Eminönü'nde bitmeyen pet shop rezaleti

DUVAR – Aynı kafeste üst üste 'uyuyan' en fazla üç aylık Rottweiler yavruları... Yan komşuları, daha da küçük bir bölmede bir arada tutulan yavru chow chowlar... Onların yanındaysa hayata küsmüş görünen kedi yavruları... Ne mama ve su kapları, ne de tuvaletleri temiz görünüyor. Bazı kaplarda su bile yok... Altlarına 'rahat' uyumaları için kağıt parçaları atılmış. Ve, sahiden rahat bir evde sağlıklı bir biçimde uyuyabilme umuduyla bekliyorlar...

Esasında 'Eminönü Hayvan Pazarı' için sıradan bir gün... Yıllardır onca şikâyete, çoğu kanlı ishalden olmak üzere hayatını kaybeden yüzlerce evcil hayvana rağmen, İstanbul'un göbeğindeki bu hayvan hakları ihlalinin önüne geçilemiyor. Evcil hayvanların pet shoplarda 'mal' olarak satışının yasaklanması için onlarca kampanya başarısız olmuş durumda. Hatta, Kadıköy Belediyesi'nin kapatma kararı da, pet shop sahiplerinin açtığı davayla kaldırıldı...

'EMİNÖNÜ'NDEN ALINAN BÜTÜN HAYVANLAR HASTA'

Hayvan Hakları alanında mücadele veren avukat Deniz Tavşancıl Kalafatoğlu'na göre, özellikle Eminönü'nde 'çok ciddi bir hayvan hakları ihlali var'. Öyle ki, ruhsatlar iptal edilmeli... Tavşancıl, 2011 tarihli Ev ve Süs Hayvanlarının Üretim, Satış, Barınma ve Eğitim Yerleri hakkındaki yönetmeliğin 7'inci ve 12'inci maddelerinin pet shoplar hakkında son derece ayrıntılı düzenlemeler getirdiğine dikkat çekiyor. "Eminönü'ndeki pet shoplarda denetim yapılmalı, ihlallerin telafi edilmesi sağlanmalı” dese de, umutlu değil: “Eminönü'nden alınan bütün hayvanlar hasta... Mevcut koşullarda ruhsatlarının iptal edilmesi gerekir.”

'ÇOCUKLARA GÖZ GÖRE GÖRE HASTA HAYVAN SATIYORLAR'

İşin bir de 'travma' boyutu var... Eminönü'nde insanların genellikle çocuklarına hayvan aldığına dikkat çeken Tavşancıl, “Çocuğunuza göz göre göre hasta hayvan alıyorsunuz. Çoğu ölüyor” diyor.

FATİH BELEDİYESİ'NİN TEZATI

Eminönü'nde konuştuğumuz bir pet shop yetkilisi veteriner hekim bulundurma zorunluğuna uyduklarını, sık sık denetlendiklerini ve koşullarının yönetmeliğe aykırı olmadığını savunsa da, 'Hayvan Pazarı'nda bir 'görünen köy kılavuz istemez' durumu olduğu açık. Peki, Fatih Belediyesi yıllardır bu ihlalin önüne niçin geçmiyor? Bu, hayvan hakları savunucularını da şaşırtan bir durum. Tavşancıl, iyi koşullarıyla tanınan Yedikule Hayvan Barınağı'nın da aynı belediyeye ait olduğunu hatırlatarak, tezata dikkat çekiyor.

'CEZALAR CAYDIRICI DEĞİL'

Haytap Basın Sözcüsü Şule Baylan da Türkiye'deki yasal eksiklikler hakkında şu eleştiriyi getiriyor: “Ülkemizde maalesef evcil hayvan konusunda 2014 yılında çıkan 5199 nolu yasa yaşanan acıları yok edecek kadar etkin değil. Hayvanlar gelişigüzel üretilip uygun olmayan koşullarda, ıstırap çektikleri, hastalandıkları pet shoplarda satılmakta, denetim eksikliği ve caydırıcı cezalar olmadığından da bu durum devam etmektedir.”

'PET DİYE ALIP PAT DİYE ATARLAR'

Yılda 100 bin evcil hayvanın sokağa 'çöp diye' atıldığını söyleyen Baylan, “Pet diye petshoplardan alıp pat diye atarlar. Ve bu vicdansızlık ceza almaz” diyor.

İNTERNETTEN DENETİMSİZ SATIŞA DİKKAT

Petshopların hayvan hakları ihlalleri, internetten satışın başlamasıyla da artmış durumda. Tavşancıl, vergi kaçakçılığının da önünü açan bu durumun BİMER (Başbakanlık İletişim Merkezi) ve MASAK'a (Mali Suçları Araştırma Kurulu) şikâyet edilebileceğinin altını çiziyor. İl Tarım Gıda ve Hayvancılık Müdürlüğü'ne de ihbarlarda bulunabilir.

'PETSHOPLAR SADECE BESİN VE AKSESUAR SATMALI'

Baylan da “Merdiven altı üretim dediğimiz, sosyal medya üzerinden vergisiz ve denetimsiz satış yapan kişiler için acilen caydırıcı ceza gelmeli. Pet shoplar sadece pet besini ve aksesuar satmalı” ifadelerini kullanıyor.

EN AZINDAN BUNLARA DİKKAT...

Peki ilgili yönetmelik ne diyor? Yani bir barınaktan sahiplenmek yerine illa ki petshop'tan kedi veya köpek alacaksanız, neye dikkat etmelisiniz? Yönetmeliğin bazı maddeleri şöyle:

• İş yerleri, insan gıdası imal edilen iş yerlerini olumsuz etkileyecek mesafelere kurulamaz.
• Hayvanları rahatsız edecek kadar güçlü veya yetersiz aydınlatma ile hayvanları doğrudan etkileyecek ışıklandırma yapılamaz.
• Kafes ve ekipmanlar ile malzemeler, dezenfektanlara dayanıklı, paslanmaz ve kolay temizlenebilir malzemeden yapılır.
• Her kafeste barındırılan hayvan türüne uygun yemlik, suluk ve altlık bulundurulur. Kafes, suluk ve yemlik gibi malzemeler her gün ve her hayvan değişiminden önce temizlenip dezenfekte edilir. Altlıklar her gün, gerekli durumlarda daha sık ve hayvan değişimlerinde mutlaka değiştirilir ve her değiştirilmede kafes dezenfekte edilir.
• Hayvanların yaşam alanları ve standartlarının minimum ölçüleri, Bakanlıkça belirlenir.
• İş yerlerinde bulunan hayvanlar ayrı ayrı kafes veya bölümlerde bulundurulur. Aynı türden dahi olsa, birbirine zarar verebilecek hayvanlar bir arada tutulamaz.

Ev ve Süs Hayvanlarının Üretim, Satış, Barınma ve Eğitim Yerleri Hakkındaki Yönetmelik