ankara’ya ağır yaptırım tehditleri eksik olmadı.
Bununla birlikte, tüm bu krizler bir şekilde Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile Trump arasındaki şahsi ilişkilerin gölgesinde kaldı. Öyle ki, Erdoğan’ın Trump’a istediği zaman telefon ettiği, iki başkent arasında bir ‘damatlar hattı’ kurulduğu, hatta Ankara’nın Halkbank davasının savcılarının görevden alınmasını bile istediği iddia edildi. İşte, Trump’ın dört yıllık başkanlığında Türkiye-ABD ilişkilerinde öne çıkan olaylar...
SEÇİLDİĞİ GÜN DANIŞMANI TÜRKİYE MAKALESİ YAZDI
Donald Trump’ın ABD başkanı seçilmesinin tüm dünyada yankılandığı 8 Kasım 2016 gününde, Türkiye duruma daha farklı bir açıdan bakıyordu. Zira Trump’ın ulusal güvenlik danışmanlığını üstlenecek olan Michael Flynn, daha seçim sonuçlarının yeni netleştiği saatlerde The Hill sitesine Türkiye hakkında bir makale yazmıştı. Flynn, "Müttefikimiz Türkiye krizde ve desteğimize ihtiyacı var" başlıklı makalesinde, Fethullah Gülen'in iade edilmesi ve Amerikan dış politikasında Türkiye'ye öncelik verilmesi gerektiğini söylüyordu.
530 BİN DOLARLIK ÖDEME İTİRAFI
Ancak Şubat 2017’ye gelindiğinde, Flynn’in kendi adını taşıyan Flynn Intel Group şirketi üzerinden yabancı hükümetler için yaptığı lobi faaliyetlerini bildirmediği ortaya çıkacak, görevden alınacak ve Türkiye hükümetiyle ilişkilerinin de soruşturulduğu karmaşık bir yasal süreç başlayacaktı. Sonuçta, şirketin Türkiye-ABD İş Konseyi Başkanı Ekim Alptekin'in sahibi olduğu Hollanda merkezli danışmanlık şirketi Inovo BV ile üç aylık bir anlaşma yapıp 530 bin dolar para aldığı ortaya çıktı. Söz konusu makale ise The Hill’in sitesinde artık, Flynn’in ‘Türkiye hükümetine yardımı dokunmuş olabilecek danışmanlık hizmetleri için 530 bin dolar kazandığı’ ve ‘Türkiye cumhurbaşkanıyla bağlantıları bulunan Hollandalı bir iş insanının sahibi olduğu Inovo BV şirketinden ödeme aldığı’ notuyla yer alıyor...
RAHİP BRUNSON: ‘AL PAPAZI VER PAPAZI’
Trump’ın başkanlığının ilk günündeki ‘Türkiye gündemi’, ilerleyen günlerde de hız kesmedi. Bu dönemde, iki ülke arasındaki en ‘somut’ anlaşmazlık ise rahip Andrew Brunson’ın tutukluluğu oldu. Trump yönetiminin Aralık 2016'da "FETÖ'ye üye olmak" suçlamasıyla tutuklanan Brunson’ın serbest bırakılması yönündeki girişimleri başta sonuçsuz kalırken, Erdoğan’ın Eylül 2017'de sarf ettiği "'Papazı verin' diyorlar. Bir papaz da sizde var, bize verin, yargılayalım, biz de onu size verelim. 'Onu karıştırma' diyorlar" sözleri de karşılık bulmadı.