Türkiye ve AB, vize sorunu için hangi çözüm yollarını konuşuyor?

DUVAR - Türkiye ve AB, ikili ilişkilerin en kronik sorunlarından birine dönüşen Schengen vizesi konusunda görüşmeleri sürdürüyor. Bu konudaki son görüşme dün Ankara’da Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ve AB Komşuluk ve Genişleme Komiseri Oliver Varhelyi arasında gerçekleşti. Varhelyi, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’ın yanı sıra Dışişleri Bakanı Fidan, Ticaret Bakanı Ömer Bolat, İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ile görüşmelerde bulundu.

AB’nin Göç ve İçişleri Komiserliğince açıklanan 2023 istatistiklerine göre, Çin ve Türkiye birer milyon başvuruyla en çok Schengen vizesi talep eden iki ülke oldu. Nüfusa orantılandığında ise Türkiye açık ara en çok Schengen başvurusunda bulunan ülke konumunda. 2022’de 700.000 civarında olan başvuru sayısının sadece bir senede yüzde 30 kadar artmış olması Türkiye’den AB’ye dönük ilginin ne kadar arttığını gösteren somut bir istatistik olarak görülüyor.

Aynı istatistikler, Türkiye’den yapılan vize başvurularının yüzde 16,1’inin reddedildiğini gösteriyor. Bu rakam, AB’nin genel olarak üçüncü ülke vatandaşlarının yaptığı başvurulara verdiği ret oranıyla dengeli. Ancak Türkiye vatandaşlarının randevu süresinin çok uzun olması ve kısa dönemli ve tek girişli vizelerin verilmesi sorunun asıl kaynağını oluşturuyor.

Türkiye’den başvurular çoğunlukla Almanya, İspanya, İtalya gibi ülkeler için yapılıyor ve randevu almak için aylarca bekleyen Türkiye vatandaşları oluyor. Ankara’da dün temaslarda bulunan AB’nin Komşuluk ve Genişleme Komiseri Oliver Varhelyi’nin Türk muhataplarından en çok duyduğu şikayet de bu konuda oldu.

Dışişleri Bakanı Fidan, dünkü basın toplantısında, sorunun çözümü için “vize kolaylığı” ve “vize serbestisi” başlıkları altında iki aşamalı çalışıldığını vurguladı ve AB ve üye ülkelerle çalışmaların devam ettiğini kaydetti. Türkiye vatandaşlarının Schengen bölgesine vizesiz seyahat etmesini içeren vize serbestisi, 2013’den bu yana gündemde olan ancak Türk hükümetinin gerekli 72 kriterden son 6 tanesini yerine getirmemesi nedeniyle tamamlanmamış bir süreç. Bu 6 kriter arasında en önemli olanı terörle mücadele yasasında (TMY) yapılması gereken değişiklik. AB, Türkiye’nin terör tanımının geniş ve muğlak olduğunu, dolayısıyla AB ölçülerine uygun şekilde düzenlenmesini istiyor.

Türkiye, 2016 Temmuz ayında yaşanan darbe girişimi sonrası mevcut koşullarda TMY’de değişiklik yapamayacağını belirtmiş, Brüksel’den esneklik istemiş ancak istediği yanıtı alamamıştı.