Türk-İş’in asgari ücret açmazı

Temmuz ayında asgari ücrete ikinci bir zam yapılması, gündemdeki yerini koruyor. AKP Hükümeti, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan’ın ağzından temmuz ayında ikinci bir zammın söz konusu olmadığını daha önce açıklamıştı. Bakan Işıkhan, dün de TBMM’de ayni görüşünü tekrarladı.

Çalışma Bakanı Işıkhan’ın 22 Nisan 2024 tarihinde Türk-İş’i ziyareti sonrasında da Türk-İş Genel Başkanı Ergün Atalay, örtülü bir biçimde asgari ücrete ikinci bir zam yapılmaması konusuna destek vermişti. Ergün Atalay, hükümetin asgari ücrete tek seferlik zam kararını destekleyerek, önce enflasyonun kontrol altına alınması gerektiğini söylemişti.

Türk-İş Genel Başkanı Atalay, “Enflasyonu durdurmadan, tabiri caizse küpün altını kapatmadan küpün üzerine istediğiniz kadar suyu doldurun, kısacası parayı verin paranın bir hükmü kalmıyor” diye konuşmuştu. Türk-İş’ten de şimdilik bu konuda herhangi bir ses çıkmıyor.

Asgari ücret, Ocak 2024 itibariyle 17.002 TL olarak belirlenmişti. 2023 yılında ise, asgari ücrete ocak ve temmuz aylarında olmak üzere iki kez zam yapılmıştı. Kuşkusuz 2023 yılında seçimlerin olması da bunda önemli bir faktördü.

MUHALEFET ŞERHİ

En fazla üyeye sahip olduğu için Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nda işçi kesimini temsil eden Türk-İş, 2024 yılı için 17 bin lira olarak saptanan asgari ücrete muhalefet şerhi koymuştu. Türk-İş Genel Başkanı Ergün Atalay, 27 Aralık 2023’te yaptığı açıklamada, Türk-İş’in talebinin 18 bin lira ve yılda iki kez zam yapılması olduğunu ifade etmişti.

Türk-İş Başkanı Atalay, “Enflasyon durmadığı müddetçe, yılda bir kere belirlenecek asgari ücretle milletin talebini yerine getiremeyiz. Sayın Bakanım, ben burada bir daha bu rakama katılmadığımızı ifade etmek istiyorum, muhalefet şerhi koyacağız.” demişti.

Türk-İş Başkanının geçen yılbaşında söylediği bu sözleri şimdi unuttuğu anlaşılıyor.

AÇLIK SINIRININ ALTINDA

Yine Türk-İş’in her ay sonu açıkladığı açlık ve yoksulluk sınırı ile ilgili bülteninde 30 Nisan 2024 itibariyle açlık sınırının 17.735 TL olduğu belirlendi. Açlık sınırı, dört kişilik bir ailenin sadece gıda harcamalarından oluşuyor. Türk-İş’in bülteninde, “Asgari ücret, yıl ortasına gelmeden açlık sınırının altına düştü” ibaresi de yer aldı.

Önümüzdeki sekiz ay içinde açlık sınırının daha da artacağı ve asgari ücretin çok fazla üstüne çıkacağı aşikar bir durumdur. Bu koşullarda Türk-İş’in asgari ücrete ikinci bir zam yapılması konusunda çekimser kalması kabul edilemez.

Türk-İş heyetine Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nda başkanlık eden Türk-İş Genel Başkan Yardımcısı Ramazan Ağar, bu konudaki sorumuza şu yanıtı verdi:

“Geçen yılki muhalefet şerhimizde de belirttiğimiz gibi satın alma gücünün iyice düştüğü asgari ücrete ikinci bir zam yapılması gerekmektedir. Hükümet şimdi tasarruf genelgesi adı altında böyle bir zamma yanaşmayacaktır. Konuyu Genel Başkanımız Ergün Atalay’la görüştüm. Şimdilik beklemekteyiz, gelişmeleri takip edeceğiz”.

Ramazan Ağar, emekli aylıklarının da çok düşük kaldığını belirterek en düşük emekli aylığının asgari ücret düzeyine çıkarılması konusundaki taleplerini bir kez daha gündeme getireceklerini kaydetti.

EMEK AĞIRLIĞINI KOYMALI

Gerek asgari ücret gerekse emekli aylıklarının artırılması konusunda başta emek örgütleri olmak üzere toplumsal muhalefetin ağırlığını koyması gerekiyor. Yine bu çerçevede CHP’nin de yüzünü sermayeden ziyade emeğe dönmesi, sınıfsal bir politikaya yönelmesi uygun olacaktır.

Bu hayat pahalılığında 17 bin liralık asgari ücretle yıl sonuna kadar geçinebilmek mümkün değildir. Yine kök aylığı 8.000 TL’nin altında olan emeklilere temmuz ayında yüzde 25’lik bir zam yapılması aslında sıfır zam anlamına gelecektir.

8 bin liranın altında aylığı olanlar, Hazine katkısıyla 10 bin liralık en düşük emekli aylığı almaya devam edeceklerdir. Çünkü kök aylıklara doğrudan zam yapılmadan yüzdeli artışların bir anlamı olmamaktadır.

AKP iktidarı, 31 Mart 2024 yerel seçimlerinde bir yenilgiye uğratılmasına rağmen 1989 Bahar Eylemleri gibi bir durumun gerçekleşmesi zor gözüküyor. O zamanki ANAP iktidarı, işçi sınıfının gerçekleştirdiği 1989 Bahar Eylemleri ile sarsılmış ve aynı yıl yapılan yerel seçimleri kaybetmişti. Özal’ın ANAP’ı, 1991 yılındaki genel seçimlerle de merkezi iktidardan olmuştu.

İçinde bulunduğumuz koşullarda emek hareketi, o zamanki kadar güçlü değil ancak yine de toplumsal eylemlerin ve patlamaların nasıl sonuç vereceği kestirilemez. Toplumsal muhalefetin, emek örgütleri, sol, sosyalist partilerin daha bütüncül ve birleşik bir mücadeleyi örgütleme kapasitesi ve eylemliliğine göre bir çıkış söz konusu olabilir…